Dwie największe partie nie zamierzają oszczędzać na kampanii przedwyborczej.
Limit wydatków w kampanii prezydenckiej 2020 r. wyniesie 64 gr na wyborcę. To oznacza, że każdy z komitetów będzie mógł wydać nieco ponad 19 mln zł. Sprawdziliśmy, ile zamierzają faktycznie przeznaczyć.
Prawo i Sprawiedliwość liczy się z wykorzystaniem całego limitu. – To nie jest dużo, jeśli chodzi o prowadzenie skutecznej kampanii – mówi nam polityk tego ugrupowania. Na razie nie ma jeszcze decyzji o tym, jak będzie wyglądał sztab. Decyzje mają zapadać w porozumieniu z Andrzejem Dudą i jego zapleczem w Pałacu Prezydenckim.
Platforma Obywatelska także szykuje się na wydatki zbliżone do limitu. Główna partia opozycyjna dopiero 14 grudnia wybierze kandydata lub kandydatkę. Ale już wie, że będzie grać o wszystko. Dlatego nie zamierza oszczędzać na kampanii.
– W wyborach do Senatu opozycja dostała więcej głosów od PiS. To jest nasz kapitał – mówi nam polityk PO.
Oba komitety – PiS i PO – będą rozkładać siły i środki na dwie tury.
Jeśli sądzić po finansowych zapowiedziach mniejszych ugrupowań, nie liczą one raczej na wejście ich kandydatów do drugiej tury.
Ludowcy nieoficjalnie mówią o wydatkach rzędu 6–7 mln zł. W tym celu zamierzają zaciągnąć kredyt w wysokości ok. 1,5 mln zł. Reszta ma pochodzić m.in. ze składek członkowskich. Ale nie tylko. Polskie Stronnictwo Ludowe po latach finansowej posuchy, gdy spłacało długi, może teraz zainwestować w promocję swojego kandydata pieniądze z subwencji.
Lewica deklaruje wstępnie wydatki rzędu 2–4 mln zł. – Zdajemy sobie sprawę, jakie mamy szanse w tym wyścigu, ale możemy osiągnąć inne cele – mówi jeden z liderów lewicy. Na razie problemem jest wyłonienie kandydata. Przedstawiony ma być w grudniu, prawdopodobnie po konsolidacji SLD i Wiosny. Najczęściej wymieniani są Adrian Zandberg i Robert Biedroń.
Jedną kwestią jest to, ile wydadzą komitety. Kolejną: na co, czyli jakie instrumenty dotarcia do wyborców okażą się skuteczne. PO czeka tu z decyzją na rozstrzygnięcie prawyborcze. – Kampania będzie układana pod kandydata, zobaczymy, kto wygra prawybory – mówi polityk Platformy.
Klasycznym rozwiązaniem w kampanii prezydenckiej są konwencje. Tego typu okazałe imprezy są tu jazdą obowiązkową. Ostatnie kampanie pokazały swoisty konwencyjny rytm. W weekendy organizowane były spektakularne wydarzenia, na których próbowano pokazać swoje najważniejsze pomysły i narzucić własną narrację.
PSL, które faktycznie już walczy o pozycję swojego lidera Władysława Kosiniaka-Kamysza, planuje jego inauguracyjną konwencję na styczeń. Jak wynika z naszych rozmów z PiS, ta partia myśli o dwóch dużych konwencjach (mniejszych zapewne będzie więcej).
Oprócz konwencji pieniądze będą wydawane na inne kanały dotarcia do wyborców. – Dziś najważniejszy jest internet. Daje możliwość bardzo precyzyjnego zaadresowania przekazu. W wyborach parlamentarnych docieraliśmy do ludzi mieszkających na konkretnych ulicach – mówi nam polityk PiS.
– Wydatki będą zależały od kandydata. W 2015 r. musieliśmy stworzyć markę Andrzeja Dudy, teraz to PO musi wykreować swojego. Faktycznie na internet pójdzie dużo większa kasa. Bardzo dobrą kampanię w internecie zrobiła Konfederacja, była precyzyjnie celowana – podkreśla inny polityk PiS.
Do tej pory ważnym kanałem dotarcia do wyborców były billboardy. Choć i one są rodzajem jazdy obowiązkowej w kampanii, to partie mają do nich coraz mniej przekonania.
– Żeby pokazać kandydata w Polsce, potrzeba około 5 tys. billboardów. To około 5 mln zł na półtora miesiąca ekspozycji. Ile można za to mieć banerów? Teraz na topie są banery – mówi nam polityk PO. Ostatnie kampanie pokazały, że mniejsze banery wieszane na płotach tworzyły wrażenie wszechobecności kandydatów, podczas gdy billboardy były często mylone z reklamami.
Decyzja o tym, ile pieniędzy wydać na kampanię prezydencką, jest o tyle utrudniona, że – w przeciwieństwie np. do wyborów parlamentarnych – komitety nie mogą liczyć na żadne zwroty poniesionych kosztów z budżetu.
– W wyborach prezydenckich nie jest przewidziana żadna dotacja przedmiotowa ani żadne inne świadczenie z budżetu państwa – potwierdza Krzysztof Lorentz z zespołu kontroli finansowania partii politycznych i kampanii wyborczych w Krajowym Biurze Wyborczym.
Mowa więc o politycznej inwestycji, gdzie ryzyko jest wysokie, a pieniądze wydane przez cały sztab działają na korzyść pojedynczego kandydata.
Stawka w tym wyścigu największa jest w przypadku PiS i PO. Przegrana Andrzeja Dudy oznaczałaby zapewne przedterminowe wybory parlamentarne, bo o ile PiS może rządzić, nie mając większości w Senacie, o tyle bez izby wyższej i z opozycyjnym prezydentem stałoby się to w praktyce niemożliwe. Z naszych nieoficjalnych rozmów z politykami PO wynika, że gdyby PiS przegrał wyścig o prezydenturę i w konsekwencji dążył do przyspieszonych wyborów, Platforma taki wniosek by poparła. – Jesteśmy w opozycji po to, by przejąć władzę. Jeśli nadarzyłaby się taka okazja, dlaczego mielibyśmy to blokować? – mówi jeden z polityków PO.