Wydłużenie okresu przedawnienia roszczeń konsumentów o naprawienie szkody wynikłej z czynności podmiotu rynku finansowego podlegającego nadzorowi – to najważniejsze założenie projektu ustawy mającej być odpowiedzią na aferę GetBack.

Zgłoszony przez członków senackiej większości projekt zakłada w przypadku wynikłych z czynów niedozwolonych roszczeń konsumentów przeciwko podmiotom rynku finansowego odejście od obecnej ogólnej regulacji. Zgodnie z nią przedawnienie następuje po trzech latach od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Autorzy projektu chcą dla poszkodowanych przez podmioty rynku finansowego ustalić ten okres na 10 lat od zdarzenia wywołującego szkodę, niezależnie od tego, kiedy poszkodowany dowiedział się o niej i o tym, kogo może pociągnąć do odpowiedzialności. Ponieważ zgodnie z projektem nowy przepis miałby być stosowany również w odniesieniu do roszczeń powstałych w przeszłości, ale jeszcze nieprzedawnionych, mogliby skorzystać z niego także poszkodowani w ostatnich latach.
Projekt przewiduje też umożliwienie objętej nim kategorii konsumentów wnoszenie powództwa do sądu swojego miejsca zamieszkania oraz ustalenie dla nich stałej opłaty od pozwu w wysokości 1 tys. zł. Z takich udogodnień od 2019 r. mogą korzystać konsumenci w sprawach wynikających z czynności bankowych, co ułatwia im m.in. prowadzenie sporów w sprawach frankowych. Teraz regulacje miałyby zostać rozciągnięte na spory także z zakładami ubezpieczeń, towarzystwami emerytalnymi czy funduszami inwestycyjnymi.
Nowe rozwiązania zgodnie z intencją projektodawców mają pomóc poszkodowanym przez GetBack w odzyskaniu ich pieniędzy. Obecnie, w obliczu trwającego postępowania restrukturyzacyjnego, ci, którzy kupili obligacje GetBacku za pośrednictwem Idea Banku, nie mogą liczyć na żadne środki. Autorzy projektu prognozują, że w podobnej sytuacji mogą niebawem znaleźć się obligatariusze – klienci znajdującego się w nie najlepszej kondycji Getin Noble Banku. Wydłużenie terminu przedawnienia ma według senatorów ułatwić poszkodowanym dochodzenie roszczeń od innych podmiotów, które mogłyby odpowiadać za szkody wynikłe z działalności GetBacku.
Zdecydowanie krytycznie do proponowanych rozwiązań odnoszą się Ministerstwo Sprawiedliwości i Komisja Nadzoru Finansowego. W przesłanych do Senatu opiniach zarzucają projektowi dyskryminacyjny charakter względem poszkodowanych przez podmioty spoza rynku finansowego, brak uzasadnienia dla stosowania nowego prawa do już istniejących stosunków oraz ruch wbrew ogólnemu trendowi skracania terminów przedawnienia. Zdaniem KNF projekt zmierza do instrumentalizacji i erozji prawa cywilnego.
– Mamy wrażenie, że ten projekt jest tak skonstruowany, by wskazać na doraźne cele polityczne i stworzyć wrażenie, że wychodzi się naprzeciw oczekiwaniom tych, którzy uważają się za poszkodowanych w aferze GetBack, natomiast nie oferuje się im w praktyce żadnych instrumentów, które realnie zmierzają do poprawy ich położenia – mówiła podczas dyskusji senackich komisji Agata Tupaj-Cholewa, przedstawicielka KNF.
Członkowie senackich komisji będą dalej pracować nad projektem podczas kolejnych posiedzeń, w sierpniu bądź we wrześniu.
Etap legislacyjny
Projekt w Senacie