Burmistrz na mocy decyzji z 29 marca 2022 r. odmówił mi umorzenia zaległego podatku od środków transportowych od tira. Jest to kwota ok. 2 tys. zł. Pojazd nie był jednak używany pół roku z powodu mojego leczenia, co było skutkiem powikłań po przebyciu COVID-19. W decyzji podano, że nie ma przesłanek do umorzenia, bo mam majątek, dochody itp. Czy nie wystąpiła jednak sytuacja nadzwyczajna uzasadniająca umorzenie?
Zacznijmy od wyjaśnienia tego, kiedy gmina może umorzyć zaległości podatkowe. W art. 67 par. 1 pkt 3 ordynacji podatkowej ustawodawca postanowił, że organ podatkowy może to zrobić na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym. Przy czym może:
1) odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty,
2) odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek,
3) umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.
Uznaniowy charakter
W tym miejscu przypomnieć jednak należy, że decyzja w sprawie umorzenia podatku ma charakter uznaniowy. W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z 6 lutego 2018 r. (sygn. akt I SA/Bd 1018/17) wskazano m.in., że: „Decyzja w przedmiocie udzielenia ulgi, stosownie do unormowania art. 67a ordynacji podatkowej, ma charakter uznaniowy. Świadczy o tym użycie w art. 67a par. 1 ordynacji podatkowej słowa «może», co oznacza, że nawet w przypadku wystąpienia ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego organ podatkowy nie będzie zobowiązany do umorzenia zaległości”. Dalej sąd podkreślił, że rozstrzygnięcie organu podatkowego (w tym przypadku burmistrza) nie może mieć jednak charakteru dowolnego, lecz musi być wynikiem wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, wszechstronnego zebrania oraz rozpatrzenia w sposób wyczerpujący materiału dowodowego (art. 122 i art. 187 par. 1 ordynacji podatkowej). Ponadto organ podatkowy działa w ramach uznania dopiero na etapie, gdy stwierdzi, że w sprawie istnieje ważny interes podatnika lub interes publiczny, gdyż ocena w tym przedmiocie wykracza poza zakres uznania i jest kategorią obiektywną, wynikającą z ustalonego w sprawie stanu faktycznego.
Interes podatnika lub interes publiczny
W sytuacji opisanej przez czytelnika pomocne może być również stanowisko WSA w Łodzi zawarte w wyroku z 5 lipca 2017 r. (sygn. akt I SA/Łd 99/17), w którym sąd weryfikował decyzję wójta oraz samorządowego kolegium odwoławczego w sprawie odmowy umorzenia podatku od środków transportowych. W rozpatrywanej sprawie organ podatkowy w uzasadnieniu decyzji jednoznacznie podał, że brak możliwości faktycznego korzystania z samochodu wskutek jego stanu technicznego nie zwalnia z obowiązku podatkowego. Sąd uznał natomiast, że: „(…) okoliczność faktycznego niewykorzystywania samochodu pozostaje bez znaczenia dla zwolnienia z obowiązku podatkowego oraz możliwości udzielenie ulgi”. Sąd przy tym stwierdził, że sytuacja podatnika nie uzasadnia zastosowania umorzenia podatku od środków transportowych. Nie zaistniały bowiem przesłanki ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego.
W sytuacji opisanej przez przedsiębiorcę decyzja burmistrza odmawiająca umorzenia podatku od środków transportu jest zatem prawnie uzasadniona. Niewykorzystywanie samochodu w działalności gospodarczej – samoistnie – nie może uzasadniać umorzenia podatku. Muszą zostać spełnione inne przesłanki ustawowe, a przede wszystkim ważny interes podatnika lub interes publiczny. Te jednak nie są spełnione, skoro przedsiębiorca dysponuje majątkiem, osiąga dochody, a przede wszystkim jest w stanie spłacić dług np. w ratach. ©℗
Podstawa prawna
• art. 67 par. 1 pkt 3, art. 67a par. 1, art. 67b, art. 122 i art. 187 par. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1540; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2105)