Wystąpiłem do Urzędu Regulacji Energetyki o wydanie koncesji na sprzedaż gazu na stacji benzynowej. Od wniosku należało uiścić opłatę skarbową. Niestety został on rozpatrzony odmownie. Czy w takiej sytuacji opłata skarbowa zostanie mi zwrócona?
Tak, ale trzeba pamiętać, że zwrot opłaty skarbowej następuje na wniosek, a nie z urzędu. W opisanym przypadku spełnione są przesłanki z art. 9 ust. 1 ustawy z 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (dalej: u.o.s.), który określa wyczerpujący katalog okoliczności uzasadniających zwrot opłaty. Przyjęcie zamkniętego katalogu oznacza, że nie każdy przypadek będzie powodował jej oddanie (por. wyrok WSA w Gliwicach z 1 lipca 2021 r., sygn. akt I SA/Gl 1604/20).
W jakich sytuacjach
Z art. 9 ust. 1 u.o.s. wynika, że opłata skarbowa podlega zwrotowi od:
- dokonania czynności urzędowej – jeżeli mimo zapłacenia opłaty nie dokonano czynności urzędowej;
- wydania zaświadczenia lub zezwolenia (pozwolenia, koncesji) – jeżeli mimo zapłacenia opłaty nie wydano zaświadczenia lub zezwolenia (pozwolenia, koncesji).
W pierwszym przypadku nie są istotne przyczyny, które sprawiły, że nie dokonano czynności urzędowej, a w szczególności – czy odpowiedzialność w tym zakresie ponosi organ, czy też nie jest możliwe wskazanie podmiotu odpowiedzialnego za taki stan. Przyjęcie takiego rozwiązania przez ustawodawcę wynika z tego, że jedną z cech opłaty skarbowej jest ekwiwalentność – jej wniesienie powinno sprawić, że zostanie dokonana określona czynność urzędowa (zatem osiągnięty zostanie określony rezultat). A zatem brak takiego rezultatu (czyli de facto bezczynność organu) powinien skutkować zwrotem uprzednio wniesionej opłaty.
Drugi przypadek zwrotu opłaty skarbowej dotyczy sytuacji, w której pomimo jej wniesienia nie wydano zaświadczenia lub zezwolenia (ewentualnie pozwolenia lub koncesji). Także i w tym przypadku ustawodawca nie uzależnia zwrotu opłaty skarbowej od przyczyny, która spowodowała niewydanie zaświadczenia, zezwolenia, pozwolenia czy koncesji. W szczególności mogą to być następujące powody i sytuacje:
- brak określonych przesłanek po stronie wnioskującego wydanie takiego aktu (podmiot z przyczyn formalnych nie może uzyskać stosownego aktu) albo
- braki formalne w złożonej dokumentacji (niekompletna dokumentacja),
- istniała konieczność udzielenia ograniczonej liczby koncesji, a wyłonienie tylko niektórych podmiotów, którym zostanie udzielona koncesja, następuje w drodze przetargu.
Przebieg postępowania
Zgodnie z par. 6 rozporządzenia ministra finansów z 28 września 2007 r. w sprawie zapłaty opłaty skarbowej w przypadku złożenia wniosku o zwrot opłaty skarbowej, przed wydaniem decyzji w sprawie jej zwrotu organ podatkowy wzywa organ, do którego złożono wniosek lub zgłoszenie, albo któremu taki wniosek lub zgłoszenie przekazano, a który nie dokonał czynności urzędowej, nie wydał zaświadczenia lub zezwolenia (pozwolenia, koncesji), do przekazania określonych dokumentów. Chodzi o przekazanie:
- wniosku lub zgłoszenia albo ich poświadczonych kopii;
- dokumentu potwierdzającego niedokonanie czynności urzędowej, niewydanie zaświadczenia lub niewydanie zezwolenia (pozwolenia, koncesji);
- pozostających w aktach – uwierzytelnionej kopii dowodu zapłaty albo dowodu zapłaty opłaty skarbowej, albo kopii dowodu zapłaty tej opłaty.
Jeżeli wniosek o zwrot opłaty skarbowej został złożony do organu, który nie dokonał czynności urzędowej, bądź nie wydał zaświadczenia lub zezwolenia, organ przekazując ten wniosek organowi podatkowemu, załącza wskazane powyżej dokumenty.
Zasady wypłaty
Zwrot opłaty skarbowej następuje w gotówce lub na rachunek bankowy wnioskodawcy po uprzednim wydaniu decyzji określającej wysokość zwrotu. Jeżeli zaś obowiązek uiszczenia opłaty ciążył solidarnie na określonych podmiotach, to decyzję o zwrocie wydaje się wszystkim solidarnie zobowiązanym do jej zapłaty. Ale zwrot następuje tylko do jednego z nich. Przy czym przepisy nie wskazują, czym ma się kierować organ, wybierając tego, a nie innego zobowiązanego. Co ważne, ustawa o opłacie skarbowej nie określa wysokości opłaty, która jest zwracana. Oznacza to, że trzeba ją oddać nawet wówczas, gdy wynosi np. 2 zł.
Trzeba też pamiętać, że przedsiębiorca ma określony czas, w którym ma możliwość upomnienia się o wpłaconą opłatę. Zgodnie z art. 9 ust. 3 u.o.s. opłata skarbowa nie podlega zwrotowi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku, w którym dokonano zapłaty opłaty. Reasumując, czytelnik otrzyma zwrot opłaty skarbowej, o ile stosowny wniosek zostanie złożony w ciągu pięciu lat liczonych od końca roku, w którym uiszczono opłatę. Natomiast po upłynie rzeczonego okresu przedsiębiorca straci prawo do zwrotu.©℗
Podstawa prawna
• art. 9 ustawy z 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1923; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 764)
• par. 6 rozporządzenia ministra finansów z 28 września 2007 r. w sprawie zapłaty opłaty skarbowej (Dz.U. z 2007 r. nr 187 poz. 1330)
