O świadczenie kompensacyjne, czyli wcześniejszą emeryturę dla nauczycieli, mogą się ubiegać nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni zatrudnieni w publicznych i niepublicznych przedszkolach, szkołach i placówkach kształcenia ustawicznego oraz osoby pracujące w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, ośrodkach socjoterapii i specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych. Chodzi jednak tylko o roczniki nauczycieli wymienione w ustawie z 2009 roku.
Pedagog, aby dostać świadczenie kompensacyjne, musi spełnić warunek stażowy: 30 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 20 lat nauczania w podanej jednostce (przynajmniej na pół etatu). Niezbędne jest także spełnienie warunku wiekowego, czyli ukończenie 55 lat (kobiety i mężczyźni). Pułap ten zwiększa się co roku, aż do uzyskania uprawnień do emerytury powszechnej. Ponadto, aby uzyskać świadczenie kompensacyjne niezbędne jest także rozwiązanie stosunku pracy.
Część wychowawców oraz innych pracowników pedagogicznych, która spełnia określone warunki, może dostać także emeryturę pomostową.