Gdzie w klasyfikacji ująć zakup aparatu ultrasonograficznego dla SPZOZ? Jak zaklasyfikować dochody z tytułu rekompensaty za utracony podatek od nieruchomości? W jaki sposób zaplanować wydatki związane z finansowaniem zadań z zasobu geodezyjnego i kartograficznego? Czy dla zwrotu dotacji przez ochotniczą straż pożarną zastosować paragraf 669?
W jakiej klasyfikacji ująć wydatek na dotację celową dla samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej? Chodzi o zakup aparatu ultrasonograficznego. Zapotrzebowanie zgłosił SPZOZ, który obsługuje zwiększoną liczbę pacjentów, w tym obywateli Ukrainy. SPZOZ został utworzony i jest prowadzony przez gminę.
Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o działalności leczniczej (dalej: u.d.l.) podmiotami leczniczymi są samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej. Z kolei w art. 6 ust. 2 u.d.l. postanowiono, że jednostka samorządu terytorialnego może utworzyć i prowadzić podmiot leczniczy w formie:
1) spółki kapitałowej,
2) jednostki budżetowej,
3) samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej.
W art. 54 ust. 1 u.d.l. postanowiono, że SPZOZ gospodaruje posiadanym mieniem.
Z punktu widzenia zadanego pytania istotne znaczenie mają jednak przepisy materialnoprawne umożliwiające finansowanie dotacyjne. Na uwagę zasługuje art. 114 ust. 1 u.d.l., z którego m.in. wynika, że podmiot wykonujący działalność leczniczą może otrzymać środki publiczne z przeznaczeniem na m.in.:
1) realizację zadań w zakresie programów polityki zdrowotnej, programów zdrowotnych i promocji zdrowia, w tym na zakup aparatury i sprzętu medycznego oraz wykonanie innych inwestycji koniecznych do realizacji tych zadań;
2) remonty;
3) inne niż określone w pkt 1 inwestycje, w tym zakup aparatury i sprzętu medycznego.
Z powyższą regulacją w związku pozostaje art. 115 ust. 3 u.d.l., gdzie postanowiono, że na realizację zadań, o których mowa w art. 114 ust. 1 pkt 1‒6, podmioty wykonujące działalność leczniczą mogą uzyskać od podmiotu, o którym mowa w ust. 1, z wyjątkiem uczelni medycznej, dotację w rozumieniu przepisów o finansach publicznych (z zastrzeżeniem ust. 4). Jednym z tych podmiotów jest jednostka samorządu terytorialnego, o czym świadczy treść art. 115 ust. 1.
Zatem z powyższych regulacji prawnych wynika niewątpliwie możliwość przekazywania dotacji przez gminę dla SPZOZ.
Skoro ustalono podstawy materialnoprawne do przekazania dotacji, można odnieść się do aspektu klasyfikacji budżetowej. W tym kontekście warto odnotować stanowisko podane w uchwale Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu z 23 lutego 2022 r. (nr 7/330/2022). W stanie faktycznym tej sprawy również w budżecie gminy przewidziano wydatek przeznaczony na dotację celową dla SPZOZ. W tym zakresie wskazano, że dla klasyfikacji budżetowej tego wydatku odpowiednie będą dział 851 (Ochrona zdrowia) oraz rozdział 85111 (Szpitale ogólne). Z kolei właściwym paragrafem wydatkowym będzie paragraf 6220 oznaczony jako „Dotacja celowa otrzymana z budżetu na finansowanie i dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji i zakupów inwestycyjnych innych jednostek sektora finansów publicznych”. I taką właśnie klasyfikację trzeba zastosować w analizowanym przypadku.
Podstawa prawna
art. 4 ust. 1 pkt 2, art. 6 ust. 2, art. 54 ust. 1, art. 114 ust. 1‒6, art. 115 ust. 3 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 711; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2120)
rozporządzenie ministra finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 513)
W jakiej klasyfikacji dochodów ująć w budżecie gminy dochody z tytułu rekompensaty utraconych dochodów? Chodzi o konsekwencje zmiany zakresu opodatkowania farm wiatrowych.
Analizę zadanego pytania warto poprzedzić odniesieniem się do regulacji ustawy o rekompensacie dochodów utraconych przez gminy w 2018 r. w związku ze zmianą zakresu opodatkowania elektrowni wiatrowych, która weszła w życie 5 lutego 2022 r. W jej art. 3 postanowiono, że gmina jest uprawniona do rekompensaty z tytułu dochodów utraconych w 2018 r. (dalej: rekompensata) w pełnej wysokości ustalonej na podstawie danych zawartych we wniosku gminy o zwrot dochodów utraconych w 2018 r. Rekompensatę wypłaca się z budżetu państwa na wniosek gminy.
Z kolei w art. 5 ustawy postanowiono, że gmina składa wniosek do wojewody w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Wniosek złożony po upływie terminu pozostawia się bez rozpoznania. Wojewoda sprawdza prawidłowość złożonych wniosków pod względem rachunkowym i formalnym w terminie trzech miesięcy od dnia ich złożenia. Zgodnie z art. 6 wojewoda wydaje decyzję o przyznaniu lub odmowie przyznania rekompensaty. Decyzję o odmowie przyznania rekompensaty wojewoda wydaje w przypadku stwierdzenia, że w gminie nie wystąpiły dochody utracone w 2018 r.
Z kontekstu podanego zapytania należy wnioskować, że gmina złożyła do wojewody wniosek o wypłatę rekompensaty z tytułu utraconych dochodów podatkowych przez gminę w 2018 r. Utrata dochodów ma zaś związek ze zmianą opodatkowania farm wiatrowych.
Wpływ takich środków do budżetu to istotne wsparcie dla samorządu. Konieczne będzie odniesienie się do rozporządzenia ministra finansów w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych. I tak, dla rekompensaty w podanym stanie faktycznym należy zastosować dział 756 „Dochody od osób prawnych, od osób fizycznych i od innych jednostek nieposiadających osobowości prawnej oraz wydatki związane z ich poborem” oraz rozdział 75615 „Wpływy z podatku rolnego, podatku leśnego, podatku od czynności cywilnoprawnych, podatków i opłat lokalnych od osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych”. Odpowiednim paragrafem dochodowym będzie 2680 „Rekompensaty utraconych dochodów w podatkach i opłatach lokalnych”. ©℗
Podstawa prawna
art. 3, 5 i 6 ustawy z 17 listopada 2021 r. o rekompensacie dochodów utraconych przez gminy w 2018 r. w związku ze zmianą zakresu opodatkowania elektrowni wiatrowych (Dz.U. z 2022 r. poz. 30)
rozporządzenie ministra finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 513)
Planujemy w budżecie powiatu wydatki związane z finansowaniem zadań z zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Czy prawidłowo umieszczamy je w dziale 710, w rozdziale 71095 i jako dotyczące paragrafów 302, 401, 404, 411, 412, 428 i 440?
W pierwszej kolejności warto zapoznać się z art. 7d prawa geodezyjnego i kartograficznego. Wynika z niego m.in., że do zadań starosty należy w szczególności prowadzenie powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, w tym prowadzenie dla obszaru powiatu:
- ewidencji gruntów i budynków, w tym bazy danych (o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2),
- geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu, w tym bazy danych (o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 3),
- gleboznawczej klasyfikacji gruntów.
Z kolei, jak wynika z art. 41b ww. ustawy, z budżetu odpowiednio samorządu województwa i powiatu, w wysokości nie mniejszej niż uzyskana w roku poprzednim kwota wpływów, są finansowane zadania związane z gromadzeniem, aktualizacją, uzupełnianiem, udostępnianiem i zabezpieczaniem zasobu geodezyjnego i kartograficznego oraz wyłączaniem materiałów z zasobu.
Z powyższego należy wnioskować, że finansowanie zadań z tego zakresu przedmiotowego wiąże się z koniecznością wydatkowania środków budżetowych. Rzecz jasna środki na te wydatki powinny zostać zabezpieczone w uchwale budżetowej powiatu.
W pytaniu przedstawiono wiele wydatków zakresowo związanych z utrzymaniem stanowisk pracy w jednostce (w tym wydatki na wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń), o czym świadczą przytoczone podziałki klasyfikacji budżetowe, w tym paragraf 401 (Wynagrodzenia osobowe pracowników), paragraf 404 (Dodatkowe wynagrodzenie roczne) czy paragraf 411 (Składki na ubezpieczenia społeczne).
W takiej konfiguracji dobór rozdziału wydatkowego oznaczonego jako 71095 (Pozostała działalność) nie będzie jednak prawidłowym rozwiązaniem. Na potwierdzenie tego warto przywołać stanowisko zawarte w uchwale Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu z 9 lutego 2022 r. (nr 6/292/2022). Wskazano w nim, że w związku z wejściem w życie rozporządzenia ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej z 26 lipca 2021 r., zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych, określone rozdziały zostały przyporządkowane na potrzeby Systemu Monitorowania Usług Publicznych do grupy rozdziałów usługowych lub grupy rozdziałów podmiotowych. Wydatki związane z utrzymaniem stanowisk pracy w jednostce (w tym wydatki na wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń) powinny być planowane i rejestrowane wyłącznie w odpowiednich rozdziałach podmiotowych. Zatem wydatki wykazane w dziale 710 rozdziale 71095 „Pozostała działalność” zgodnie z przepisami ww. rozporządzenia powinny być sklasyfikowane w rozdziale 75020 „Starostwa powiatowe”.
Dlatego w podanym stanie faktycznym wydatki na wskazane cele, związane z szeroko pojętymi wynagrodzeniami i pochodnymi, należy ująć w rozdziale 75020, a nie w rozdziale 71095. ©℗
Podstawa prawna
art. 4 ust. 1a pkt 2 i 3, art. 7d, art. 41b ustawy z 17 maja 1989 r. ‒ Prawo geodezyjne i kartograficzne (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1990; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1641)
rozporządzenie ministra finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 513)
Lokalna ochotnicza straż pożarna zwróciła dotację do budżetu gminy, ponieważ nie wykonano rozbudowy strażnicy (brak materiałów budowlanych). Jaką klasyfikację zastosować? Czy dział 754, rozdział 75412 i paragraf 669?
Analizując podaną problematykę, warto przede wszystkim przypomnieć, że również nowa ustawa z 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych daje możliwość dotowania jednostek ochotniczych straży pożarnych przez jednostki samorządu terytorialnego. Na uwagę w tym zakresie zasługuje art. 32 ww. ustawy.
Zatem niewątpliwie samorządy różnych szczebli mogą przekazywać środki dotacyjne dla ochotniczych straży pożarnych, które mogą służyć różnym celom, w tym inwestycyjnym.
Co jednak istotne, nie zawsze beneficjent dotacji jest w stanie wykorzystać dotację, a wówczas po prostu dokonuje jej zwrotu do samorządu. Zarówno przekazanie dotacji, jak i jej zwrot wymagają właściwego ujęcia pod względem klasyfikacji budżetowej. Co do działu klasyfikacji, czyli 754 oznaczonego jako „Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa”, nie ma wątpliwości, że jest prawidłowy. Pozytywnie należy ocenić także dobór paragrafu dochodowego 669. Został on oznaczony jako „Wpływy ze zwrotów niewykorzystanych dotacji oraz płatności, dotyczące dochodów majątkowych”. Z opisu do tego paragrafu wynika, że ujmuje się w nim m.in. zwroty niewykorzystanych dotacji oraz płatności wynikające z rozliczenia umów, projektów, a także zwroty środków w związku z uzyskaniem dochodów, z wyłączeniem zwrotów, o których mowa w paragrafie 666. Na marginesie warto dodać, że właściwym paragrafem dochodowym powinien być 623 „Dotacja celowa z budżetu na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji i zakupów inwestycyjnych jednostek niezaliczanych do sektora finansów publicznych”.
Wątpliwości budzi natomiast wymieniony w pytaniu rozdział 75412 „Ochotnicze straże pożarne”. Nie powinien on zostać zastosowany do ujęcia zwrotu dotacji. Rozdział 75412 może mieć zastosowanie jedynie w kontekście przekazania dotacji dla ochotniczej straży pożarnej, ale już nie w kontekście jej zwrotu. Wskazane ochotnicze straże pożarne są nadto podmiotami niezależnymi od gminy dotującej i nie wchodzą w strukturę samorządu gminnego. Uwzględniając specyfikę przepływu środków, czyli zwrot dotacji do budżetu gminy (a nie przekazanie dotacji) oraz brak powiązania organizacyjnego gminy z ww. jednostką, należy zastosować rozdział 75495 „Pozostała działalność”.
Dlatego do zwrotu dotacji przez ochotniczą straż pożarną do budżetu gminy i ujęcia jej w dochodach należy zastosować dział 754, rozdział 75495 oraz paragraf 669 z cyfrą 0. ©℗
Podstawa prawna
art. 32 ustawy z 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych (Dz.U. z 2021 r. poz. 2490)
rozporządzenie ministra finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 513)
