WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Skazany na pozbawienie wolności i ukrywający się w kraju przed odbyciem kary nie może domagać się wydania mu listu żelaznego, gwarantującego bezpieczne stawienie się na posiedzenie sądu w sprawie z jego wniosku o zatamowanie wykonania kary (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 8 lipca 1999 r., sygn. akt II AKz 325/99, „Prokuratura i Prawo”, dodatek „Orzecznictwo” z 1999 r. nr 11-12, poz. 25).

Na gruncie procesu karnego jest to rodzaj porozumienia zawartego między sądem okręgowym a oskarżonym przebywającym za granicą, polegającego na tym, że oskarżony zobowiązuje się stawić na każde wezwanie organu procesowego oraz że będzie przestrzegał określonych warunków, a miejscowo właściwy sąd okręgowy gwarantuje mu odpowiadanie z wolnej stopy. Ochrona gwarantowana przez list żelazny ustaje z chwilą prawomocnego zakończenia postępowania. List żelazny wydawany jest na wniosek, który może złożyć tylko oskarżony lub jego obrońca. Sąd nie jest w żaden sposób zobligowany do jego wydania, nawet wówczas, gdy oskarżony złoży wymagane przez przepisy oświadczenie.

Wszystko zależy od woli sądu. Na postanowienie w przedmiocie odmowy wydania listu żelaznego nie przysługuje zażalenie.

List żelazny nie jest bowiem środkiem zapobiegawczym, lecz innym środkiem przymusu (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 22 czerwca 1996 r., sygn. akt II AKz 88/96, „Prokuratura i Prawo”, dodatek „Orzecznictwo” z 1996 r. nr 7–8, poz. 24). List żelazny składa się z dwóch oświadczeń:

NAPISZ DO...
Ministerstwo Sprawiedliwości
Al. Ujazdowskie 11
00-950 Warszawa
tel. (0-prefiks-22) 521-28-88
www.ms.gov.pl

Departament Sądów Powszechnych
tel. (0-prefiks-22) 521-22-52
(0-prefiks-22) 521-23-18
fax (0-prefiks-22) 628-06-52









  • - oskarżonego przebywającego za granicą, w którym wyraża on gotowość poniesienia odpowiedzialności karnej przed sądem polskim,
  • - właściwego miejscowo sądu okręgowego, w którym zapewnia on oskarżonemu przebywanie na wolności, aż do prawomocnego ukończenia postępowania karnego, jeżeli oskarżony:
  • - będzie się stawiał w oznaczonym terminie na wezwanie sądu, a w postępowaniu przygotowawczym – także na wezwanie prokuratora,
  • - nie będzie się wydalał bez pozwolenia sądu z obranego miejsca pobytu w kraju,
  • - nie będzie nakłaniał do fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób starał się utrudniać postępowanie karne.

Sąd, wydając list żelazny, ustala jednocześnie pierwszy termin stawiennictwa oskarżonego. Następnych dokonuje, w zależności od etapu postępowania, sąd lub prokurator prowadzący postępowanie.

PLUSY I MINUSY
Zalety i wady listu żelaznego


Arkadiusz Koper

Podstawa prawna

  • - Art. 281–284 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. nr 89, poz. 555 z późn. zm.).