Tak określa się pion organów państwowych, które czuwają nad przestrzeganiem praworządności w państwie oraz zajmują się ściganiem przestępstw w związku z tym (m.in. prowadzą i nadzorują postępowanie przygotowawcze w sprawach karnych), a także wykonują funkcję oskarżyciela publicznego przed sądami.
Prokuratorzy z powszechnych jednostek organizacyjnych, wojskowych jednostek organizacyjnych i prokuratorzy Instytutu Pamięci Narodowej podlegają Prokuratorowi Generalnemu.
Na czele każdej z nich stoi prokurator odpowiedniego szczebla, który kieruje tą prokuraturą, jest przełożonym zatrudnionych w niej prokuratorów oraz prokuratorów w tych prokuraturach, które działają na obszarze jej właściwości.
Prokuratury tworzy i znosi Minister Sprawiedliwości. Natomiast prokuratorów powszechnych powołuje Prokurator Generalny, który osobiście lub przez swoich zastępców kieruje działalnością całej prokuratury. W tym celu wydaje prokuratorom polecenia, zarządzenia i wytyczne. Podobne polecenia prokuratorowi ma prawo wydać również prokurator, który jest jego przełożonym. Przełożony prokurator może też zlecić podwładnemu do wykonania czynności, które należą do jego zakresu działania, jeśli ustawa nie stanowi inaczej.
Prokurator, wykonując swoje czynności, jest wprawdzie niezależny, ale przy tym nie może odmówić wykonania poleceń, zarządzeń i wytycznych swojego przełożonego. Gdyby jednak z takim poleceniem nie zgadzał się, to powinien domagać się zmiany albo wystąpić o wyłączenie go od udziału w sprawie bądź od wykonania konkretnej czynności.
Prokurator nie może prowadzić działalności politycznej ani należeć do partii.Natomiast może zostać wybrany posłem albo senatorem.
Prokurator może zostać zatrzymany, gdy zostanie ujęty in flagranti, w trakcie popełniania przestępstwa.
W innych przypadkach zgodę na jego zatrzymanie musi wyrazić przełożony dyscyplinarny. Natomiast do odpowiedzialności karnej, sądowej lub administracyjnej może zostać pociągnięty dopiero wówczas, gdy wyrazi na to zezwolenie właściwa komisja dyscyplinarna. Gdy popełni wykroczenie, może zostać pociągnięty tylko do odpowiedzialności dyscyplinarnej.
Prokurator nie może jednocześnie zajmować innego stanowiska z wyjątkiem pracownika naukowego, pracownika dydaktycznego albo pracownika naukowo-dydaktycznego. Nie może też wykonywać żadnych innych zajęć, które przeszkadzałyby mu w pełnieniu obowiązków prokuratorskich.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 21, poz. 206 z późn. zm.).