To kategoria mienia publicznego analogiczna do mienia państwowego. Samorządom prawo własności i inne prawa majątkowe przyznaje Konstytucja. Termin mienia może być odnoszony do konkretnego podmiotu (np. mienie gminy) lub stosowany ogólnie (mienie komunalne, samorządowe, publiczne). Pojęcie mienia nie ma tak ścisłego znaczenia jak majątek, który może być synonimem mienia, jak i określać ogół uprawnień i obowiązków (aktywów i pasywów danego podmiotu).
Z kolei mienie komunalne – jako całokształt praw majątkowych przysługujących określonemu podmiotowi – obejmuje tylko aktywa (prawa), a nie pasywa. Podstawowym składnikiem mienia komunalnego są nieruchomości, przy czym nie dzieli się mienia komunalnego według źródeł jego pochodzenia.
W przypadku gminy mieniem komunalnym jest własność i inne prawa majątkowe należące do poszczególnych gmin i ich związków oraz mienie innych gminnych osób prawnych, w tym przedsiębiorstw. Podmioty mienia komunalnego samodzielnie decydują o przeznaczeniu i sposobie wykorzystania składników majątkowych, przy zachowaniu wymogów zawartych w przepisach.
Mieniem powiatu (województwa) jest własność i inne prawa majątkowe nabyte przez powiat (województwo) lub inne powiatowe (wojewódzkie) osoby prawne.
Obowiązkiem osób uczestniczących w zarządzaniu mieniem komunalnym jest zachowanie szczególnej staranności przy wykonywaniu zarządy zgodnie z przeznaczeniem tego mienia i jego ochroną.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1592 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie wojewódzkim (t.j. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1590 z późn. zm.).
Art. 44 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).