W Sejmie rozpoczęło się pierwsze czytanie obywatelskiego projektu nowelizacji ustawy Karta Nauczyciela, który zakłada powiązanie wysokości wynagrodzeń nauczycieli z wysokością przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce.
Obywatelski projekt nowelizacji Karty Nauczyciela
Projekt wniósł do Sejmu Związek Nauczycielstwa Polskiego (ZNP). W imieniu wnioskodawców projekt przedstawia prezes ZNP Sławomir Broniarz.
Zgodnie z obywatelskim projektem nowelizacji Karty Nauczyciela wysokości kwot średniego i zasadniczego wynagrodzenia nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego mają stanowić określony procent kwoty przeciętnego wynagrodzenia obowiązującej w III kwartale poprzedzającego roku budżetowego. Chodzi o kwotę przeciętnego wynagrodzenia ustalaną na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Wynagrodzenia nauczycieli zgodnie z projektem
Zachowana ma być formuła średniego wynagrodzenia nauczyciela na poszczególnych stopniach awansu zawodowego. Średnie wynagrodzenie nauczyciela stażysty ma wynieść 90 proc. przeciętnego wynagrodzenia, nauczyciela kontraktowego – 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia, nauczyciela mianowanego – 125 proc. przeciętnego wynagrodzenia, a nauczyciela dyplomowanego – 155 proc. przeciętnego wynagrodzenia.
Jednocześnie kwota wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela dyplomowanego miałoby wynosić co najmniej 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia, a nauczyciela stażysty - co najmniej 73 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Na pozostałych stopniach awansu minister edukacji ma ustalić wysokość wynagrodzenia zasadniczego proporcjonalnie.
Krótka historia projektu ZNP
Projekt został złożony w Sejmie w listopadzie 2021 r. Pierwsze czytanie projektu przeprowadzono w lutym 2022 r. Następnie projekt został skierowany do dalszych prac w sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży. W przypadku projektów obywatelskich nie obowiązuje zasada dyskontynuacji wraz z zakończeniem kadencji parlamentu, procedowanie projektu rozpoczyna od początku Sejm kolejnej kadencji.
Ponieważ projekt ZNP złożony został w Sejmie w 2021 r. odnosi się do ówczesnego stanu prawnego - wówczas były cztery stopnie awansu zawodowego nauczycieli. Obecny stan prawny jest inny. Od września 2022 r. uległy likwidacji dwa stopnie awansu: nauczyciel stażysta i nauczyciel kontraktowy – w ich miejsce pojawił się nauczyciel początkujący (nauczyciel bez stopnia awansu zawodowego).
250 tys. podpisów obywateli pod projektem ZNP
Aby złożyć w Sejmie projekt ustawy, grupa obywateli, w tym przypadku związek, musiało go opracować i zebrać pod nim co najmniej tysiąc podpisów osób popierających ten pomysł, by zarejestrować komitet inicjatywy obywatelskiej. Jeżeli marszałek Sejmu wyrazi zgodę i zarejestruje komitet, ten ma trzy miesiące na to, aby zebrać pod projektem co najmniej 100 tys. podpisów obywateli go popierających by móc złożyć projekt w Sejmie. Związek Nauczycielstwa Polskiego pod procedowanym projektem zebrał ponad 250 tys. podpisów obywateli.
W jaki sposób obecnie naliczane są wynagrodzenia nauczycieli?
Obecnie wysokość wynagrodzenia nauczycieli jest pochodną kwoty bazowej dla nauczycieli określanej co roku w ustawie budżetowej. Służy ona do wyliczania tzw. średniego wynagrodzenia nauczycieli (określone jest ono w ustawie Karta Nauczyciela dla każdego stopnia awansu zawodowego procentowo), na które składa się wynagrodzenie zasadnicze i kilkanaście dodatków. Wysokość minimalnego wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego określa w rozporządzeniu minister edukacji. "Wprowadzenie zaproponowanego w niniejszej nowelizacji mechanizmu ustalania wynagrodzeń nauczycielskich wprowadzi obiektywny wskaźnik, uniezależniony od woli politycznej parlamentu i ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania" - czytamy w uzasadnieniu projektu obywatelskiego.