– Dobrze, że ta sprawa zostanie wreszcie uregulowana, bo obowiązujące przepisy nie pozwalają na przeszukiwanie pacjentów. Choć jest to powszechna praktyka wielu szpitali, to odbywa się z naruszeniem przepisów o prawach pacjentów – podkreśla Anna Banaszewska, radca prawny z Kancelarii Radcy Prawnego dr Anna Banaszewska.

Szpitale psychiatryczne łamią prawo

Zaproponowane regulacje są pokłosiem wniosków z kontroli NIK, która ujawniła lukę w przepisach w tym zakresie. Ustawa nie daje bowiem dyrektorom szpitali psychiatrycznych podstaw do tworzenia regulacji wewnętrznych dotyczących przeszukań pacjentów na wypadek niebezpiecznych sytuacji, np. zażycia przez nich niebezpiecznych substancji psychoaktywnych, a pracownikom uprawnień do podejmowania takich czynności nawet wtedy, gdy chodzi o zdrowie i życie pacjentów. Jak wykazała kontrola NIK, w szpitalach dokonywano nie tylko przeszukania rzeczy osobistych należących do chorych, ale także samych podopiecznych placówki. W jednym ze skontrolowanych przez NIK szpitali sprawdzano ich przy użyciu wykrywacza metalu, a następnie osobiście przez pracowników w łazience. Usuwane były też kolczyki z uszu, nosa, języka oraz innych części ciała. – W placówkach jest konieczne zapewnienie bezpieczeństwa, ale nie może to naruszać godności pacjentów i nie może ich poniżać. Stosowanie takich metod nie jest dopuszczalne, zwłaszcza gdy nie mają umocowania prawnego oraz uzasadnienia – ustalili kontrolerzy NIK.

Prawa pacjenta będą bardziej przestrzegane

Propozycja nowelizacji zakłada wprowadzenie dwóch form przeszukania – kontroli osobistej oraz pobieżnej. Do tej pierwszej będzie mogło dojść w przypadku uzasadnionym względami zapewnienia bezpieczeństwa, z zachowaniem jednak zasady proporcjonalności co do zaistniałych okoliczności. Przebieg takiego przeszukania trzeba będzie udokumentować w protokole z kontroli osobistej.

Kontrola pobieżna będzie zaś polegać na powierzchownym sprawdzeniu odzieży, obuwia oraz przedmiotów znajdujących się na ciele osoby kontrolowanej lub przez nią posiadanych. Kontrolę pobieżną przeprowadza się wzrokowo i manualnie lub za pomocą środków technicznych przeznaczonych do wykrywania przedmiotów niedozwolonych lub substancji psychoaktywnych lub sprawdzenia biochemicznego. Wzrokowego i manualnego sprawdzenia dokonuje osoba tej samej płci, co osoba kontrolowana.

Projekt wprowadza także zmianę umożliwiającą przedłużenie stosowania środków przymusu bezpośredniego w formie unieruchomienia lub izolacji w sytuacji, gdy nie jest dostępny lekarz psychiatra. Po dwukrotnym ich zastosowaniu dalsze przedłużenie będzie dopuszczalne wyłącznie po każdorazowym osobistym zbadaniu osoby z zaburzeniami psychicznymi przez lekarza oraz uzyskaniu opinii innego lekarza (dotychczasowe przepisy zakładają badanie przez psychiatrę i uzyskanie opinii innego psychiatry).

Etap:

Projekt skierowany do konsultacji