Ustawą budżetową na 2020 r., która zakłada zbilansowanie dochodów i wydatków, mających wynieść po 435,3 mld zł - zajmie się Senat na rozpoczynającym się we wtorek trzydniowym posiedzeniu. Senatorowie wysłuchają też informacji o działalności Rzecznika Praw Obywatelskich w 2018 r.

Senacka Komisja Budżetu i Finansów Publicznych rekomenduje wprowadzenie 10 poprawek do ustawy budżetowej. Jedna z nich zakłada przeznaczenie 1,95 mld zł na profilaktykę i leczenie chorób nowotworowych. Jest to taka sama kwota, jaką przeznaczono na rekompensatę dla TVP i Polskiego Radia w przyjętej niedawno przez Sejm nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji oraz ustawy abonamentowej. Senat chciał odrzucenia tej noweli, lecz Sejm się na to nie zgodził. Nowela trafiła na biurko prezydenta, który ma 21 dni na podjęcie decyzji.

Komisja zarekomendowała też przyjęcie poprawki Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji zwiększającej subwencję oświatową o 4 mld 605 mln zł; komisja ta tłumaczyła swoją poprawkę niedoszacowaniem kosztów podwyżek płac dla nauczycieli. Pozytywne rekomendacje uzyskały też poprawka Komisji Spraw Zagranicznych i UE, która zmniejsza wydatki Instytutu Pamięci Narodowej o 25 mln zł i wydatki na Wojska Obrony Terytorialnej o 50 mln zł, przy jednoczesnym zwiększeniu o 75 mln zł dotacji na pomoc rozwojową. Inne popierane przez komisję poprawki zwiększają dotację dla Europejskiego Centrum Solidarności o 3 mln zł oraz przeznaczają 5 mln zł na działalność Państwowej Inspekcji Pracy.

Senacka komisja poparła też poprawki zwiększające budżet Kancelarii Senatu o 7 mln 400 tys. zł oraz przewidujące przywrócenie Senatowi 114 mln 320 tys. zł przeznaczonych na działalność polonijną, które zgodnie z ustawą budżetową mają być przesunięte m.in. do KPRM (63,2 mln zł) i innych jednostek (np. resortów rodziny, edukacji, spraw zagranicznych) na realizację zadań związanych z pomocą środowiskom polonijnym.

Komisja opowiedziała się też za zwiększeniem budżetu RPO oraz za poprawką, która kieruje dodatkowe fundusze dla tych samorządów, gdzie 50 proc. powierzchni zajmują parki narodowe i rezerwaty oraz na walkę ze smogiem.

Ustawa budżetowa na 2020 r. została uchwalona przez Sejm 14 lutego. Założono, że w tym roku PKB w ujęciu realnym wzrośnie o 3,7 proc., inflacja utrzyma się na poziomie 2,5 proc., a wzrost przeciętnego rocznego funduszu wynagrodzeń w gospodarce narodowej oraz emerytur i rent sięgnie nominalnie 6,3 proc. Ministerstwo Finansów zapewnia, że budżet na 2020 r. spełnia kryteria deficytu sektora finansów według metodyki unijnej niższego niż 3 proc. PKB.

Według rządu ustawa przewiduje środki m.in. na: rozszerzony program Rodzina 500 plus (w 2020 r. przeznaczone będzie 39,2 mld zł); tzw. trzynastki dla emerytów i rencistów; podwyższenie zasiłku pielęgnacyjnego od 1 listopada 2019 r. oraz podwyższenie świadczenia pielęgnacyjnego od 1 stycznia 2020 r.; wypłatę 300 zł na każde dziecko w wieku szkolnym, w ramach programu "Dobry start"; wypłatę świadczenia 4000 zł związanego z programem "Za życiem"; program "Mama4+"; waloryzację emerytur i rent od 1 marca 2020 r. na poziomie 103,2 proc. wraz z gwarantowaną minimalną podwyżką 70 zł. Wzrosnąć ma również najniższa emerytura do 1200 zł. Rząd szacuje, że wzrost emerytur kosztować będzie ok. 8,7 mld zł.

Wśród wydatków znalazły się także: program "Senior+"; wyższe wydatki na obronę narodową (o ok. 5 mld zł więcej niż w 2019 r.); wzrost płac w budżetówce; inwestycje kolejowe i drogowe; realizacja zadań finansowanych Funduszu Rozwoju Przewozów Autobusowych

Jeszcze przed pierwszym czytaniem budżetu w Sejmie, rząd złożył do ustawy autopoprawkę przewidującą 6-proc. wzrost płac dla nauczycieli. Zgodnie z budżetem od września będzie obowiązywać podniesiona kwota bazowa dla nauczycieli. Ma ona wynosić 3537,80 zł, czyli 200,45 zł więcej od kwoty bazowej obowiązującej od 1 stycznia do 31 sierpnia 2020 r. i uwzględniającej skutki podwyżek wprowadzonych w 2019 r. Kwota bazowa służy do wyliczenia wynagrodzenia nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego.

W czasie prac sejmowych do projektu ustawy wprowadzono szereg zgłoszonych przez PiS poprawek. Przewidują one m.in. przeznaczenie 10 mln zł na realizację programu wieloletniego „Narodowa Strategia Onkologiczna na lata 2020-2030", dodatkowe 13 mln zł na wzrost wynagrodzeń pracowników sądów administracyjnych kosztem funduszu wynagrodzeń sędziów, a także 1 mln zł dla Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA oraz 4 mln zł dla Fundacji - Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Zdecydowano też o 10-proc. podwyżce dla pracowników parków narodowych, a także przeznaczeniu 2,5 mln zł dla Powiatowych Inspektoratów Nadzoru Budowlanego oraz przeznaczenie dodatkowych 40 mln zł na dofinansowanie zakupu pojazdów ratowniczo-gaśniczych dla jednostek ochotniczych straży pożarnych, 1 mln zł na Państwową Inspekcję Pracy oraz 0,6 mln zł dla Państwowej Agencji Atomistyki.

Senatorowie wysłuchają też informacji o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie lipiec – grudzień 2019 r. (w czasie przewodnictwa Finlandii w Radzie Unii Europejskiej) oraz informacji o działalności Rzecznika Praw Obywatelskich oraz o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela w 2018 r.