Podatek akcyzowy, zwany popularnie akcyzą, zaliczany jest do podatków pośrednich. Podatki pośrednie to takie, których ciężar nie jest ponoszony przez podmioty, na które podatek jest nakładany, ale przez osoby trzecie. Właściwy jest odbiorca końcowy, czyli osoba, która kupuje produkt, w którego cenie znajduje się podatek pośredni. Akcyza jest tzw. jednofazowym podatkiem od obrotu brutto pobieranym u producenta lub importera, ale ostatecznie przerzucanym na konsumenta. Oznacza to, że podatek akcyzowy zalicza się również do podatków konsumpcyjnych, czyli tych zawartych w cenach artykułów i dóbr materialnych podlegających powszechnej konsumpcji.

W Polsce ustawowo określone zostały górne granice stawek podatku akcyzowego dla poszczególnych grup wyrobów. Wykaz wyrobów akcyzowych został określony w ustawie o podatku akcyzowym, która rozróżnia wyroby akcyzowe zharmonizowane – paliwa silnikowe, oleje opałowe i gaz, napoje alkoholowe oraz wyroby tytoniowe i niezharmonizowane. Do wyrobów akcyzowych niezharmonizowanych należą wyroby akcyzowe inne niż wyroby akcyzowe zharmonizowane (np. futra, broń palna, kosmetyki, perfumy i dezodoranty, karty do gry).

Część z wyrobów akcyzowych oznaczana jest znakami akcyzy, tzw. banderolami, np. alkohole, papierosy. Wyroby zharmonizowane zostały określone przepisami unijnymi, a w określaniu wyrobów niezharmonizowanych mają dowolność państwa członkowskie.

WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Akcyzę płaci się zasadniczo od obrotu wyrobami akcyzowymi, a przy ich imporcie podstawą jest wartość celna powiększona o należne cło.