Rosjanie w czasie inwazji potrzebują danych z nawigacji satelitarnej. GPS nad całym terytorium Rosji i Ukrainy został wyłączony, ale najeźdźcy mają własny system: GLONASS. Tego sygnału nie możemy zakłócić, ale możemy rozregulować, tak że w kilka miesięcy stanie się bezużyteczny do prowadzenia działań wojennych, w tym do naprowadzania pocisków rakietowych.
Jak rozregulować system GLONASS?
Pomysł nie jest polski, rozwiązanie zaproponowali naukowcy z Ukrainy, Polacy ochoczo go podchwycili i jako pierwsi przestali dostarczać dane pomiarowe służące do kalibracji rosyjskiego systemu GLONASS.
Systemy nawigacyjne do prawidłowego działania potrzebują danych pomiarowych ze stacji naziemnych. Te dane dostarczane są przez sieć obserwatoriów laserowych na całym świecie, jedno z takich laboratoriów jest pod Poznaniem.
Co to jest system GLONASS?
Skoordynowana akcja wstrzymania dostarczania danych spowoduje rozregulowanie precyzji systemu GLONASS. Stacje laserowe na świcie zrzeszone są w organizacji International Laser Ranging Service, które wykonują pomiary w celach naukowych i pokojowych przez wiele lat nie zdawało sobie sprawy z tego, że dokładało swoją cegiełkę do funkcjonowania wojskowego systemu nawigacyjnego jakim jest GLONASS.
Jeśli zabraknie danych dostarczanych przez stacje naziemne to z czasem dokładność wyznaczania pozycji na ziemi spadnie tak dalece, że nie da się wykorzystać systemu choćby do naprowadzania rakiet – błąd może być nawet rzędu kilometrów.
System dostarczania danych korekcyjnych na potrzeby Rosji jest w tej chwili powoli i sukcesywnie wyłączany. Pomiary laserowe opierają się o tak zwane retroreflektory zainstalowane na satelitach. Rertroreflektory przypominają zwykłe znane nam światełka odblaskowe instalowane na przykład na rowerach. Dokładność pomiaru na dystansie 19 tys. kilometrów wynosi około 2 cm. To jest najdokładniejsza technika pomiaru odległości. Jako ciekawostkę można podać, że takie retrolustro zostało umieszczone na Księżycu i dzięki niemu wiemy, że nasz naturalny satelita oddala się od naszej planety 4cm na rok.
Zapraszamy do wysłuchania najnowszego odcinka " DGPtalk: Eureka". Partnerem podcastu jest aplikacja upday.
dr Paweł Lejba jest kierownikiem Obserwatorium Astrogeodynamicznego Centrum Badań Kosmicznych PAN i jednocześnie szefem jedynej polskiej stacji laserowej dokonującej pomiarów odległości do obiektów poruszających się po orbicie okołoziemskiej.