Format, początkowo znany jako 16+1, istnieje od 2012 r. Chiny zaangażowały we współpracę wszystkie postkomunistyczne państwa UE i Bałkanów Zachodnich – poza nieuznawanym przez siebie Kosowem – w tym Polskę. W 2019 r. dołączyła do nich Grecja jako 17. partner ChRL. W naszym regionie współpraca z Chinami bywała przedstawiana jako przydatne narzędzie umożliwiające pozyskiwanie kapitału zagranicznego. Pekin proponował kredyty, które przede wszystkim na Bałkanach wydawały się intratną ofertą umożliwiającą głównie rozbudowę infrastruktury.
Pekin jednak od początku traktował format 17+1 jako narzędzie rozbudowy wpływów w Europie i tworzenia alternatywy dla relacji regionu z USA i Unią Europejską. Wpływy te były rozwijane w ramach Inicjatywy Pasa i Szlaku. Michał Bogusz, ekspert Ośrodka Studiów Wschodnich, wskazuje, że Chiny tworzyły wielonarodowe formaty, aby poszczególne państwa konkurowały między sobą o ich inwestycje i uwagę. W 17+1 chodziło nie tylko o wpływy gospodarcze, ale także polityczne. Inicjatywa służyła przede wszystkim wzrostowi chińskiego zaangażowania w regionie, głównie kapitałowego. Była przy tym asymetryczna; wartość eksportu tych państw do Chin była wielokrotnie niższa od importu, co nasiliło się jeszcze po wybuchu pandemii COVID-19.