W najbliższych dniach przedsiębiorcy, którzy otrzymali pomoc w ramach Tarczy Finansowej Polskiego Funduszu Rozwoju będą zobligowani do jej rozliczenia. Sprawna realizacja niniejszego obowiązku, zależy od kilku aspektów, przy czym w pierwszej kolejności beneficjent subwencji powinien w ciągu 10 dni roboczych, następujących po upływie 12 miesięcy, liczonych od dnia wypłaty subwencji finansowej, złożyć oświadczenie o jej rozliczeniu.

Jak się odwoływać w przypadku odmowy umorzenia PFR?

Wówczas przedsiębiorca otrzyma od PFR decyzję, co do wysokości kwoty podlegającej zwrotowi. Warto przy tym wskazać, że w przypadku spełnienia odpowiednich kryteriów, PFR dysponuje mechanizmem na podstawie, którego następuje umorzenie 50 % lub 75 %, a nawet 100 % wartości otrzymanej subwencji. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie procedury dotyczącej odpowiednich działań po stronie beneficjenta subwencji mających na celu prawidłowe jej rozliczenie.

Oświadczenie beneficjenta – kluczowy aspekt

Podkreślić należy, że cała procedura rozliczenia subwencji, a następnie uzyskania decyzji co do kwoty podlegającej zwrotowi (bądź umorzeniu), będzie odbywać się poprzez bankowość elektroniczną banku, za pośrednictwem którego składane były wnioski przez przedsiębiorcę odnośnie pozyskania subwencji. W tym celu beneficjent zobowiązany będzie złożyć oświadczenie o rozliczeniu subwencji finansowej. Aby dokonać tego prawidłowo, jak wspomniano na wstępie, oświadczenie należy złożyć nie wcześniej niż pierwszego dnia po upływie 12 miesięcy liczonych od dnia wypłaty subwencji finansowej oraz nie później niż w terminie 10 dni roboczych, następujących po upływie 12 miesięcy liczonych od dnia wypłaty subwencji finansowej. Przykładowo - przedsiębiorca otrzymał środki z subwencji PFR w dniu 18 maja 2020 r., wówczas oświadczenie uprawniony jest złożyć w terminie 10 dni liczonych od dnia 18 maja 2021 r., tj. począwszy od 28 maja 2021 r.

Przed upływem 12 miesięcy od daty otrzymania przez przedsiębiorcę kwoty subwencji finansowej, PFR za pośrednictwem banku przedstawi wstępną propozycję w zakresie wysokości subwencji finansowej podlegającej zwrotowi. Niniejsza propozycja zostanie przedstawiona w postaci stosownego formularza sporządzonego w oparciu o informacje uzyskane przez PFR z baz danych.

Istotną kwestią jest, aby przed podpisaniem i złożeniem oświadczenia o rozliczeniu subwencji finansowej, przedsiębiorca zweryfikował jego treść, w szczególności poprzez uwzględnienie, czy wszystkie wymagane pola dotyczące wyliczenia w przedmiocie umorzenia subwencji finansowej zostały uzupełnione, a także czy dane zawarte w oświadczeniu są prawidłowe. Co istotne, złożenie oświadczenia za pomocą narzędzi autoryzacyjnych nie jest możliwe do czasu ewentualnego poprawienia w nim błędnych danych lub złożenia wszystkich wymaganych oświadczeń. Większość danych potrzebnych do wyliczenia wysokości umorzenia subwencji finansowej zostanie wskazanych już przez PFR na podstawie dokumentów otrzymanych od następujących instytucji: Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Ministerstwa Finansów lub Krajowej Administracji Skarbowej. Warto zwrócić uwagę także na istotne dla przedsiębiorcy i mające znaczenie w aspekcie wysokości kwoty subwencji podlegającej umorzeniu, wskaźniki wymagające jego osobistych działań, albowiem niektóre pola formularza takie jak np. w przypadku MŚP oświadczenia o wysokości straty na sprzedaży – w przypadku braku jego samodzielnego uzupełnienia, PFR wówczas samodzielnie przyjmie wartość straty jako zerową. Podobna sytuacja jest także wobec innych oświadczeń, m.in. o spadku przychodów – w przypadku braku danych w rejestrach np. dotyczy to listy kodów PKD uprawniających do 100% umorzenia subwencji. Mając na uwadze powyższe, beneficjent w dokumencie w postaci oświadczenia o rozliczeniu subwencji powinien wskazać m.in. kod PKD uprawniający go do przyznania umorzenia w wysokości 100 % subwencji, czy chociażby podać wartość spadku przychodów ze sprzedaży. Złożenie przez uprawnioną osobę oświadczenia o rozliczeniu, bez dokonywania w nim zmian dotyczących kwoty subwencji finansowej do zwrotu, będzie oznaczać, że przedsiębiorca akceptuje wyliczoną przez PFR wysokość tej kwoty. W takim przypadku, z punktu widzenia dalszych możliwości proceduralnych, zamknięta zostaje droga do zakwestionowania niniejszego w postępowaniu wyjaśniającym.

Decyzja Polskiego Funduszu Rozwoju

Po otrzymaniu oświadczenia o rozliczeniu subwencji i weryfikacji jego treści przez bank beneficjenta pod kątem jej kompletności i wstępnej zgodności z warunkami programowymi, w zakresie ustalonym między PFR i bankiem, Polski Fundusz Rozwoju w terminie 15 dni roboczych licząc od ostatniego dnia terminu na złożenie oświadczenia o rozliczeniu powinien wydać i udostępnić przedsiębiorcy treść decyzji. Stosowna decyzja powinna określać w szczególności kwotę subwencji finansowej podlegającą zwrotowi (w całości lub w części), biorąc przy tym pod uwagę także spełnienie przez przedsiębiorcę warunków dotyczących możliwości umorzenia subwencji w odpowiednim zakresie, bądź decyzję informującą o zidentyfikowaniu przez PFR okoliczności, które uniemożliwiają ustalenie wysokości subwencji finansowej podlegającej zwrotowi. W tym drugim przypadku, wyjaśnienie spornych okoliczności nastąpi w ramach postępowania wyjaśniającego. W wyjątkowych przypadkach, PFR jest uprawniony do wydłużenia terminu do wydania stosownej decyzji.

Postępowanie wyjaśniające

Kwestionowanie wysokości subwencji finansowej podlegającej zwrotowi, w tym także nieuwzględnionej przez PFR wysokości kwoty podlegającej umorzeniu, będzie możliwe wyłącznie w toku postępowania wyjaśniającego, po uzyskaniu przez przedsiębiorcę decyzji o odpowiedniej treści. Warunkiem koniecznym do przeprowadzenia owego postępowania za pośrednictwem banku jest podjęcie przez beneficjenta działań mających na celu wyjaśnienie rozbieżności pomiędzy treścią otrzymanej decyzji a rzeczywistym stanem faktycznym przed dniem złożenia oświadczenia o rozliczeniu subwencji oraz wykazania faktu, że jest w posiadaniu dokumentacji wykazującej podjęcie wspomnianych działań (np. wystosowanie pisma do ZUS/właściwego urzędu skarbowego). Elementem mającym kluczowe znaczenie na wysokość finalnej kwoty umorzenia subwencji finansowej przedsiębiorcy jest także prowadzenie działalności gospodarczej przez okres 12 miesięcy, utrzymanie stanu zatrudnienia, a w przypadku MŚP wykazania skumulowanej straty gotówkowej na sprzedaży. W sytuacji nieuwzględnienia tychże okoliczności bądź błędnego wyliczenia procentowego kwoty będącej podstawą do umorzenia otrzymanej subwencji, przedsiębiorca w ramach prowadzonego postępowania wyjaśniającego powinien podnieść zauważone uchybienia, przedstawiając własne stanowisko podparte stosowną dokumentację, o odmiennych danych niż będących w posiadaniu przez PFR.

Należy mieć na uwadze, że czynności w ramach postępowania wyjaśniającego są ograniczone czasowo. Na złożenie zapytania w przedmiocie wysokości subwencji finansowej wskazanej w decyzji PFR, beneficjent ma jedynie 10 dni roboczych, liczonych od udostępnienia mu przez PFR decyzji o wysokości subwencji finansowej podlegającej zwrotowi. Kolejnym istotną kwestią, jest fakt, że złożenie zapytania przez przedsiębiorcę w ramach postępowania wyjaśniającego, nie wstrzymuje wykonania pierwotnie wydanej decyzji PFR, tj. nie zwalnia z obowiązku terminowej spłaty subwencji, zgodnie z otrzymanym wcześniej harmonogramem. Postępowanie wyjaśniające nie dotyczy beneficjentów, którzy zaakceptowali propozycję rozliczenia udostępnioną przez PFR, bez zmiany kwoty subwencji finansowej do zwrotu.

Następstwem przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego, będzie wydanie przez PFR jednej z powyżej opisanych decyzji, nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia udostępnienia decyzji informującej o zidentyfikowaniu przez instytucję okoliczności, które uniemożliwiały ustalenie wysokości subwencji finansowej podlegającej zwrotowi. Przy czym w szczególnie uzasadnionych przypadkach termin ten może zostać przez PFR wydłużony. Jednakże, w przypadku ustalenia, że kwota subwencji finansowej podlegająca zwrotowi bądź umorzeniu została wskazana w decyzji w innej kwocie niż kwota odpowiadająca rzeczywistemu stanowi faktycznemu, wówczas to PFR wyda nową decyzję określającą kwotę subwencji finansowej podlegającą zwrotowi zgodną z rzeczywistym stanem faktycznym, a dotychczasowa decyzja zostaje zastąpiona nową decyzją z chwilą jej udostępnienia beneficjentowi przez bank w sposób umożliwiający zapoznanie się z jej treścią.

Autorzy: Radca prawny Piotr Aleksiejuk, aplikant adwokacki Monika Waraksa Wojarska Aleksiejuk i Wsp.