Co w rzeczywistości zmienia się dla biur rachunkowych, które podlegały już pod ustawę o AML i spełniały definicję instytucji obowiązanej? Jakie działania powinny podjąć w związku z wejściem w życie nowelizacji ustawy?

Jakie nowe obowiązki mają biura rachunkowe już wcześniej objęte ustawą o AML
Jak zaewidencjonować polski bon turystyczny
Jak ująć w PKPiR zakup domku letniskowego w ośrodku wczasowym
Jakie zapisy powinny się znaleźć w księgach w związku z adaptację salonu sprzedaży


Co w rzeczywistości zmienia się dla biur rachunkowych, które podlegały już pod ustawę o AML i spełniały definicję instytucji obowiązanej? Jakie działania powinny podjąć w związku z wejściem w życie nowelizacji ustawy?
Biura rachunkowe, które już wcześniej były objęte ustawą o AML, powinny – tak jak wszystkie inne instytucje obowiązane – dokonać aktualizacji posiadanych już procedur wewnętrznych oraz zweryfikować sposób realizacji przez siebie obowiązków wynikających z ustawy o AML. W ramach aktualizacji procedur wewnętrznych biura rachunkowe muszą m.in. zaktualizować zapisy w zakresie definiowania pojęć na potrzeby AML (np. definicja beneficjenta rzeczywistego, PEP itp.), wprowadzić zapisy dotyczące weryfikacji i aktualizacji procedury wewnętrznej, wprowadzić zapisy w zakresie dokumentowania rozbieżności i utrudnień przy weryfikacji beneficjentów rzeczywistych, dostosować środki bezpieczeństwa finansowego do rozszerzonego katalogu zawartego w ustawie oraz zrewidować zapisy dotyczące szkoleń, przechowywania dokumentacji i zasad ochrony pracowników w przypadku zgłoszenia nieprawidłowości.
Podsumowując, nowelizacja ustawy nie nakłada na biura rachunkowe żadnych szczególnych obowiązków odbiegających swoim zakresem od dotychczasowych działań instytucji obowiązanych, niemniej jednak wprowadza w pewnym sensie nowe zasady działania dla wszystkich rodzajów instytucji obowiązanych, co wymaga odpowiedniego dostosowania dotychczasowych procedur wewnętrznych. ©℗
Podstawa prawna
ustawa z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1132; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1163)
ustawa z 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 815)
Marcin Zarzycki, adwokat, doradca podatkowy, partner zarządzający LTCA
Zaczęłam prowadzić księgi przedsiębiorcy turystycznego. W okresie wakacyjnym coraz więcej płatności jest realizowanych z wykorzystaniem polskiego bonu turystycznego. Jakie obowiązują zasady w tym zakresie? Jakie operacje wymagają ujęcia w księgach rachunkowych?
Polski Bon Turystyczny (dalej PBT) to niezależny od poziomu dochodów instrument wsparcia dla polskich rodzin w postaci dopłaty do wypoczynku dziecka do 18. roku życia, na które przyznano świadczenie wychowawcze lub które umieszczono w pieczy zastępczej. Można nim dokonywać płatności wielokrotnie, aż do wyczerpania wysokości przysługującego świadczenia w tej formie. Pośrednio celem PBT jest również finansowa pomoc dla branży turystycznej dotkniętej społeczno-gospodarczymi skutkami pandemii COVID-19. Prawo do dokonywania płatności za pomocą bonu, który nie podlega wymianie na gotówkę, aktualnie obowiązuje do 31 marca 2022 r. Beneficjent korzystający z PBT, aby móc go pobrać, aktywować, a następnie zapłacić nim za usługi turystyczne, musi wcześniej zarejestrować się na portalu usług elektronicznych (PUE) ZUS (odbywa się to generalnie online przy wykorzystaniu profilu zaufanego, podpisu elektronicznego lub bankowości elektronicznej). Należy pamiętać, że płatność z wykorzystaniem bonu dotyczy kwoty brutto (t.j. kwoty z VAT, którego stawka powiązana jest z rodzajem oferowanej usługi turystycznej). Ponadto PBT jest zwolniony z opodatkowania podatkiem dochodowym (art. 52zc ustawy o PIT). Nie stanowi zatem przychodu podatkowego dla otrzymującej go osoby (beneficjenta korzystającego z dopłaty do wypoczynku). Realny ciężar podatkowy PBT obciąża przedsiębiorcę turystycznego.
W celu umożliwienia przyjmowania płatności dokonywanych za pomocą PBT rejestracji na profilu informacyjnym w systemie teleinformatycznym obsługiwanym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych musi dokonać również przedsiębiorca turystyczny. Wraz z wykonaniem tej czynności zostanie on automatycznie umieszczony na liście przedsiębiorców turystycznych mających prawo do przyjmowania płatności dokonywanych za pomocą PBT prowadzonej przez Polską Organizację Turystyczną. Na przedsiębiorcy nie będzie ciążył obowiązek wystawienia żadnego dokumentu potwierdzającego dokonaną płatność, gdyż o jej rozliczeniu w formie bonu będzie wskazywał sam system teleinformatyczny.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych realizuje płatność za PBT na rzecz przedsiębiorcy turystycznego w terminie 14 dni od daty przyjęcia płatności za pośrednictwem PBT na wskazany przez niego rachunek bankowy lub rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej prowadzony w Rzeczypospolitej Polskiej w złotych polskich, przyporządkowany do wykonywanej działalności. Ostateczne rozliczenie realizacji płatności na rzecz przedsiębiorcy turystycznego lub organizacji pożytku publicznego następuje w terminie 15 dni od dnia, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o Polskim Bonie Turystycznym, czyli 31 marca 2022 r.
W przypadku gdy przedsiębiorca turystyczny nie zrealizuje usługi turystycznej (t.j. usługi hotelarskiej lub imprezy turystycznej), powinien niezwłocznie dokonać zwrotu płatności przyjętej za pomocą PBT na rachunek bankowy Polskiej Organizacji Turystycznej, oddzielnie dla każdego bonu, podając w tytule przelewu jego numer. W sytuacji natomiast stwierdzenia – w wyniku przeprowadzonych czynności sprawdzających – że kwota płatności dokonanej za pomocą PBT stanowi kwotę nienależnie pobraną, podlega ona zwrotowi na rachunek Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 (a po jego likwidacji – do budżetu państwa) łącznie z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, liczonymi od dnia otrzymania kwoty przez podmiot świadczący usługi turystyczne. Za kwotę nienależnie pobranej płatności uważa się:
  • kwotę płatności dokonanej za pomocą PBT pobraną na podstawie zarejestrowania w systemie teleinformatycznym danych niezgodnych ze stanem faktycznym lub braku ich aktualizacji pomimo wezwania Polskiej Organizacji Turystycznej;
  • kwotę płatności dokonanej za pomocą PBT, która została wydatkowa na cele inne niż zakup usług hotelarskich lub imprez turystycznych.
Operacje gospodarcze związane z polskim bonem turystycznym wymagają następującego ujęcia w księgach rachunkowych przedsiębiorcy turystycznego:
1. Zaksięgowanie przychodu z tytułu sprzedaży usługi turystycznej (w dacie realizacji usługi):
  • Wn konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami”;
  • Ma konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne” (VAT);
  • Ma konto 70-0 „Sprzedaż usług”.
1a. Otrzymanie zapłaty z tytułu świadczenia usługi turystycznej za pomocą PBT:
  • Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki”;
  • Ma konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami”.
2. Otrzymanie zaliczki w formie PBT na poczet świadczenia usługi turystycznej (w sytuacji realizacji bonu przez beneficjenta korzystającego z dopłaty do wypoczynku przed wykonaniem usługi turystycznej):
  • Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki”;
  • Ma konto 84 „Rozliczenie międzyokresowe przychodów”.
2a. Realizacja usługi turystycznej z operacji 2:
  • Wn konto 84 „Rozliczenie międzyokresowe przychodów”;
  • Ma konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami”.
3. Realizacja płatności z tytułu PBT przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych:
  • Wn konto 13 „Rachunki bankowe”;
  • Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki”.
4. Zwrot płatności przyjętej za pomocą PBT na rachunek bankowy Polskiej Organizacji Turystycznej wobec braku realizacji usługi turystycznej:
  • Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki”;
  • Ma konto 13 „Rachunki bankowe”.
5. Zwrot nienależnie pobranej kwoty płatności dokonanej za pomocą PBT na rachunek Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 lub budżetu państwa:
  • Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki”;
  • Ma konto 13 „Rachunki bankowe”. ©℗
Podstawa prawna
art. 2 pkt 1 i art. 5 ust. 1 ustawy z 15 lipca 2020 r. o Polskim Bonie Turystycznym (Dz.U. z 2021 r. poz. 839)
art. 52zc ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1243)
ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 217)
Marek Barowicz, Specjalista z zakresu rachunkowości.
Klient zakupił domek letniskowy, który będzie wynajmować w sezonie letnim. Nie ma jednak aktu notarialnego. Na fakturze jest wpis „prawo do nakładów budowlanych w ośrodku wczasowym”. Okazało się, że do tego zakupu otrzymał umowę dzierżawy z gminą na teren pod domek. Klient ma PKPiR. Czy to będzie inwestycja w obcy środek trwały czy jednak zakup WNiP? Jak ująć ten zakup w księdze?
Podlegające amortyzacji wartości niematerialne i prawne wymieniają przepisy art. 22b ustawy o PIT. Wskazane w pytaniu prawo do nakładów budowlanych nie stanowi jednak żadnych z wymienionych w tym przepisie wartości niematerialnych i prawnych. W konsekwencji wskazanego zakupu nie należy traktować jako nabycia podlegającej amortyzacji wartości niematerialnej i prawnej. Wskazać jednocześnie trzeba, że amortyzacji podlegają określone w art. 22a ustawy o PIT środki trwałe. Należą do nich między innymi budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie (zob. art. 22a ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT). I tak budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie stanowią środki trwałe innego rodzaju od inwestycji w obcych środkach trwałych, o których mowa w art. 22a ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT. Odmienne są również zasady ich amortyzacji. O ile bowiem inwestycje w obcych środkach trwałych podatnicy mogą amortyzować, ustalając indywidualne stawki amortyzacyjne (z zastrzeżeniem, że okres amortyzacji nie może być krótszy od wskazanego w art. 22a ust. 4 ustawy o PIT; w przypadku inwestycji w obcych budynkach lub budowlach okres ten wynosi 10 lat, co odpowiada maksymalnej rocznej stawce amortyzacyjnej w wysokości 10 proc.), to budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie są amortyzowane według standardowych stawek przewidzianych dla tego rodzaju środków trwałych (zob. przykładowo interpretację indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 9 września 2015 r., sygn. IBPB-1-1/4511-338/15/DW). Przy czym z przepisów nie wynika, że do budynków i budowli wybudowanych na cudzym gruncie należą wyłącznie budynki i budowle wybudowane przez używających je podatników. W mojej ocenie do budynków i budowli wybudowanych na cudzym gruncie należą również budynki i budowle wybudowane przez inne podmioty.
Dlatego zakup wskazanego domku najprawdopodobniej należy uznać za nabycie środka trwałego w postaci budynku wybudowanego na cudzym gruncie. Oznaczałoby to, że przedmiotowy domek należy wprowadzić do ewidencji środków trwałych i amortyzować go:
1) według stawki 1,5 proc. – jeżeli stanowi on budynek mieszkalny (KŚT 11);
2) według stawki 10 proc. – jeżeli jest on klasyfikowany w grupowaniu KŚT 109 obejmującym pozostałe budynki niemieszkalne; w grupowaniu tym klasyfikowane są między innymi trwale związane z gruntem domki kempingowe.
Oznacza to również, że koszty zakupu przedmiotowego domku (prawo do nakładów budowlanych w ośrodku wczasowym) nie należy ujmować w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Podatkowymi kosztami uzyskania przychodów są bowiem odpisy amortyzacyjne dokonywane od przedmiotowego domku. ©℗
Podstawa prawna
art. 22a, art. 22b oraz art. 22i ust. 1 w zw. z poz. 01 załącznika nr 1 do ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1243)
Tomasz Krywan, doradca podatkowy.
Firma przeprowadziła adaptację naszego salonu sprzedaży. Połowa nakładów zostanie nam zwrócona – będziemy wystawiać faktury. Jako to rozliczyć, jeśli nakłady na dostosowanie pomieszczeń wyniosły 80 000 zł netto, a opłaty to 6000 zł?
W tej sytuacji należy przypomnieć, iż nakłady poniesione na środek trwały uznaje się za ulepszenie zwiększające jego wartość początkową, jeżeli spełnione są jednocześnie dwa warunki:
a) przeprowadzane prace lub czynności mają charakter: przebudowy, rozbudowy, modernizacji lub rekonstrukcji obiektu środka trwałego;
b) w wyniku tych prac oczekuje się wzrostu wartości użytkowej ulepszonego środka trwałego w stosunku do posiadanej uprzednio wartości użytkowej.
Wzrost wartości użytkowej środka trwałego wymaga odpowiedniego udokumentowania, wskazującego cechy wartości użytkowej, które ulegną zwiększeniu.
Adaptacja salonu, która powoduje zwiększenie jego wartości użytkowej i spełnia kryteria modernizacji, jest ujmowana jako zwiększenie wartości początkowej środka trwałego. Jak wskazuje KSR 11 „Środki trwałe” przez modernizację rozumie się unowocześnienie środka trwałego polegające na dostosowaniu go do nowszych norm i standardów. W wyniku modernizacji poprawie mogą ulec zarówno parametry techniczne, jak i użytkowe środka trwałego. Modernizacja, w wyniku której zmianie ulegają parametry charakterystyczne, techniczne lub użytkowe środka trwałego, może stanowić jednocześnie jego rozbudowę lub przebudowę.
Nakłady na modernizację będą zatem ujmowane:
  • Wn „Rozliczenie zakupu” 40 000 zł,
  • Wn „VAT naliczony” 9200 zł,
  • Ma „Pozostałe rozrachunki/rozrachunki z dostawcami” 49 200 zł.
OT przyjętych nakładów księguje się:
  • Wn „Środki trwałe” 40 000 zł,
  • Ma „Rozliczenie zakupu” 40 000 zł.
Jeśli następnie te nakłady będą zwracane przez podmiot zlecający na podstawie wystawianych faktur, będzie to księgowane jako wykonanie prac zgodnie z umową. Przychody te powinny być ujmowane jako pozostałe przychody operacyjne, ponieważ otrzymywanie zwrotu tych nakładów nie wchodzi w zakres codziennej rutynowej działalności:
  • Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 7380 zł,
  • Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 6000 zł,
  • Ma „VAT należny” 1380 zł. ©℗
Podstawa prawna:
ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 217)
dr Katarzyna Trzpioła, ekspert ds. finansów i rachunkowości, Wydział Zarządzania UW