Jednorazowe e-papierosy z aromatem znikną z rynku od 2026 r.

Bez charakterystycznego aromatu

Omawiana nowela wprowadza drastyczne zmiany dotyczące obrotu podgrzewanymi wyrobami tytoniowymi o charakterystycznym aromacie. W ich konsekwencji, jak podkreśla adwokat Bandurski, produkty te (które dotychczas cieszyły się dużą popularnością wśród konsumentów, szczególnie młodszych) zostaną całkowicie wycofane z rynku.

W opinii senator Barbary Małeckiej-Libery wycofanie z rynku wyrobów z aromatem jest wskazane ze względów zdrowotnych. Jak podkreślała podczas dyskusji w Senacie poprzedzającej przyjęcie noweli, te aromaty są zasłoną dymną – nie wiadomo, co oprócz nich jest w składzie e-papierosów. Zwróciła uwagę na dane o rozpowszechnieniu się e-papierosów wśród młodzieży. W 2022 r. w Polsce e-papierosów używało 24 procent dziewcząt i 21 procent chłopców. Według obliczeń WHO, to największy na świecie odsetek młodych osób, które sięgnęły po e-papierosy.

Przyjęte przepisy nie pozostawiają domysłom kwestii działań co do takich towarów, które już znajdują się na rynku, a które były legalnie wprowadzone do obrotu przed wejściem w życie ustawy. Mogą one bowiem pozostawać w sprzedaży jedynie przez dziewięć miesięcy od wejścia w życie przepisów. To oznacza, że sprzedawcy i dystrybutorzy nie mają zbyt dużo czasu na wyprzedanie zapasów.

– Co więcej, nie będzie można wprowadzać do obrotu nowych podgrzewanych wyrobów tytoniowych o charakterystycznym aromacie – to jest tych, co do których przed dniem wejścia w życie ustawy nie uzyskano zezwolenia. Po upływie dziewięciu miesięcy (licząc od 14 dni po ogłoszeniu ustawy) nie będą mogły być one sprzedawane ani przechowywane. Wszelkie zapasy, które nie zostaną sprzedane, trzeba będzie wycofać i zniszczyć – podkreśla Bandurski.

Wprowadzenie zakazu sprzedaży podgrzewanych wyrobów tytoniowych o charakterystycznym aromacie budzi, w opinii mecenasa, duże wątpliwości w kontekście wolności działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy, którzy dotychczas zajmowali się produkcją i dystrybucją tego rodzaju wyrobów, zostaną bowiem zmuszeni do istotnej zmiany profilu działalności lub wręcz wycofania się z rynku. Producenci będą musieli do 2026 r. zrezygnować z linii produktów opartych na aromatach lub jednorazowych urządzeń, a sprzedawcy, o czym już była mowa wyżej, – usunąć zakazane produkty z asortymentu i weryfikacji dostawców.

Ważne! Konieczne będą m.in. takie działania, jak:

• inwentaryzacja asortymentu pod kątem zakazanych aromatów (miętowe, owocowe, słodkie),
• przeszkolenie działów sprzedaży w zakresie identyfikacji zakazanych produktów.

Europejski spór o podgrzewane wyroby tytoniowe

Znowelizowane przepisy implementują dyrektywę delegowaną Komisji (UE) 2022/2100 z 29 czerwca 2022 r. zmieniającą dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/40/UE w odniesieniu do zniesienia niektórych zwolnień w przypadku podgrzewanych wyrobów tytoniowych. Polska – jak wszystkie kraje UE – powinna ją transponować do krajowego prawa do 23 października 2023 r. (robi to jako ostatnia).

Co ważne, obecnie przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej toczy się postępowanie w sprawie oceny ważności wspomnianej dyrektywy. Wielu ekspertów jest zdania, że Komisja przekroczyła swoje uprawnienia i zbyt daleko poszła w zakazach w dyrektywie. Wróćmy jednak do sprawy rozpatrywanej przez TSUE – została zarejestrowana pod sygnaturą C-759/23 i dotyczy wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożonego przez High Court (Irlandia).

Wniosek ten został złożony w kontekście sporu pomiędzy PJ Carroll & Company Ltd oraz Nicoventures Trading Ltd a Minister for Health (ministrem zdrowia) oraz Attorney General (prokuratorem generalnym) w Irlandii. Spór dotyczy zgodności krajowych przepisów wdrażających dyrektywę 2022/2100 z unijnym prawem, w szczególności w zakresie, w jakim ta dyrektywa zakazuje wprowadzania do obrotu podgrzewanych wyrobów tytoniowych o charakterystycznym aromacie. Pytania prejudycjalne skierowane do TSUE dotyczą m.in. tego, czy:

• Komisja Europejska, przyjmując dyrektywę 2022/2100, nie przekroczyła swoich uprawnień przewidzianych w dyrektywie 2014/40/UE,
• zakaz wprowadzania do obrotu podgrzewanych wyrobów tytoniowych o charakterystycznym aromacie jest zgodny z zasadami proporcjonalności i pewności prawa.

Orzeczenie TSUE w tej sprawie będzie miało istotne znaczenie dla interpretacji kompetencji Komisji Europejskiej w zakresie przyjmowania aktów delegowanych oraz dla przyszłego kształtu regulacji dotyczących wyrobów tytoniowych w Unii Europejskiej. – Istnieje więc możliwość, że regulacja ta zostanie w przyszłości zakwestionowana. To mogłoby rodzić konsekwencje także dla polskiego ustawodawstwa – podkreśla mec. Marcin Bandurski.

Kolejne kategorie z akcyzą

To nie koniec zmian dla branży tytoniowej. Od 1 kwietnia br. podatkiem akcyzowym zostaną objęte nowe kategorie wyrobów, tj. urządzenia do waporyzacji. A to za sprawą innego aktu prawnego – ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym, ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw, która 18 marca br. została opublikowana w Dzienniku Ustaw. Chodzi o:

• urządzenia do waporyzacji, w tym e-papierosy wielorazowe i podgrzewacze tytoniu,
• zestawy części zamiennych do urządzeń do waporyzacji,
• saszetki nikotynowe oraz inne wyroby nikotynowe,
• jednorazowe papierosy elektroniczne,
• płyny do e-papierosów.

Ważne! Zmienia się definicja wyrobów nowatorskich. Nowe przepisy uwzględniają także regulacje dotyczące przewozu i importu produktów nikotynowych. Pod pewnymi warunkami:

• osoby fizyczne przewożące urządzenia do waporyzacji i saszetki nikotynowe na własny użytek nie będą musiały płacić akcyzy,
• zwolnieniu z akcyzy podlega również import w bagażu osobistym podróżnych, o ile nie przekroczy on określonych limitów,
• przesyłki z państw trzecich o charakterze okazjonalnym również zostaną objęte zwolnieniem. ©℗