Przedstawicielstwo to instytucja prawa cywilnego służąca do dokonywania czynności prawnych w imieniu podmiotu, który nie może lub nie chce działać osobiście (reprezentowany). Aby czynność prawna dokonana przez przedstawiciela wywołała skutki prawne bezpośrednio dla reprezentowanego, musi mieścić się w granicach upoważnienia, a przedstawiciel musi działać w imieniu reprezentowanego w sposób wyraźny bądź co najmniej dorozumiany.
Przedstawicielstwo może opierać się na przepisach ustawy i wtedy mamy do czynienia z tzw. przedstawicielstwem ustawowym. Może opierać się również na oświadczeniu woli mocodawcy. Drugi typ jest zwany pełnomocnictwem.
Przedstawiciel ustawowy to osoba fizyczna dysponująca pełną zdolnością do czynności prawnych, natomiast pełnomocnikiem może być zarówno osoba fizyczna, jak i prawna, mająca nawet ograniczoną zdolność do czynności prawnych.
Rozróżnia się dwa rodzaje przedstawicielstwa – czynne, kiedy to przedstawiciel składa oświadczenie woli w imieniu reprezentowanego, i bierne, z którym spotykamy się, gdy przedstawiciel w imieniu reprezentowanego odbiera oświadczenie woli od osoby trzeciej.
Przy analizowaniu okoliczności, tj. wad oświadczeń woli, dobrej lub złej wiary itp., związanych z dokonaniem danej czynności prawnej, pod uwagę bierze się zasadniczo te, które występują po stronie przedstawiciela, czy to ustawowego czy pełnomocnika.
Za pośrednictwem przedstawiciela można dokonać każdej czynności prawnej, jeśli ustawa nie stanowi inaczej, a właściwość danej czynności się temu nie sprzeciwia. Przykładem czynności, której dokonanie przez przedstawiciela jest prawnie zakazane, jest spisanie testamentu.
„Rachelski i Wspólnicy Kancelaria Prawnicza” Spółka Komandytowa
Czy warto działać przez przedstawiciela
* Możliwość umocowania profesjonalisty do dokonania czynności, która wymaga odpowiedniego przygotowania.
* Wszelkie braki przy dokonywaniu czynności, niedotrzymanie przez przedstawiciela terminu będą miały negatywny skutek dla reprezentowanego.
Podstawa prawna
Art. 95 i nast. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).