Warszawa, która w trakcie II wojny światowej straciła większość zabytkowej architektury, nie odzyskałaby jej, gdyby nie grupa zapaleńców skupionych w Biurze Odbudowy Stolicy. Wśród nich był Zachwatowicz, generalny konserwator zabytków.
Jeszcze przed 1939 r. pracował w Zakładzie Architektury Polskiej założonym przez prof. Oskara Sosnowskiego na Politechnice Warszawskiej. W czasie okupacji ratował zabytki i dokumentację. W trakcie powstania warszawskiego chronił zbiory Wydziału Architektury Politechniki.
Po wojnie Zachwatowicz reprezentował stanowisko, zgodnie z którym dziedzictwo architektoniczne Warszawy należało odbudować. Takie podejście było jednak krytykowane przez tych, którzy wzywali do budowy na gruzach nowego miasta, swobodnie i nowocześnie zaprojektowanego. Zachwatowiczowi udało się przekonać do swojego punktu widzenia władze. Opracował koncepcję odbudowy Starego Miasta. Był współtwórcą polskiej szkoły konserwacji zabytków, która łączyła myśl architektoniczną z historycznymi założeniami. Za jego sprawą w 1945 r. w Biurze Odbudowy Stolicy powołana została pracownia odbudowy Zamku Królewskiego. Zamek musiał jednak czekać do 1971 r., żeby prace ruszyły. Realizowane były według projektu zespołu Jana Bogusławskiego, a nadzorował je Zachwatowicz. Chociaż w 1980 r. wciąż pracowano nad detalami historycznymi, Zamek wraz z całą stołeczną starówką zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Zobacz, kto jeszcze znalazł się na naszej liście: