posesoryjne roszczenie

Roszczenie posesoryjne jest to roszczenie o przywrócenie posiadania. Z faktu naruszenia posiadania powstaje dla posiadacza roszczenie o jego przywrócenie. Może to być roszczenie o ochronę utraconego posiadania, czyli o przywrócenie posiadania przez wydanie rzeczy, albo roszczenie o przywrócenie posiadania przez wydanie pozwanemu odpowiednich nakazów i zakazów. W procesie posesoryjnym chodzi o ochronę stanu faktycznego, a nie prawa.
Stąd też z roszczeniem posesoryjnym może wystąpić wyłącznie posiadacz (zarówno samoistny, jak i zależny).

Kto może być pozwanym

Pozwanym może być:

* ten, kto dopuścił się naruszenia posiadania, oraz
* osoba, na której korzyść naruszenia dokonano.

Przy roszczeniu posesoryjnym (dla oceny jego zasadności) bez znaczenia pozostaje fakt, czy posiadacz, którego prawo zostało naruszone, jest osobą uprawnioną, a nawet czy prawo własności (lub inne prawo) przysługuje temu, kto posiadanie naruszył. Ten, kto naruszył cudze posiadanie, nie może się bronić zarzutem, że uczynił to dlatego, że on, a nie dotychczasowy posiadacz, jest osobą uprawnioną.

Badanie stanu posiadania

Roszczenie posesoryjne nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, a sąd bada podczas procesu jedynie ostatni stan posiadania i fakt jego naruszenia.
Wyjątek od tej zasady, a więc sytuacja, w której pozwany może skutecznie powołać się na to, że to właśnie jemu przysługuje prawo do spornej rzeczy, występuje, gdy prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem. W takiej sytuacji powództwo posesoryjne zostanie oddalone.
Roszczenie posesoryjne wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.

Podstawa prawna
* Art. 344 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. nr 43, poz. 296 z późn. zm.).