Krajowy rynek modeli i systemów sztucznej inteligencji będzie nadzorowany przez nowy organ: Komisję Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji – wynika z założeń projektu ustawy opublikowanych w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów (nr z wykazu: UC71).

Ustawa będzie miała za zadanie wdrożenie unijnego rozporządzenia 2024/1689 – Akt o sztucznej inteligencji (dalej: AI Act). Ma ono zapewnić, aby sztuczna inteligencja opracowywana i wykorzystywana w Unii Europejskiej była wiarygodna i respektowała prawa podstawowe obywateli. Z drugiej strony jego celem jest stworzenie środowiska sprzyjającego innowacjom i inwestycjom – stąd określenie obowiązków stosownie do poziomu ryzyka danego zastosowania AI.

AI Act wszedł w życie 1 sierpnia, a większość jego przepisów zacznie obowiązywać po dwóch latach. Natomiast do 2 sierpnia 2025 r. państwa członkowskie mają czas na wyznaczenie właściwych organów krajowych, które będą nadzorować stosowanie rozporządzenia.

Zgodnie z informacją w wykazie prac rządu nowo powołana komisja będzie pełniła w Polsce rolę organu nadzoru rynku oraz punktu kontaktowego. Do jej zadań będą należały: rozpatrywanie wniosków o zezwolenie na wprowadzenie do obrotu lub oddanie do użytku systemów AI wysokiego ryzyka, przyjmowanie zgłoszeń poważnych incydentów związanych z AI oraz rozpatrywanie skarg składanych przez osoby poddane działaniom systemów sztucznej inteligencji.

Postępowanie skargowe zakończy się wydaniem decyzji, od której będzie przysługiwało odwołanie do właściwego sądu. Ze względu na potrzebę specjalizacji oraz wysokie wymagania co do znajomości spraw z zakresu technologii cyfrowych i nadzoru rynku będzie to warszawski Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Docelowo nowy organ ma też pełnić inne funkcje – m.in. nadzorować piaskownice regulacyjne (testowanie innowacyjnych systemów AI w bezpiecznych, kontrolowanych warunkach) oraz prowadzić działania edukacyjne wspierające rozwój sektora sztucznej inteligencji.

Pracami komisji będzie kierował przewodniczący powoływany przez premiera „w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru”. Jej członkami zostaną zaś „przedstawiciele organów i urzędów właściwych ze względu na przedmiot regulacji”. Nie podano tu konkretów – z wyjątkiem informacji, że członkiem komisji zostanie prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.

Z kolei organem notyfikującym będzie minister właściwy ds. informatyzacji (tj. obecnie minister cyfryzacji). Jego funkcja to przede wszystkim opracowanie i stosowanie procedur oceny, wyznaczania i notyfikowania jednostek oceniających zgodność systemów AI wysokiego ryzyka z wymogami AI Actu. Przy czym zadania praktyczne związane z akredytacją zostaną powierzone Polskiemu Centrum Akredytacji.

Założenia projektu ustawy przewidują ponadto wyznaczenie dodatkowego właściwego organu krajowego – z kompetencjami nadzoru m.in. w zakresie systemów AI wysokiego ryzyka wykorzystywanych do celów ścigania przestępstw, w wymiarze sprawiedliwości i procesach demokratycznych. Będzie nim prezes UODO.©℗

Podstawa prawna

Etap legislacyjny

Projekt wpisany do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów