W polskim prawie cywilnym przyjęto rozwiązanie, zgodnie z którym istnieją dwa odrębne reżimy odpowiedzialności, tzn. odpowiedzialność deliktowa i odpowiedzialność kontraktowa. Pierwsza dotyczy konsekwencji deliktów, tj. czynów niedozwolonych, druga zaś wiąże się z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania.
Odpowiedzialność deliktowa
Podmiot odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym zobowiązany jest do jej naprawienia. Generalnie odpowiedzialność deliktowa oparta jest na zasadzie winy. Jej podstawą może być również zasada ryzyka, zasada słuszności, a także zasada gwarancyjno-repartycyjna. Przesłankami ponoszenia tej odpowiedzialności są:
* wystąpienie szkody,
* zdarzenie, z którym wiąże się obowiązek naprawienia szkody,
* związek przyczynowy pomiędzy tym zdarzeniem a szkodą.
Przy czym szkoda oznacza uszczerbek w dobrach prawnie chronionych osoby poszkodowanej. Jeśli chodzi o zdarzenie, z powodu którego trzeba naprawić szkodę, to może to być własny czyn, ale nie tylko. Ponoszenie odpowiedzialności deliktowej może mieć związek z czynami popełnionymi przez inne osoby, jak również zdarzeniami spowodowanymi przez zwierzęta czy też rzeczy. Obowiązek naprawienia szkody obejmuje normalne następstwa zdarzenia, które szkodę wywołało.
Karol P. prowadzi gospodarstwo rolne. Jego sąsiad najpierw przy granicy z jego uprawami usypał wzniesienie, a następnie zaczął na jego szczycie wylewać nieczystości zawierające różne chemikalia, które spływały na grunt Karola P. Z tego powodu na jego polach nie urosły posadzone rośliny uprawne. W związku z tym Karol P. poniósł szkody. Może on pociągnąć do odpowiedzialności deliktowej swojego sąsiada i zażądać od niego odszkodowania.
Podstawa prawna
* Art. 415–4172 i 421–449 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).