55 proc. Polaków przyznaje, że samodzielnie wykonuje różne prace, które mogliby zlecić odpłatnie fachowcom. Jeśli natomiast spytać dokładniej o różne czynności w domu czy ogrodzie, to wykonuje je aż 84 proc. Polaków, a 73 proc. sprawiają one przyjemność. I to tę, naprawdę dużą grupę możemy uznać za aktywnych uczestników ruchu “zrób to sam”.
Nawet jeśli sami nie spełniamy się wykonując prace typu "zrób to sam", oceniamy takie aktywne osoby bardzo pozytywnie jako: wykorzystujące swoje zdolności, sprytne, zaradne, kreatywne i żyjące z pasją. Gdy zarazimy się już pasją "zrób to sam", wtedy nasze oceny takich osób są jeszcze wyższe.
Co ważne, fani "zrób to sam", działają w bardzo różnych obszarach. Wykonywanie prac w domu idzie w parze z pracami w ogrodzie i przy samochodzie oraz w kuchni.
Co robimy?
W ramach prac w domu Polacy najczęściej malują samodzielnie wnętrza (16 proc.), dokonują napraw elektryki (13 proc.), kładą parkiety (12 proc.) i majsterkują (11 proc.).
Zaledwie 38 proc. badanych nie wykonuje żadnych tego typu prac. Zapytani o remont mieszkania lub domu, Polacy okazują się bardzo samodzielni – wprawdzie 46 proc. zleca go profesjonalistom, ale 54 proc. stara się wykonać prace we własnym zakresie.
W ramach prac w ogrodzie najczęściej Polacy koszą trawę (24 proc.), sadzą i uprawiają rośliny ozdobne (15 proc.), przycinają drzewa i krzewy (15 proc.), przechowują i rozmnażają owoce i warzywa (14 proc.). Żadnych prac w ogrodzie przydomowym ani balkonowym nie wykonuje tylko 40 proc. badanych.
W ramach różnych innych zajęć typu "zrób to sam" najpopularniejsze są naprawy samochodu lub motoru (17 proc.), a zaraz potem przygotowywanie własnych przetworów (16 proc.) i produkcja ciast i tortów (16 proc.). Nalewki, wino i piwo wytwarza samodzielnie 10 proc. Polaków.
Ciekawym zjawiskiem jest zdecydowanie rzadsze wskazywanie prac domowych i ogrodowych, a także związanych ze zdrowiem i kuchnią, jako element "zrób to sam" przez osoby w grupach wiekowych 45-54 lata oraz 55+. Podobne zjawisko obserwujemy też u mieszkańców wsi. Wykonują prace w domu i ogrodzie, ale znacznie rzadziej uznają je za hobby, element relaksujący, czy chociaż lubiany. Dla większości z nich jest to przede wszystkim obowiązek. Za to dla młodszych hobby i możliwość rozwoju.
Dlaczego to robimy?
Obszar "zrób to sam" interesuje Polaków z różnych względów. Co czwarty badany przyznaje, że wykonywanie prac typu "zrób to sam" przede wszystkim sprawia ogromną radość, równie często traktują je jak hobby (23 proc.) i wspomnianą możliwość realizacji, nauki i rozwoju (22 proc.). Oszczędność pieniędzy zajęła w naszym pragmatycznym narodzie dopiero czwarte miejsce i otrzymała 21 proc. wskazań, natomiast jako sposób na stres prace "zrób to sam" widzi 14 proc. osób (przy czym prace "zrób to sam" w domu aż 21 proc., a ogrodowe - 20 proc.).
Można zatem powiedzieć, że "zrób to sam" przede wszystkim poprawia nasze samopoczucie, co widać także w ocenie własnych umiejętności w zakresie prac typu "zrób to sam" przez ich wykonawców. Niektórzy nazwą to optymizmem, niektórzy realizmem, ale średnia ocena to aż 3,71 w skali 0-5, a dla niektórych prac, nawet ponad 4. Najwyraźniej lubimy i potrafimy robić coś z niczego.
Prace "zrób to sam" wiążą się nierozerwalnie z poszukiwaniem różnych informacji - jak coś wykonać, gdzie kupić produkty, jakie są opinie o tych produktach, jakie ich właściwości, jakich materiałów trzeba użyć... Takich informacji poszukuje 66% Polaków realizujących prace typu "zrób to sam" - zazwyczaj po prostu w wyszukiwarce (31 proc.), ale zaraz potem w książkach i poradnikach (23 proc.), na stronach sprzedawców i na platformach zakupowych, w tym Allegro (17 proc.). Blogi odwiedza w poszukiwaniu informacji 14 proc., a wideoblogi ogląda 10 proc. Media społecznościowe to z kolei najważniejsze źródło informacji dla 12 proc. Polaków aktywnych w obszarze "zrób to sam”.
Skąd wiedza?
Produkty związane z obszarem "zrób to sam" Polacy kupują w rozmaitych miejscach, ale najczęstszymi są: centra handlowe, specjalistyczne sklepy sieciowe, supermarkety i platformy zakupowe.
Średnio Polacy robią zakupy produktów "zrób to sam" w dwóch typach miejsc, przy czym podczas zakupów analizują o 50% więcej czynników niż statystyczny internauta, czyli są naprawdę głeboko zainteresowani kupowanymi materiałami, nawet jeżeli nie są fachowcami w danej dziedzinie. Na ich wybory najsilniej wpływa oczywiście znana marka (25%), ale zaraz potem opinie internautów o produktach (19 proc.), a następnie konkretne właściwości produktu jak struktura, materiał, giętkość itp. (17 proc.).
Opinie znajomych i rodziny uzyskały w przypadku "zrób to sam" niższy wskaźnik niż opinie internautów, co jest unikalne biorąc pod uwagę inne kategorie zakupowe, ale zapewne związane jest to ze specjalizacją w danej dyscyplinie "zrób to sam" i koniecznością skorzystania nie z najłatwiej dostępnych, ale eksperckich porad.
Niech nas zobaczą!
Osoby wykonujące prace "zrób to sam" lubią dzielić się informacjami o tym jak, kiedy, po co i z jakim skutkiem je wykonują. Udzielają porad praktycznych znajomym (25 proc.), komentują specjalistyczne artykuły (22 proc.), dzielą się informacjami i zdjęciami w social media (18 proc.), a blisko co dziesiąty! (dokładnie 9 proc.) prowadzi blog w tym temacie.
„Milczki”, zostawiające swoje dokonania dla siebie stanowią tylko 16 proc. tej grupy osób. 63 proc. osób wykonujących prace typu "zrób to sam" i posiadających dzieci deklaruje też, że dzieli się swoją pasją z pociechami i uczy wykonywania różnych prac. Połowa rodziców, ucząc dzieci prac "zrób to sam" kieruje się przekonaniem, że są to umiejętności przydatne w życiu, a 40% nie chce, żeby dziecko miało „2 lewe ręce”. Dla 29 proc. "zrób to sam" to sposób na zbudowanie więzi i możliwość wspólnego spędzania czasu z dziećmi.
Osoby realizujące prace typu "zrób to sam" są otwarte na nowoczesne rozwiązania ułatwiające im wykonywanie własnych projektów. 3/4 korzysta z różnych udogodnień w tym obszarze, w szczególności z serwisów i aplikacji z przepisami i instrukcjami, elektronicznych list zadań i elektronicznych notatników. Polacy dość wszechstronnie wykorzystują też urządzenia mobilne w kontekście "zrób to sam". Tylko 14% osób realizujących prace typu "zrób to sam" nie wspomaga się urządzeniami mobilnymi.
Polacy poszukują mobilnie informacji jak coś wykonać (19 proc.), sprawdzają opinie o produktach (19 proc.), utrzymują listy zadań niezbędnych do wykonania prac "zrób to sam" (18 proc.) i zaglądają do smartfona lub tabletu w celach zakupu (16 proc.). Nie pogardziliby też nowinkami takimi jak choćby dedykowany danej pasji serwis społecznościowy. W końcu rozwój techniki ściśle wpisuje się w ideę "zrób to sam".
Polacy na zakupach
Trendy i zainteresowania Polaków przedstawione w raporcie potwierdzają dane o transakcjach w serwisie Allegro – mówi Agnieszka Lewartowska, menedżer kategorii Dom i ogród. – Na przykład w tym roku pomiędzy 1 marca a 31 maja sprzedaż przedmiotów związanych z ogrodnictwem wzrosła aż o 33 proc. w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego. Sprzedaż narzędzi ogrodniczych wzrosła o 17 proc., mebli ogrodowych o 54 proc., architektury ogrodowej o 32 proc., a urządzeń do nawadniania aż o 75 proc. - wskazuje Agnieszka Lewartowska. Podobnie było przez cały rok w innych kategoriach związanych z samodzielnym wykonywaniem prac domowych i remontowych. Na przykład w kategorii hydraulika w 2015 kupionych zostało ponad 18,8 mln przedmiotów - o 17 proc. więcej niż w 2014. W ubiegłym roku Polacy kupili na Allegro ponad pół miliona przedmiotów do remontów łazienek, w tym głównie kabiny prysznicowe i 161 tysięcy przedmiotów do remontów kuchni: zlewów, baterii, itp. Z kolei w kategorii kuchnia widać znacznie ożywienie pod koniec roku, gdy planowane jest pieczenie i gotowania potraw świątecznych. Ale także przez cały rok rosnącą popularnością cieszą się przyrządy i naczynia do przygotowywania przetworów czy nalewek.
- To jak rośnie zainteresowanie ideą “zrób to sam” doskonale widać po coraz większym ruchu na naszym blogu i po rosnącej liczbie fanów na Facebooku a mamy ich 15 tysięcy ale także po bezpośrednio trafiających do nas fanach majsterkowania - mówi Alicja Rzeczkowska, współtwórczni bloga Majsterki.pl, który działa od półtora roku.
- Coraz więcej osób szuka też bezpośredniej możliwości działania, nauki ale także możliwości w taki aktywny sposób spędzania wolnego czasu. Stąd właśnie wziął sie pomysł na warsztaty tak z majsterkowania dla dzieci, jak i renowacji mebli czy poważniejszych prac dla dorosłych - dodaje Sylwia Czubkowska także z bloga Majsterki.pl i tłumaczy, że efektem tego było założenie pracowni przeznaczonej dla fanów “zrób to sam”.
- Największą grupę chętnych na takie prace stanowią 20 - i 30-kilku latkowie, często podobnie jak i my na co dzień pracujący w biurach poszukujący dla siebie ciekawego i sposobu na spędzenie czasu. I to takiego, którego efektem będzie też konkretna nowa umiejętność oraz np. samodzielnie odnowiony, ciekawy, nietuzinkowy mebel - podsumowuje Barbara Sowa, trzecia z Majsterek.
Badanie “zrób to sam” okazało się niezwykle ciekawym projektem nie tylko ze względu na zaskakujące i bardzo budujące wyniki ilościowe, ale także z powodu dużego zaangażowania badanych osób. Okazało się, że “zrób to sam” to temat żywo interesujący bardzo szerokie grono osób. Badani chętnie opisywali prace, jakie wykonują, a także wymieniali bardzo dużo konkretnych marek, jakie kupują i różnych mediów, z jakich czerpią inspiracje, wskazówki i informacje jak zrealizować dany projekt. Wygląda na to, że osoby realizujące prace “zrób to sam” to jedna z najbardziej świadomych i wymagających grup konsumenckich. Dostrzegają to także eksperci, których poprosiliśmy o komentarz do wyników badania, potwierdzając, że osoby kupujące produkty do realizacji prac “zrób to sam” biorą pod uwagę przy zakupie więcej czynników niż pozostali klienci i mają bardzo konkretne wymagania wobec produktów - ich marki, jakości i właściwości. Podnoszą rynkowi poprzeczkę.
Raport został przygotowany przez Allegro, Majsterki.pl i Mobile Institute metodą CAWI - ankiet elektronicznych emitowanych na stronach www i w wysyłce mailowej. Zebraliśmy opinie 1583 Polaków, w tym 1325 aktywnych w obszarze “zrób to sam” według zastosowanej definicji.