Opracowanie wytycznych poprzedziły analiza 432 postępowań przygotowawczych prowadzonych przez prokuratury rejonowe w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2024 r., a także konsultacje z ratownikami medycznymi i przedstawicielami Naczelnej Izby Lekarskiej. Z dokumentu wynika, że personel medyczny korzysta z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych, ponieważ jego praca ma kluczowe znaczenie dla ochrony życia i zdrowia społeczeństwa, co uzasadnia objęcie go szczególną ochroną. W związku z tym każdorazowo po uzyskaniu informacji o zdarzeniu mogącym świadczyć o popełnieniu przestępstwa na szkodę personelu medycznego – w czasie i w związku z wykonywaniem przez nich obowiązków zawodowych – prokurator ma obowiązek niezwłocznie podjąć działania z urzędu w celu weryfikacji. W przypadku ich potwierdzenia powinien wszcząć postępowanie przygotowawcze.

Prawa pokrzywdzonych

Prokurator generalny zwraca uwagę na konieczność zapewnienia przez kierownictwo prokuratur bieżącej współpracy z innymi instytucjami uprawnionymi do prowadzenia postępowań, takimi jak policja. W wytycznych podkreślono również konieczność podejmowania przez prokuratorów działań zabezpieczających prawa pokrzywdzonych. Dotyczy to m.in. kierowania do sądu wniosków o orzeczenie środków kompensacyjnych, takich jak obowiązek naprawienia szkody, zadośćuczynienie za doznaną krzywdę lub nawiązka. Wnioskowane kwoty powinny realnie odzwierciedlać wysokość wyrządzonej szkody i uwzględniać charakter doznanej krzywdy. Dodatkowo należy rozważyć złożenie wniosku o orzeczenie obowiązku przeproszenia pokrzywdzonego.

Publikacja wyroków

Wytyczne odnoszą się także do działań o charakterze prewencyjnym. W tym celu prokuratorzy zobowiązani są do składania wniosków o podanie wyroków skazujących do publicznej wiadomości.

Jednocześnie prokurator generalny przyznaje, że analiza tej kategorii spraw wykazała niską aktywność prokuratorów w zakresie wnoszenia środków odwoławczych od zapadłych orzeczeń. Nowe wytyczne zobowiązują więc referentów spraw oraz ich przełożonych do pogłębionej oceny adekwatności orzeczonych kar i zastosowanych środków – zarówno kompensacyjnych, jak i karnych – w odniesieniu do okoliczności czynu oraz stopnia jego społecznej szkodliwości, celem rozważenia wniesienia apelacji lub sprzeciwu od wyroku nakazowego. ©℗