Krajowy Program Kolejowy stanowi największe w historii Polski przedsięwzięcie związane z rozwojem sieci kolejowej. Jakie są jego główne założenia?
- Krajowy Program Kolejowy (KPK) jest ogromnym przedsięwzięciem inwestycyjnym, które skieruje transport kolejowy w Polsce na nowe tory. Nowe tory nie tylko w sensie metaforycznym, oznaczającym skok rozwojowy, ale także dosłownym-setki kilometrów nowych torów wyposażonych w nowoczesne systemy zarządzania ruchem i bezpieczeństwem, co do standardu spójne z europejską siecią kolejową.
PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. realizują w ramach KPK ponad 220 projektów inwestycyjnych o łącznej wartości ponad 66 mld zł. Zmodernizowanych będzie 9 000 km torów. Modernizacje i remonty są prowadzone kompleksowo, ponieważ dotyczą całej infrastruktury kolejowej – począwszy od torów, sieci trakcyjnej, obiektów inżynieryjnych, poprzez systemy teleinformatyczne i sterowania ruchem, a skończywszy na infrastrukturze pasażerskiej – stacjach i przystankach. Celem KPK jest znacząca poprawa ruchu kolejowego w aglomeracjach, podniesienie standardu podróży na trasach regionalnych oraz polepszenie warunków do przewozu towarów. Jestem przekonany, że kolej dostępna dla wszystkich, gwarantująca coraz krótsze podróże, przyjazna dla środowiska i dzięki nowym możliwościom, przejmująca towary z dróg, będzie konkurencyjna wobec innych środków transportu oraz będzie zyskiwała jeszcze większą popularność.
Krajowy Program Kolejowy zakłada realizację inwestycji do 2023 roku. Jaki jest obecnie stopień zaawansowania prac i szansa na pełną realizację programu?
- Na budowach w realizacji jest ponad 32 mld zł, a wartość inwestycji zrealizowanych to 7,3 mld zł, czyli ponad 60 proc. wartości w ramach KPK. Prace trwają w 155 lokalizacjach. Pozostałe projekty są na etapie rozstrzygania przetargów lub przygotowywania procedur przetargowych. My nie mówimy o szansach, czy prawdopodobieństwie realizacji, mówimy o konieczności wykonania tych inwestycji. Wsparcie funduszy unijnych musimy wykorzystać i rozliczyć w określonym terminie. Myślimy już o kolejnej unijnej perspektywie finansowej, w której chcielibyśmy dalej wzmacniać potencjał kolei – w tym w aglomeracjach. Powstają już projekty, by nie tracić czasu, gdy możliwa będzie ich realizacja.
Projekty unijne, które realizuje spółka, to m.in. środki w ramach instrumentu „Łącząc Europę”. Jakiego rzędu to kwoty?
- PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. udowodniły w procedurach konkursowych „Łącząc Europę”, że dysponują świetnie przygotowanymi projektami, które rzeczywiście przyniosą spodziewane efekty i zmianę jakościową dla polskiego transportu kolejowego. W efekcie pozyskaliśmy ponad 3,4 mld euro dofinansowania, a tym samym PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. stały się największym beneficjentem środków CEF w całej Unii Europejskiej. Poprzez CEF wspierana jest infrastruktura znajdująca się w transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T, tj. infrastruktura o znaczeniu międzynarodowym, europejskim. Powinna ona zapewniać odpowiednie, wspólne standardy parametrów technicznych i funkcjonalnych.
Jakie projekty są realizowane z instrumentu „Łącząc Europę”?
- To są inwestycje na transeuropejskich ciągach transportowych. Realizacja projektów ważnych dla Europy jest jednocześnie niepowtarzalną okazją dla rozwoju kolei w Polsce. Dofinansowanie z CEF-u uzyskało 21 projektów kolejowych o łącznej wartości ponad 4,3 mld euro, czyli wszystkie, które złożyliśmy w ramach trzech naborów konkursowych. Modernizacje obejmują ok. 1000 km linii kolejowych. Między innymi prace na linii E20 z Warszawy do Poznania, E59 z Wrocławia do Poznania, a dalej do Szczecina, E30 z Krakowa do Katowic. To szlaki o strategicznym znaczeniu dla polskiej gospodarki i transportu międzynarodowego. Dochodzą do tego także kluczowe inwestycje poprawiające dostęp kolejowy do polskich portów morskich w Gdańsku, Gdyni, Szczecinie i Świnoujściu.
Przykładem może też być realizacja projektu na linii E75, która jest elementem europejskiego projektu Rail Baltica. A także wdrożenie najnowszej generacji systemów ERTMS/ETCS, czyli ujednoliconego w Europie systemu sterowania ruchem kolejowym. Realizowany z CEF-u projekt o zasięgu ogólnokrajowym pozwoli na zapewnienie spójności z międzynarodową siecią kolejową.
Czyli efektem będą sprawne i bezpieczne przewozy gwarantowane przez nowoczesne systemy bezpieczeństwu ruchu?
- Trzeba patrzeć na inwestycje kompleksowo. Dla PKP Polskich Linii Kolejowych S.A. zawsze najważniejszy jest pasażer, który korzysta z oferty kolei lub powinniśmy go zachęcić do korzystania z tego środka transportu. Podobnie postrzegamy przewoźników towarowych, którym staramy się tworzyć optymalne warunki do rozwoju usług. Kilometry nowych szyn, czy sieci trakcyjnej, to nie jest cel sam w sobie. To środek do budowy sprawnej kolei, którą będziemy wybierać do codziennych podróży. Projekty CEF zawierają także modernizację przystanków i stacji, a pasażerowie często przez ich dostępność postrzegają kolej. Największe widoczne zmiany w obszarze obsługi pasażerów można już pokazać na linii obwodowej w Warszawie, a będzie podobnie na odcinku z Katowic do Krakowa i Krakowa Płaszowa.
Czy na inwestycjach kolejowych realizowanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. skorzysta też komunikacja w aglomeracjach ?
- Z naszymi projektami związane są wręcz rewolucyjne zmiany w transporcie aglomeracyjnym. Dzięki modernizacji trasy istotnie poprawi się system komunikacji w Krakowie. Ruch lokalny poprowadzony zostanie na dobudowanej, dodatkowej parze torów na odcinku Kraków Główny Osobowy – Kraków Płaszów. Efektem będą bardzo dobre podróże koleją w mieście, aglomeracji, regionie i kraju. Pasażerowie skorzystają z lepiej wyposażonych, komfortowych stacji i przystanków – w tym zupełnie nowych: Kraków Grzegórzki oraz Kraków Złocień. Nowe węzły przesiadkowe połączą kolej z innymi środkami transportu publicznego. Kilkaset tysięcy mieszkańców zyska możliwość korzystania z kolei w codziennych podróżach do pracy czy szkoły. Jeżeli samorządy dostrzegą szansę w rozwiniętej sieci przystanków i zintegrują je z komunikacją miejską, skala zmian w komforcie życia będzie nie do przecenienia. Korki i zanieczyszczenie spalinami ulegną znacznej redukcji. Doskonałym przykładem komunikacji jest oddana we wrześniu br. do użytku po modernizacji linia z Grodziska Mazowieckiego do Warszawy, która obsługuje intensywny ruch podmiejski w promieniu 30 km od stolicy.
A czy na trasach regionalnych podróże koleją będą konkurencyjne wobec podróży samochodem ?
- Jednym z efektów inwestycji PKP Polskich Linii Kolejowych S.A. będą krótsze czasy przejazdu pociągiem. Planujemy, że czas przejazdu z Poznania do Wrocławia skróci się o ok. 65 min, z Poznania do Szczecina o ok. 35 min. Szybciej dojedziemy z miast wojewódzkich do stolicy. Dzięki modernizacji linii E30 z Katowic do Krakowa podróż zajmie mniej niż godzinę. Linia sprawnie połączy miejscowości leżące między sąsiadującymi i rozwijającymi się metropoliami. Ma zatem ogromne znaczenie dla ruchu regionalnego, jak i aglomeracyjnego. To potencjał do usprawnienia transportu dla około 2 mln mieszkańców. Zmodernizowana do 2020 roku linia zaoferuje szybki oraz wygodny dojazd do samych centrów Krakowa i Katowic, bo tam właśnie zlokalizowane są dworce kolejowe. Takiej możliwości nie da autostrada. To pociągi zapewnią najszybszy transport między miastami i regionami. Również w komunikacji międzynarodowej, bo linia łączy nie tylko regiony, ale też kraje.
W obecnej perspektywie realizowane są także projekty dla transportu towarowego i ułatwiające dostęp do portów. Czy to istotne zmiany?
- Dostęp kolejowy do portów morskich w Gdańsku, Gdyni, Szczecinie i Świnoujściu oraz tak zwany intermodalny transport towarowy mają kluczowe znaczenie dla sprawnej wymiany handlowej. Aby w pełni wykorzystać możliwości polskiej gospodarki i polskich portów, potrzebujemy nowej infrastruktury kolejowej i linii dojazdowych do terminali portowych. Zwiększą się możliwości przeładunkowe portów oraz będą bardziej konkurencyjne połączenia na Śląsk i w inne regiony kraju. Projekty związane z rozwojem infrastruktury w portach morskich stanowią realizację dyrektyw europejskich oraz w szczególności postulatu utworzenia transgranicznej sieci transportowej, łączącej 94 główne porty Europy i 38 najistotniejszych portów lotniczych. Polskie porty leżą w ciągu korytarzy transportowych od Bałtyku do Adriatyku oraz od Bałtyku do Morza Północnego. W skład korytarza Bałtyk – Morze Północne wchodzi między innymi modernizowana przez nas linia E20 z Warszawy do Poznania i dalej linia E59 z Poznania do Szczecina. To pokazuje jak spójne i komplementarne są wszystkie inwestycje PKP Polskich Linii Kolejowych S.A.
Czy można powiedzieć, że kolej się zmienia i kolej zmieni warunki życia w Polsce?
- Wykorzystujemy możliwości, jakie dają projekty finansowane z budżetu i ze środków unijnych, w tym z CEF-u. Na pewno już widać efekty „nowej kolei” w postaci nowych przystanków czy nowych, dodatkowych torów lub całej przebudowanej linii. Chętniej skorzystamy z pociągu, gdy idziemy do niego bezpiecznym dojściem na dobrze oznakowany peron, wyposażony w windy czy schody ruchome. Kolej ułatwi nam życie, bo przemkniemy pociągiem przez miasto znacznie szybciej niż samochodem. Nowe możliwości podróży zyskujemy też pomiędzy miastami. Trzeba także pamiętać, że inwestycje przynoszą szybszy i sprawniejszy przejazd dłuższych składów towarowych, a bezpieczny transport ładunków po torach istotnie sprzyja gospodarce.
Wyłączną odpowiedzialność za treść publikacji ponosi jej autor. Unia Europejska nie odpowiada za ewentualne wykorzystanie informacji zawartych w takiej publikacji.
Kampania realizowana w ramach projektu Pomocy Technicznej Instrumentu Connecting Europe Facility (CEF) – „Łącząc Europę”.
PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.
ul. Targowa 74, 03-734 Warszawa
www.plk-sa.pl / www.plk-inwestycje.pl
www.portalpasazera.pl / www.funduszeeuropejskie.gov.pl