Choć zapisy regulujące usytuowanie budynków na działce wydają się proste, to w praktyce stały się powodem różnych interpretacji i sporów. Nowe przepisy mają pomóc w ich zrozumieniu.

Ministerstwo Rozwoju i Technologii opublikowało projekt zmiany rozporządzenia ministra infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2022 r. poz. 1225). Dziś, jeśli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, to budynek należy sytuować od granicy działki w odległości nie mniejszej niż 4 m w przypadku budynku zwróconego ścianą z oknami lub drzwiami w stronę tej granicy lub 3 m – w przypadku budynku zwróconego ścianą bez okien i drzwi w stronę granicy działki.

Problemy z wyznaczeniem minimalnej odległości wciąż się jednak pojawiają, zwłaszcza na działkach o nieregularnych kształtach, a takich mamy w Polsce niemało. Jak mierzyć odległość budynku na działce, której granica biegnie ukosem? Wątpliwości budzi też samo pojęcie ściany. Zmiana wprowadzona w par. 12 projektu rozporządzenia doprecyzowuje, że każdą płaszczyznę powstałą w wyniku załamania lub uskoku ściany należy traktować jak oddzielną ścianę. W uzasadnieniu resort wyjaśnia, że doprecyzowuje definicję, by ukrócić błędne interpretacje przepisów dokonywane przez niektóre organy administracji architektoniczno-budowlanej.

Każdą płaszczyznę powstałą w wyniku załamania lub uskoku ściany należy traktować jak oddzielną ścianę

Projekt rozporządzenia dopuszcza możliwość zbliżenia budynku ze ścianą usytuowaną w sposób inny niż równoległy w stronę granicy działki, na której jest usytuowany budynek, w taki sposób, by to lokalizacja zewnętrznej krawędzi okna lub drzwi determinowała konieczność zachowania odległości 4 m.

Według projektu rozporządzenia budynek, który nie ma być postawiony równolegle do granicy działki, może się do niej zbliżyć na odległość mniejszą niż standardowe 4 m. Zgodnie z wprowadzanym przepisem w przypadku budynku zwróconego ścianą z oknami lub drzwiami w stronę granicy działki, na której jest usytuowany, będzie można zmniejszyć wymaganą odległość do 3 m, gdy zostaną spełnione łącznie dwa warunki. Po pierwsze, ściana budynku nie będzie mogła być usytuowana równolegle do granicy działki. Po drugie, odległość zewnętrznej krawędzi okna lub drzwi wyniesie nie mniej niż 4 m od granicy tej działki.

Kwestia prawidłowego pomiaru minimalnej odległości budynku od granicy działki jest istotna nie tylko z punktu widzenia zgodności dokumentacji projektowej z przepisami. Bywa też częstym powodem sporów sąsiedzkich, bo dotyka kwestii prywatności i bezpieczeństwa.

Kolejna zmiana, która pojawia się w projekcie, dotyczy większej możliwości wykorzystywania drewna w konstrukcjach budynku. Publikując 8 września 2023 r. projekt rozporządzenia, MRiT rozpoczęło konsultacje publiczne. Organizacje branżowe mają tylko siedem dni na przysłanie opinii. Ten krótki czas resort uzasadnia pilną potrzebą przyjęcia zmian w związku z różnymi interpretacjami obowiązujących przepisów. Organizacje pracodawców i związki zawodowe mają na wyrażenie swojego stanowiska 21 dni. Rozporządzenie ma wejść w życie 30 dni po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.©℗