Świadomość społeczna ws. szkodliwość stosowania przemocy wobec dzieci wzrasta, a nowelizacje prawa w tym zakresie coraz lepiej chronią zdrowie i życie najmłodszych - napisał Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak w liście z okazji Ogólnopolskiego Dnia Praw Dziecka.

Michalak podkreślił, że ustanowienie Ogólnopolskiego Dnia Praw Dziecka w 25. rocznicę uchwalenia Konwencji o prawach dziecka miało przypomnieć o szczególnej roli Polski tworzeniu światowego systemu ochrony najmłodszych. "Posłowie zgodzili się, że w polskim kalendarzu powinien znaleźć się dzień, podczas którego głośniej niż zwykle mówić będziemy o prawach dziecka, przypominać, że są one niezbywalne i należy ich zawsze przestrzegać" - pisze rzecznik.

Napisał on, że debata na temat ochrony praw dziecka bardzo często toczy się głównie w kontekście przemocy – szczególnie tej w wychowaniu. "Świadomość społeczna w zakresie szkodliwość jej stosowania z roku na rok wzrasta, a nowelizacje prawa w tym zakresie coraz lepiej chronią zdrowie i życie najmłodszych. Nie wyczerpuje to jednak całości zagadnienia – każde dziecko ma również wiele innych praw, m.in. nauki i rozwoju, czy odpoczynku, a realizacja każdego z nich nie może odbywać się kosztem drugiego. Szukajmy więc takich rozwiązań, aby nasze dzieci chętnie zdobywały wiedzę, uczyły się i odkrywały świat, ale także chrońmy ich beztroskie dzieciństwo" - czytamy w liście.

Tegoroczne, centralne obchody Ogólnopolskiego Dnia Praw Dziecka odbywają się w Pile, która zwyciężyła w konkursie na miasto gospodarza. Jak napisał Michalak, to stamtąd będzie zachęcał do uważnego przyjrzenia się temu, w jaki sposób realizowane są prawa dziecka tj. "do swoistego rachunku sumienia". "Wiem, że Piła to nie jedyne miasto, którego mieszkańcy będą świętować. Ogólnopolski Dzień Praw Dziecka jest znakomitą okazją do podejmowania projektów wpisujących się w dyskusję nie tylko o prawach dziecka, ale także jego potrzebach i problemach" - napisał.

"Pamiętajmy, że prawa dziecka nie stoją w sprzeczności z prawami dorosłych i w żaden sposób ich nie ograniczają" - dodał.

Michalak zaapelował także, aby Ogólnopolskim Dniu Praw Dziecka, w trakcie lekcji, szkolnych akademii i debat, czy spotkań przemówiły dzieci, a dorośli uważnie wsłuchali się w ich głos.

Przypadający na 20 listopada Ogólnopolski Dzień Praw Dziecka został ustanowiony przez Sejm na wniosek Rzecznika Praw Dziecka w 2014 roku.

Data 20 listopada nie została wybrana przypadkowo - to rocznica uchwalenia najpierw Deklaracji Praw Dziecka, a następnie Konwencji o prawach dziecka. Ogólnopolski Dzień Praw Dziecka ma przypominać wkład Polski w tworzenie tych dokumentów i światowego systemu ochrony praw dziecka.

Konwencja nazywana jest światową konstytucją praw dziecka. Została przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 20 listopada 1989 r. Jest najbardziej rozpowszechnionym dokumentem dotyczącym praw człowieka; podpisały ją wszystkie państwa na świecie, a prawie wszystkie ją ratyfikowały.

Polska podpisała i ratyfikowała ją w 1991 r., Pomimo że była inicjatorem jej uchwalenia i zaproponowała jej pierwotny projekt, ratyfikowała ją z dwoma zastrzeżeniami.

Pierwsze dotyczyło art. 7, mówiącego, że dziecko ma prawo do poznania swojej tożsamości i biologicznej rodziny - Polska uznała prawo rodziców do zachowania w tajemnicy danych przysposobionego dziecka. Drugie zastrzeżenie dotyczyło granicy wieku, od której dopuszczalne jest powołanie do służby wojskowej i uczestnictwo w działaniach wojennych (art. 38). Polska zastrzegła, że tę kwestię rozstrzyga prawo krajowe. Zastrzeżenia zostały wycofane w 2012 r.

Polska oprócz zastrzeżeń zgłosiła także dwie deklaracje do Konwencji. Jedna z nich stanowi, że prawa do swobody myśli, sumienia i wyznania oraz wyrażania własnych poglądów przez dziecko i występowania w sprawach dotyczących dziecka w postępowaniu administracyjnym i sądowym są wykonywane z poszanowaniem władzy rodzicielskiej, zgodnie z polskimi zwyczajami i tradycjami dotyczącymi miejsca dziecka w rodzinie i poza rodziną. W drugiej deklaracji strona polska podkreśla, że poradnictwo dla rodziców oraz wychowanie w zakresie planowania rodziny powinno pozostawać w zgodzie z zasadami moralności.