Komisja Zdrowia wydała pozytywną opinię dla 15 z 22 poprawek do nowelizacji ustawy o zawodzie lekarza, wniesionych przez Senat. Akceptacji nie zyskała m.in. poprawka o obowiązku informacyjnym związanym z klauzulą sumienia i ta wydłużająca urlop szkoleniowy.

Ustawa o zawodzie lekarza i lekarza dentysty określa zasady i warunki wykonywania tych zawodów, w szczególności zasady przyznawania prawa wykonywania zawodu, organizację kształcenia przed– i podyplomowego, warunki uznawania kwalifikacji zawodowych, zakres uprawnień i obowiązków oraz warunki realizacji eksperymentu medycznego.

Nowelizacja, jak akcentowali jej inicjatorzy ma m.in. poprawić warunki kształcenia i zwiększyć liczbę lekarzy specjalistów. Wprowadza rozwiązania mające zachęcić do powrotu do kraju lekarzy i lekarzy dentystów będących obywatelami Polski, którzy dyplomy uzyskali w krajach trzecich (poza Unią Europejską). Regulacja umożliwia także zatrudnianie w naszym kraju lekarzy specjalistów wykształconych poza UE (obywateli polskich i obcokrajowców). Ponadto przewidziano zmiany w kształceniu podyplomowym lekarzy i lekarzy dentystów Polsce. W noweli zmodyfikowano przepisy dotyczące testów do egzaminu LEK i LDEK, wprowadzając uregulowania dotyczące bazy pytań.

Sejmowa Komisja Zdrowia we wtorek zaopiniowała poprawki Senatu do nowelizacji. Głosowanie nad nimi ma odbyć się w najbliższy czwartek. 15 z nich otrzymało pozytywną rekomendację, 7 negatywną. Wśród tych ostatnich znalazła się poprawka nr 12 dotycząca regulacji związanych z klauzulą sumienia. Na etapie prac w Sejmie wprowadzono rozwiązanie znoszące obowiązek wskazywania przez lekarza, w przypadku powołania się na klauzulę sumienia i odmowy wykonania świadczenia, innego lekarza lub podmiotu, który je zrealizuje. Ministerstwo Zdrowia wyjaśniało, że na bezpłatnej, całodobowej infolinii NFZ pacjentka uzyska, także anonimowo, potrzebną jej informacje.

W czasie prac w Senacie zaproponowano zmianę tego przepisu. Zapisano w niej, że lekarz może powstrzymać się od wykonania świadczeń zdrowotnych niezgodnych z jego sumieniem, ale ma obowiązek zanotować ten fakt w dokumentacji medycznej. Lekarz wykonujący zawód na podstawie stosunku pracy albo w ramach służby ma ponadto obowiązek powiadomienia o tym na piśmie przełożonego. Zmiana zakłada, że podmiot leczniczy w ramach działalności którego powstrzymano się od wykonania świadczenia zdrowotnego, jest obowiązany wskazać lekarza lub podmiot, który zapewni możliwość wykonania tego świadczenia. Senacka poprawka spotkała się jednak z negatywną rekomendacją sejmowej Komisji zdrowia. Niemniej jej wiceprzewodniczący Rajmund Miller (KO) uzasadniał, że "w interesie pacjentek, które zostały dotknięte ciężką wadą płodu, powinniśmy tę poprawkę przyjąć, a ewentualnie potem(...) można nowelizować tę ustawę".

Wiceminister zdrowia Józefa Szczurek-Żelazko, proponując odrzucenie senackiej poprawki, wskazała, że obowiązek dotyczący informowania pacjentów o dostępności świadczeń w konkretnych placówkach leży w gestii Narodowego Funduszu Zdrowia. Jednak zdaniem Katarzyny Lubnauer(KO) fundusz nie ma możliwości określić, czy "fizycznie są dostępni lekarze, którzy wykonują (świadczenia) i nie mają klauzuli sumienia, bo nie ma tego w oddzielnych wytycznych dotyczących NFZ".

Wiceminister podkreślała jednak, że "w dobie cyfryzacji" taką informację pacjent tam może bez problemu uzyskać, a NFZ jest tą właściwą placówką, która ma pełną wiedzę na temat wykonywanych świadczeń na terenie całego kraju.

Ponadto komisja negatywnie zaopiniowała poprawkę nr 9, mówiącą o tym, aby lekarzowi przysługiwał urlop szkoleniowy wykorzystywany na przygotowanie i przystąpienie do Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego w wymiarze 14 dni zamiast 6 dni.

Jednocześnie komisja przychyliła się do stanowiska Senatu, który był przeciw wprowadzeniu listu intencyjnego i wskazywał, że takie kryterium będzie negatywnie różnicować kandydatów na szkolenie specjalizacyjne. Podobne zdanie wyraziła posłanka Lubnauer, mówiąc, że list nie jest obiektywnym kryterium i wprowadza sytuację, że "boisko" staje się zamiast równe dla wszystkich, to przechylne dla tych, którzy pochodzą z rodziny lekarskiej i mają znajomości. Ten aspekt jest – jak wskazała – szczególnie istotny "przy obleganych specjalizacjach".

Poseł Bolesław Piecha (PiS) pytał, po co wprowadzać list intencyjny, skoro "niczego nie przesądza, ale wprowadza kwas". "Dobrze, by rząd to przemyślał" – zasugerował. Jednak wiceminister zdrowia argumentowała, że takie rozwiązanie było oczekiwane przez wiele środowisk, np. konsultantów czy dyrektorów placówek i jest jednym z wielu kryteriów, które pozwala kierownikowi zespołu kształtować zespół, z którym chce pracować. Natomiast punktowa wartość tego listu (maksymalnie 5 pkt.), podobnie jak za publikację i dorobek naukowy, nie będzie ważyła znacząco na łącznej sumie punktów. Za sam egzamin przyszły rezydent może otrzymać 200 pkt.

Komisja zaopiniowała również pozytywnie senackie poprawki nr 1 i 14. W nich Senat opowiedział się za usunięciem z ustawy uproszczonego trybu przyznawania prawa wykonywania zawodu cudzoziemcowi, który nie jest obywatelem państwa członkowskiego UE. Posłowie również przychylili się do ujednolicenia przepisów określających opłaty egzaminacyjne dla Lekarskiego Egzaminu Końcowego (LEK), Lekarsko-Dentystycznego Egzaminu Końcowego (LDEK), a także Państwowego Egzaminu Modułowego (poprawki 2 i 8). Ponadto pozytywnie zarekomendowali przepisy nadające spójność i jasność przepisom regulującym staż podyplomowy (poprawki 3, 17, 19).(PAP)

Autorka: Klaudia Torchała