Wyrok dotyczy firm ubezpieczeniowych HDI Global i MS Amlin Insurance. W 2020 r. turyści z Austrii i Belgii odwołali zagraniczne wyjazdy turystyczne z powodu pandemii COVID-19. Po ogłoszeniu upadłości ich organizatorów zwrócili się do ubezpieczycieli o zwrot dokonanych płatności. Ci jednak odmówili, stwierdzając, że ubezpieczają jedynie ryzyko, iż impreza turystyczna nie zostanie zrealizowana ze względu na niewypłacalność organizatora. Natomiast w tych wypadkach – argumentowali – wycieczki nie doszły do skutku, gdyż podróżni rozwiązali umowy. Niewypłacalność organizatorów wyjazdów nastąpiła zaś już po tym fakcie.

Sądy austriackie i belgijskie, przed którymi toczą się te sprawy, zwróciły się do TSUE o dokonanie wykładni dyrektywy 2015/2302 w sprawie imprez turystycznych i powiązanych usług turystycznych. Zgodnie z tą regulacją państwa członkowskie zapewniają, by organizatorzy posiadali zabezpieczenie na potrzeby zwrotu wszystkich wpłat dokonanych przez podróżnych lub w ich imieniu w zakresie, w jakim dane usługi nie zostały wykonane w wyniku niewypłacalności organizatora.

Trybunał zwrócił uwagę, że w rozpatrywanych sprawach przed wystąpieniem nie wypłacalności organizatorów wycieczki podróżni nie otrzymali pełnego zwrotu dokonanych płatności, do którego mieli prawo. Stwierdził też, że nie ma powodu, aby odmiennie traktować wycieczkowiczów, których impreza turystyczna nie może zostać zrealizowana ze względu na niewypłacalność organizatora, i podróżnych, którzy odwołali swoją imprezę z powodu nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności. Ponadto sama dyrektywa przewiduje w szczególności, że podróżny ma prawo do pełnego zwrotu płatności w przypadku rozwiązania umowy o udział w imprezie turystycznej właśnie z powodu wystąpienia takich nadzwyczajnych i wyjątkowych okoliczności (w tym przypadku – pandemii COVID-19). Prawo to zostałoby pozbawione skuteczności, gdyby zabezpieczenie na wypadek niewypłacalności organizatora nie obejmowało odpowiednich roszczeń o zwrot dokonanych płatności po takim rozwiązaniu umowy.

W konsekwencji trybunał orzekł, że zabezpieczenie przyznane podróżnym na wypadek niewypłacalności organizatora imprezy turystycznej ma zastosowanie również w sytuacji, gdy podróżny rozwiązuje umowę z powodu nadzwyczajnych i nieuniknionych okoliczności, jeżeli po tym rozwiązaniu organizator staje się niewypłacalny. ©℗

orzecznictwo

Podstawa prawna

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 29 lipca 2024 r. w sprawach połączonych C-771/22 i C-45/23 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia