Zwalczanie dumpingu, czyli sprzedaży towarów po cenach niższych niż w kraju eksportera, odbywa się przez uruchomienie procedur antydumpingowych. Rozpoczyna je stwierdzenie szkody lub groźby jej wystąpienia dla przemysłu i handlu państwa dotkniętego dumpingiem czy nawet grupy państw. Po to, by chronić członków Unii Europejskiej, Układ Europejski zawiera klauzulę antydumpingową. Komisja Europejska ma prawo zwalczać dumping nawet z własnej inicjatywy. W praktyce potrzebna jest skarga zrzeszenia wspólnotowych producentów. Tę wstępnie opiniuje Komitet Doradczy, złożony z przedstawicieli krajów członkowskich UE. W razie pozytywnej decyzji tego gremium Komisja Europejska rozpoczyna postępowanie antydumpingowe. Obok skarżących może w nim brać udział przedsiębiorca, którego dotyczy zarzut. Jest on powiadamiany o wszczęciu postępowania. Dostaje też propozycję wypełnienia poufnego formularza na temat produkcji i sprzedaży po to, by jego informacje mogły być skonfrontowane z zarzutami wytwórców wspólnotowych. Odpowiednich danych na żądanie Komisji Europejskiej dostarczają również rządy państw członkowskich, zaś przedstawiciele Komisji Europejskiej mogą składać wizyty weryfikacyjne w przedsiębiorstwach oskarżonego o stosowanie dumpingu (oczywiście za jego zgodą i akceptacją władz jego państwa). Komisja Europejska procedując musi uwzględniać rozmaite czynniki, bez których nie da się ustalić, czy ceny krajowa i eksportowa są w ogóle porównywalne. Musi zwłaszcza brać pod uwagę:
* poziom obrotu (przedhurtowy, hurtowy, detaliczny); standard produktu na obu rynkach, łącznie z dodatkowymi świadczeniami oferowanymi w jego cenie (transport, serwis, zniżki na inne produkty w zamian za dokonanie tego zakupu);
* czy porównywane ceny są wolnorynkowe – tzn. czy są oferowane podmiotom niepowiązanym gospodarczo z producentem (powiązanym należą się zazwyczaj rabaty i inne ułatwienia zakupów).
Gdy zostaje ustalone, że zagraniczny producent stosuje na rynku wspólnotowym ceny dumpingowe, należy jeszcze sprawdzić, czy praktyka ta wywołuje szkody odczuwalne dla przemysłu w krajach UE, a także czy jej zwalczanie leży w interesie Unii (z uwzględnieniem sytuacji m.in. konsumentów). Jeśli wszystkie warunki zwalczania dumpingu zostaną spełnione, na eksportera mogą być nałożone cła antydumpingowe. W decyzji wymieniana jest nazwa przedsiębiorstwa i wskazana stawka. Organy wspólnotowe mogą odstąpić od nałożenia ceł antydumpingowych i zaproponować przedsiębiorcy przyjęcie tzw. zobowiązań cenowych. Ten, zgadzając się na nie, przyrzeka nie oferować swoich produktów taniej, niż wynosi ustalony pułap, uznawany za wystarczający dla ochrony unijnego przemysłu. Obydwa te instrumenty walki z dumpingiem – decyzje w sprawie nałożenia ceł antydumpingowych, jak też porozumienia cenowe – mogą podlegać okresowym przeglądom, w zależności od sytuacji w danej branży na rynku wspólnotowym.
PRZYKŁAD
W rozporządzeniu Rady UE z dnia 8 grudnia 2003 r. nr 2193/2003, ustanawiającym dodatkowe cła w imporcie niektórych towarów pochodzących ze Stanów Zjednoczonych Ameryki, określono stopniowy wzrost dodatkowego cła do poziomu 17 proc.
Wzrost ten ma charakter cła antydumpingowego ustalanego jako procent wartości towaru. Wprowadzenie dodatkowego cła było odpowiedzią Unii na przyjęcie przez USA regulacji dotyczącej specjalnego traktowania rodzimych korporacji handlu zagranicznego, która została uznana za niezgodną z regułami Światowej Organizacji Handlu (WTO). Rozporządzenie zwiększa stawki celne w każdym miesiącu o 1 proc. i od września 2004 r. wynosi 11 proc., od 1 marca 2005 r. – 17 proc. Zmiany stawki celnej odnoszą się m.in. do importu z USA takich produktów, jak: mięso wieprzowe, przetwory spożywcze, mąka, cukier, preparaty perfumeryjne i kosmetyczne, sprzęt, podzespoły i aparatura elektroniczna, zabawki, gry i akcesoria sportowe.
Podstawa prawna
* Rozporządzenie Rady nr 384/96/WE z dnia 22 grudnia 1995 r. o ochronie przed importem dumpingowym z krajów niebędących członkami Wspólnoty Europejskiej (OJ EC nr L 056, str. 1, 06/03/1996).