Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o zasadach pobytu i przemieszczania się wojsk obcych na terytorium RP – poinformowała w piątek Kancelaria Prezydenta. Nowela umożliwia przyjęcie szpicy NATO nie tylko w razie kryzysu, ale już w czasie pokoju.
Zgodnie z ustawą z 31 marca zgodę na pobyt w Polsce obcych wojsk, głównie NATO i UE, w ramach wzmocnienia polskich sił zbrojnych w operacjach prowadzonych w Polsce w czasie pokoju, ma wyrażać prezydent na wniosek ministra obrony, po uzyskaniu zgody premiera.
W zgodzie mają być określone: cel pobytu i zakres uprawnień obcych wojsk, a także wskazane inne okoliczności mające znaczenie dla obronności Polski. Sojuszniczym wojskom będzie można przyznać w zgodzie takie uprawnienia, jakie ma Wojsko Polskie. Ustawa zawiera też zapis określający zasady użycia broni przez obce wojska na terytorium RP.
W trakcie prac sejmowych nad projektem MON argumentowało, że procedura jest stosunkowo prosta i pozwala na szybkie wyrażenie zgody na pobyt wojsk obcych. Powodem nieuwzględnienia w procedurze zgody parlamentu jest według pomysłodawców krótki czas reagowania sił szpicy – od 48 do 72 godzin, w którym mogłoby się nie udać przeprowadzić debaty.
Autorzy projektu przekonywali także, że dzięki nowelizacji sojusznicy w ramach NATO i UE zyskają pewność, że ich działania są w pełni zgodne z polskim prawem polskim i decyzjami władz; w wymiarze zewnętrznym potencjalny przeciwnik otrzyma sygnał, że nie ma żadnych ograniczeń prawnych w użyciu wojsk należących do państwa NATO i UE podczas działań w Polsce w czasie pokoju.
Połączone siły bardzo wysokiej gotowości (VJTF) zwane szpicą NATO – zostały wydzielone z sił szybkiego reagowania NATO (NATO Response Force - NRF) na mocy decyzji szczytu w Newport w 2014 r. Ustawa wchodzi w życie 14 dni po jej ogłoszeniu.