Amerykański Senat ostatecznie przyjął w piątek w nocy ustawę budżetową, zapewniającą finansowanie rządu federalnego na poziomie 1,3 bln USD do 30 września, czyli do końca 2018 roku budżetowego. W czwartek ustawę przyjęła Izba Reprezentantów.

Głosowanie w Senacie było ostatnią bitwą w trwającej prawie sześć miesięcy batalii o finansowanie działalności rządu federalnego w bieżącym roku fiskalnym, rozpoczętym 1 października ub.r. Kilkanaście godzin wcześniej, gigantyczną, wielowątkową ustawę, stosunkiem głosów 256 "za" do 167 "przeciw" przyjęła Izba Reprezentantów.

Podczas głosowania w Izbie Reprezentantów 90 Republikanów z konserwatywnej fiskalnie grupy parlamentarnej o nazwie Grupa Wolności (Freedom Caucus) złamało dyscyplinę partyjną i głosowało razem z 77 Demokratami przeciw przyjęciu ustawy, której realizacja spowoduje zwiększenie zadłużenie rządu federalnego o 1 bln dolarów.

Dzięki przyjęciu ustawy o wydatkach rządowych przez obie izby amerykańskiego Kongresu, ustawodawcom udało się uniknąć groźby kolejnego, trzeciego w ciągu ostatnich trzech miesięcy zawieszenia działalności rządu federalnego (ang. shutdown).

Z powodu braku stałej ustawy budżetowej przez ostatnie sześć miesięcy rząd federalny funkcjonował w oparciu o kilkakrotnie przedłużone prowizorium budżetowe.

Kolejny termin wygaśnięcia następnego prowizorium miał upłynąć w piątek o północy czasu miejscowego.

Podczas debaty w Senacie do końca nie było pewne, czy dojdzie do głosowania nad ustawą przed wygaśnięciem obecnego prowizorium, ponieważ senator Rand Paul, przedstawiciel konserwatywnego fiskalnie skrzydła Partii Republikańskiej, dawał do zrozumienia, że ponieważ czas wystąpień senatorów jest nieograniczony, może zablokować głosowanie za pomocą obstrukcji parlamentarnej, tzw. filibustera, czytając cały tekst liczącego 2 232 strony tekstu ustawy.

Poprzednio w lutym br. senator Paul wielogodzinnym przemówieniem doprowadził do "zawieszenia" działalności rządu federalnego na kilka godzin. Tym razem po rozmowie z senatorem Mitchem McConnellem, przywódcą republikańskiej większości Senatu, Paul zrezygnował ze spełnienia swojej groźby.

Kolejną przeszkodą blokującą rozpoczęcie głosowania było stanowisko senatora Jamesa Rischa, Republikanina ze stanu Idaho, który nie chciał się zgodzić, aby park narodowy w Idaho, został nazwany na cześć jego długoletniego rywala z Partii Demokratycznej. I w tym przypadku podziałała interwencja McConnella. "Moim podstawowym obowiązkiem jest żebranie, błaganie i przymilanie się" - powiedział po przeprowadzeniu głosowania nad ustawą budżetową, zadowolony ze swojej siły perswazji McConnell.

Prezydent Donald Trump zapowiedział, że podpisze tę ustawę, mimo że przewiduje ona na "uszczelnienie" południowej granicy USA z Meksykiem tylko 1,6 mld USD zamiast 25 mld. USD, o jakie wystąpił Biały Dom.

Kompromisowa ustawa zakłada przeznaczenie na obronę rekordowych 700 mld USD o 66 mld więcej niż w roku fiskalnym 2017, czego domagali się Republikanie. Ustawa przewiduje zwiększenie o 52 mld USD w porównaniu z ub. r. fiskalnym do 581 mld USD wydatków na programy wewnętrzne, co z kolei jest ukłonem w stronę Demokratów. Zwiększone zostaną nakłady na infrastrukturę, opiekę medyczną, a dodatkowe 4 mld USD zostaną przeznaczone na walkę z epidemią uzależnienia od opioidów, o co osobiście zabiegał Trump.

Kompleksowa ustawa (ang. omnibus spending bill) oprócz finansowania rządu federalnego do końca września br., kiedy w USA zakończy się bieżący, 2018 rok budżetowy, obejmuje również regulacje tylko pośrednio związane z budżetem federalnym.

Wbrew nadziejom Demokratów, ustawa nie przewiduje stałego rozwiązania sytuacji tzw. marzycieli, przynajmniej 700 tys. nielegalnych imigrantów, którzy zostali przeszmuglowani przez "zieloną granicę", kiedy mieli przeciętnie ok. 7 lat. Ta - znajdująca się obecnie w imigracyjnej próżni - grupa nielegalnych przybyszy obejmuje przynajmniej 3 tys. polskich obywateli, którzy znaleźli się w Stanach Zjednoczonych nielegalnie jako niepełnoletni.

W reakcji na ostatnią tragedię w gimnazjum w Parkland na Florydzie, gdzie były uczeń tej szkoły zamordował 17 osób; ustawa przewiduje wprowadzenie bardziej rygorystycznych regulacji odnośnie do sprzedaży broni palnej i sprawdzania przeszłości kryminalnej jej potencjalnych nabywców (tzw. reguły Fix NICKS) oraz dodatkowe środki na poprawę bezpieczeństwa szkół publicznych.

Ustawodawcy przeznaczyli w ramach ustawy 380 mln USD na obronę przed cyberatakami i zapewnienie bezpieczeństwa wyborów do Kongresu, które odbędą się 6 listopada br.

Republikanom w ramach tej ustawy udało się całkowicie zlikwidować federalne subwencje dla dokonującej aborcji sieci ponad 600 klinik organizacji Planned Parenthood Care.

Ustawodawcom z GOP nie udało się natomiast - jak proponowała administracja Trumpa w szkicu budżetu przedstawionym w marcu - doprowadzić do likwidacji Narodowego Funduszu Sztuki (National Endowment for the Arts - NEA), Narodowego Funduszu Nauk Humanistycznych (National Endowment for Humanities - NEH) oraz Korporacji Telewizji i Radiofonii Publicznej (Corporation for Public Broadcasting - CPB), finansującej działalność radia publicznego (NPR) i telewizji publicznej (PBS).

Budżety NEA i NEH zostały zwiększone w bieżącym roku budżetowym o 2 mln USD - odpowiednio do 148 mln USD i 150 mln USD, a budżet CPB pozostał na tym samym poziomie 445 mln USD, co w ubiegłym roku budżetowym.

Przyjęcie przez Kongres ustawy o wydatkach rządowych w roku budżetowym 2018 jest - zdaniem ekspertów - ostatnim poważnym dokonaniem ustawodawczym obecnego Kongresu 115. kadencji.