Spalanie odpadów w firmowym piecu jest zabronione, choćby uzasadniały to względy ekonomiczne

Pracownicy urzędu miasta przeprowadzili w prowadzonym przeze mnie warsztacie naprawy pojazdów kontrolę spalania odpadów. Rzeczywiście, z powodu oszczędności, spalaliśmy w piecu do centralnego ogrzewania kartony i folie. Burmistrz skierował przeciwko mnie sprawę do sądu rejonowego. Z jaką odpowiedzialnością to się może wiązać? Czy grozi mi za to zamknięcie firmy?

W zależności od uwarunkowań w danej gminie tzw. nieruchomości niezamieszkane (np. miejsca prowadzenia działalności gospodarczej) mogą być objęte gminnym systemem gospodarowania odpadami albo mogą pozostawać poza tym systemem. Oczywiście z uwzględnieniem innych wymagań (wynikających z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach) związanych z zawieraniem umów z firmami odbierającymi odpady, jako że nakładają one na podmioty o różnym statusie prawnym obowiązki związane z odpadami. Przedsiębiorcy nie mogą więc w dowolny sposób postępować z odpadami, które wytwarzają. W szczególności nie mogą ich wyrzucać czy spalać w piecach CO.

Z art. 191 ustawy o odpadach (dalej: u.o.). wynika, że kto, wbrew art. 155 tego aktu prawnego, termicznie przekształca odpady poza spalarnią odpadów lub współspalarnią odpadów, podlega karze aresztu albo grzywny. Z kolei art. 155 u.o. wskazuje, że termiczne przekształcanie odpadów prowadzi się wyłącznie w spalarniach odpadów lub we współspalarniach odpadów, z zastrzeżeniem art. 31 u.o. A zatem konsekwencją spalania odpadów w miejscach do tego niewyznaczonych jest w szczególności odpowiedzialność wykroczeniowa. Zgodnie z art. 24 kodeksu wykroczeń (dalej: k.w.) za ww. czyn grozi kara grzywny w wysokości od 20 do 5000 zł, chyba że ustawa stanowi inaczej.

W kontekście pytania czytelnika warto przypomnieć wyrok Sądu Rejonowego w Legionowie z 3 kwietnia 2023 r. (sygn. akt II 303/22). Rozpatrywana wówczas przez sąd sprawa była zainicjowana wskutek zgłoszenia organu jednostki samorządu terytorialnego – wójta gminy. Sprawca naruszenia został obwiniony za spalanie niedozwolonych substancji (odpadów/śmieci) w urządzeniu grzewczym. Sąd wskazał, że taki stan faktyczny wypełnia znamiona przytoczonych wyżej regulacji ustawy o odpadach i uznał sprawcę za winnego popełnienia czynu zarzucanego we wniosku o ukaranie. Przyjął, że stanowi to wykroczenie z art. 191 u.o. i na mocy tego aktu prawnego wymierzył karę 500 zł.Biorąc pod uwagę ten wyrok, można na jego podstawie wnioskować, że w sprawie czytelnika sąd może podobnie ocenić postawę przedsiębiorcy w kwestii występowania samego czynu zabronionego. Jednocześnie należy podkreślić, że ani przepisy ustawy o odpadach, ani regulacje kodeksu wykroczeń nie przewidują ograniczenia działalności gospodarczej w związku ze wspomnianymi naruszeniami prawa. Jednak istnieje realne prawdopodobieństwo, że wobec przedsiębiorcy zostanie orzeczona kara grzywny. Jej wysokość określi indywidualnie sąd, kierując się treścią art. 33 par. 1 k.w. Postanowiono w nim, że organ orzekający wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę za dane wykroczenie, oceniając stopień społecznej szkodliwości czynu i biorąc pod uwagę cele kary w zakresie społecznego oddziaływania oraz cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma ona osiągnąć w stosunku do ukaranego. Ponadto, wymierzając karę, jak wynika z par. 2 wspomnianego przepisu, organ orzekający bierze pod uwagę w szczególności rodzaj i rozmiar szkody wyrządzonej wykroczeniem, stopień winy, pobudki, jakie kierowały sprawcą, sposób działania, stosunek do pokrzywdzonego, jak również właściwości, warunki osobiste i majątkowe sprawcy, jego stosunki rodzinne, sposób życia przed popełnieniem i zachowanie się po popełnieniu wykroczenia. Są też okoliczności łagodzące przewidziane w par. 3 art. 33 k.w. Za takie uważa się w szczególności:

• działanie sprawcy wykroczenia pod wpływem ciężkich warunków rodzinnych lub osobistych;
• działanie sprawcy wykroczenia pod wpływem silnego wzburzenia wywołanego krzywdzącym stosunkiem do niego lub do innych osób;
• działanie z pobudek zasługujących na uwzględnienie;
• prowadzenie przez sprawcę nienagannego życia przed popełnieniem wykroczenia i wyróżnianie się spełnianiem obowiązków, zwłaszcza w zakresie pracy;
• przyczynienie się lub staranie się sprawcy o przyczynienie się do usunięcia szkodliwych następstw swego czynu.

Reasumując, wymiar zasądzonej wobec czytelnika kary może być różny. Sąd podejdzie do tej kwestii elastycznie, uwzględniając indywidualne okoliczności związane z naruszeniem prawa. Przedsiębiorca nie musi się jednak obawiać zamknięcia działalności. ©℗