Resort pracy określi wsparcie dla układów zbiorowych pracy do końca 2025 r.

Kluczowy plan dla układów zbiorowych pracy

Jak wspomniano na wstępie, „plan działania na rzecz wspierania rokowań zbiorowych”, którego autorem ma być MRPiPS, powstanie o 1,5 miesiąca później, niż przewidywano dotychczas. Ma on określić harmonogram działań i konkretne działania w celu zwiększenia zasięgu rokowań zbiorowych (w tym m.in. zachęty dla związków zawodowych i pracodawców do prowadzenia rokowań w sprawie płac).

– Ten plan działań będzie teraz kluczowy w kwestii pobudzenia rokowań. Trochę szkoda, że termin jego przygotowania został odłożony w czasie. W mojej ocenie powinniśmy raczej przyspieszyć jego wprowadzenie. Mam jednak nadzieję, że wpłynie to pozytywnie na efekt końcowy – wskazuje dr Błażej Mądrzycki, adiunkt na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach i wiceprzewodniczący Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych. W jego ocenie otwarte pozostaje pytanie, czy rzeczywiście da on partnerom społecznym przestrzeń do rozmów i odpowiednie zachęty. – Cieszę się natomiast, że plan ma być ustalany i aktualizowany po konsultacji z partnerami społecznymi lub na ich wniosek, jak również że ma podlegać przeglądowi w ramach Rady Dialogu Społecznego. Dzięki temu będzie możliwość jego szerokiego przedyskutowania i przemyślenia tego, jakie działania można podjąć – stwierdza dr Mądrzycki.

Wniosek do sądu i zmiany dla niepracowników

Zmiany w projekcie dotyczą też wniosku o ustalenie, czy treść układu zbiorowego pracy jest zgodna z przepisami prawa pracy lub czy został zawarty zgodnie z przepisami. Prawo do wystąpienia do sądu pracy z takim wnioskiem mają mieć m.in. pracownicy i inne osoby wykonujące pracę zarobkową, a także organizacja związkowa i pracodawca objęci UZP. W nowej wersji projektu postanowiono, że do takiego podania trzeba będzie dołączyć treść UZP oraz potwierdzenie jego zgłoszenia do Krajowej Ewidencji UZP.

Dodano też zapis, wedle którego sąd będzie badać zgodność układu zbiorowego pracy z przepisami prawa pracy niezależnie od zakresu wniosku.

Nowa wersja projektu ustawy doprecyzowuje również, jakie są skutki wejścia w życie postanowień UZP dla innych niż pracownicy osób wykonujących pracę zarobkową, w sytuacji gdy są one mniej korzystne niż dotychczasowe zapisy układu. W poprzedniej wersji projekt zakładał, że będą one wprowadzane w drodze porozumienia zmieniającego, co wynika z zasady swobody umów (art. 3531 kodeksu cywilnego) poprzez zmianę w akcie będącym podstawą wykonywania pracy w terminie ustalonym przez strony. Przepis ten był niejednoznaczny. W nowym brzmieniu projektu uproszczono zapis i wskazano po prostu, że zmiany w UZP w przypadku niepracowników będą wprowadzane w sposób przyjęty w umowie stanowiącej podstawę wykonywania pracy i w terminie ustalonym przez strony. Nowa wersja przepisu przewiduje dodatkowo, że gdy umowa nie określa sposobu postępowania w tym zakresie albo gdy nie zawarto porozumienia, wówczas nowe postanowienia UZP nie będą miały wobec tych osób skutków prawnych.

Co ze starymi porozumieniami

Ponadto w najnowszym projekcie rozstrzygnięto, co się stanie po wejściu w życie ustawy z egzemplarzami obowiązujących UZP, które znajdują się w rejestrach prowadzonych na podstawie dotychczasowych przepisów przez ministra pracy oraz okręgowych inspektorów pracy. Dodana regulacja zakłada, że w ciągu trzech lat od dnia wejścia w życie ustawy egzemplarze tych UZP, a także protokołów dodatkowych do układów, porozumień o stosowaniu UZP oraz protokołów dodatkowych do tych porozumień, będą zwracane pracodawcy, który jest stroną układu zakładowego, albo pracodawcy lub organizacji praco dawców będących stroną układu ponadzakładowego.

W nowym projekcie uzupełniono też przepis wskazujący na informacje, które podlegają zgłoszeniu do Krajowej Ewidencji UZP pod rygorem niewywołania skutków prawnych. Dopisano w nim, że obowiązkowe będzie zgłoszenie nie tylko wypowiedzenia porozumienia zbiorowego (tak przewidywał poprzedni projekt), lecz także wypowiedzenia UZP.

Ponadto do nowej wersji projektu dodano przepis, zgodnie z którym zakładowy układ zbiorowy pracy może obejmować więcej niż jednego pracodawcę, jeżeli pracodawcy ci wchodzą w skład tej samej osoby prawnej. Taka regulacja występuje już obecnie w kodeksie pracy, natomiast nie znalazła się w pierwotnym projekcie. ©℗