Polska od początku konfliktu była nie tylko „otwartym domem” dla milionów uchodźców, ale także kluczowym zapleczem logistycznym i politycznym dla walczącej Ukrainy. To przez nasze terytorium przepływała większość pomocy, to nasze miasta i wsie przyjęły tych, którzy uciekali przed wojną, to nasz głos w Unii Europejskiej i NATO konsekwentnie wspierał ukraińskie aspiracje integracyjne. Dziś, gdy nadchodzi etap odbudowy, nie możemy pozostać jedynie biernymi obserwatorami. Stabilna, bezpieczna i zintegrowana z Zachodem Ukraina to gwarancja bezpieczeństwa dla Polski i całego regionu. Podczas panelu „Wojenna odporność Ukrainy – lekcje dla Europy” na Europejskim Forum Nowych Idei, chciałbym aby wybrzmiało, że precyzyjnie zaplanowana odbudowa Ukrainy to nasza racja stanu i strategiczna inwestycja w bezpieczną, odporną oraz nowoczesną Europę.
W Agencji Rozwoju Przemysłu zdajemy sobie sprawę, że odbudowa Ukrainy to nie tylko kwestia naprawy infrastruktury, ale także budowy nowych fundamentów współpracy gospodarczej. Podpisane 11 lipca br. w Rzymie, podczas Ukraine Recovery Conference, memorandum o współpracy z Państwową Agencją Odbudowy i Rozwoju Infrastruktury Ukrainy stanowi ważny krok w tym kierunku. Jego celem jest identyfikacja wspólnych projektów inwestycyjnych, wypracowanie przejrzystych zasad współpracy, powołanie wspólnej grupy roboczej, która już pracuje nad listą projektów inwestycyjnych oraz określeniem zasad finansowania z udziałem funduszy UE i instytucji finansowych z Polski i Ukrainy. To dopiero początek drogi, ale już teraz widać, że strona ukraińska wskazuje konkretne, strategiczne inwestycje - zwłaszcza w sektorze transportu i infrastruktury drogowej, które mogą stać się kołem zamachowym dla polskich przedsiębiorstw.
Jednym z kluczowych projektów, nad którym pracujemy, jest budowa połączenia logistycznego Polska - Ukraina - Morze Czarne, obejmującego rozwój terminala przeładunkowego w Sławkowie oraz projekt nowego korytarza kolejowego prowadzącego aż do Odessy. Planowana inwestycja zakłada budowę toru o europejskim rozstawie szyn o długości ok. 800 km od Chełma do Odessy, co pozwoli na bezpośrednie połączenie ukraińskiego systemu transportowego z infrastrukturą Unii Europejskiej. To przedsięwzięcie o ogromnej skali, które w przyszłości może stać się kluczowym elementem europejskiego korytarza transportowego łączącego Morze Bałtyckie z Morzem Czarnym. Jednocześnie rozbudowa Euroterminala Sławków, należącego do ARP S.A. - którego przepustowość zwiększy się dwukrotnie w pierwszym etapie inwestycji w ciągu najbliższych dwóch lat, a czterokrotnie do 2035 roku - znacząco wzmocni jego rolę jako strategicznego punktu przeładunkowego w Europie Środkowo-Wschodniej.
Jednak od deklaracji do konkretnych działań prowadzi długa i wymagająca ścieżka. Realizacja inwestycji w warunkach powojennych wymaga nie tylko technicznego przygotowania, ale także wypracowania stabilnych ram prawnych i finansowych. W ARP S.A. wierzymy, że kluczowe jest stworzenie rozwiązań legislacyjnych, które zapewnią polskim firmom ochronę inwestycji, przejrzyste zasady finansowania oraz realne korzyści gospodarcze. Wymagający dialog z partnerami z Ukrainy to nie tylko szansa, ale i konieczność - musimy budować relacje oparte na wzajemnym zaufaniu i jasno zdefiniowanych interesach. Odbudowa Ukrainy musi być partnerska i przejrzysta, ale poparta konkretnymi umowami dotyczącymi realnych projektów i korzyści gospodarczych dla obu stron.
W tym kontekście rola ARP nie ogranicza się wyłącznie do koordynacji inwestycji. Chcemy być gwarantem interesów polskich przedsiębiorców, wspierając ich zarówno na etapie przygotowania projektów, jak i w trakcie ich realizacji. Prowadzimy już konsultacje z firmami gotowymi zaangażować się w odbudowę Ukrainy, jednocześnie zabiegając o wsparcie instytucjonalne, także na poziomie rządowym. Inicjatywa „Team Poland for Ukraine”, łącząca kluczowe instytucje rozwoju - ARP, PFR, BGK, KUKE, PAIH i PARP - już dziś oferuje polskim firmom kompleksowe wsparcie: finansowe, doradcze i logistyczne. To właśnie takie narzędzia pozwolą nam skutecznie konkurować z innymi państwami, które już aktywnie włączają się w odbudowę Ukrainy.
Nie możemy przy tym zapominać, że odbudowa Ukrainy to nie tylko inwestycje w infrastrukturę drogową czy kolejową. To także szansa na budowę nowoczesnych, zintegrowanych systemów transportowych, energetycznych i cyfrowych, które połączą nasze gospodarki i wzmocnią regionalne bezpieczeństwo. Wojenna odporność Ukrainy pokazała, że siła państwa to nie tylko kwestia militarna, ale również zdolność utrzymania ciągłości funkcjonowania gospodarki, infrastruktury krytycznej i usług publicznych. Cyfryzacja usług publicznych na Ukrainie, prowadzona w ekstremalnych warunkach, dowodzi, że inwestowanie w kompetencje cyfrowe i innowacje jest jednym z filarów odporności państwa. W ARP S.A. odpowiadamy na to wyzwanie programem gratowym Dig.IT, na który przeznaczyliśmy 140 mln zł na wsparcie rozwoju technologicznego i cyfrowego polskich firm do 2030 roku.
Polska, która od początku konfliktu udowodniła, że jest wiarygodnym i strategicznym partnerem, nie może pozwolić sobie na bierność w tym kluczowym momencie. Dzięki takim instytucjom jak Agencja Rozwoju Przemysłu mamy potencjał, by być hubem logistycznym i przemysłowym dla Ukrainy, a w dłuższej perspektywie także dla całej Europy Środkowo-Wschodniej. Odporność na zawirowania geopolityczne wymaga współpracy publiczno-prywatnej - w której ARP ma unikatowe kompetencje - elastycznych narzędzi finansowych i odwagi w działaniu. Wdrażamy te elementy zarówno w Polsce, jak i w relacjach międzynarodowych, bo naszą misją jest wzmacnianie polskich przedsiębiorców tak w kraju, jak i za granicą.
Przemyślana odbudowa Ukrainy zatem to jest polska racja stanu - inwestycja w bezpieczeństwo, stabilność i przyszłość Europy. To także szansa gospodarcza, którą powinniśmy wykorzystać w sposób odpowiedzialny i taktyczny. W ARP S.A. jesteśmy gotowi koordynować ten proces, łączyć potencjał polskich firm z oczekiwaniami strony ukraińskiej i zabiegać o jak najlepsze warunki współpracy. Proces, który rozpoczęliśmy, musi przerodzić się w trwałą, partnerską współpracę gospodarczą. To nasz wspólny obowiązek i nasza wspólna przyszłość.