Jest to osoba fizyczna, która nie ukończyła jeszcze 18 lat. Pełnoletność uzyskuje w dniu, w którym ukończyła 18 lat, albo w którym zawarła małżeństwo. Nie traci jej nawet w razie unieważnienia małżeństwa. Dopiero z chwilą uzyskania pełnoletności nabywa się pełną zdolność do czynności prawnych.

Małoletni, który nie ukończył jeszcze 13 lat, nie ma zdolności do czynności prawnych. Małoletni, który ukończył 13 lat, a nie ukończył jeszcze 18 lat, ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych.

Aby czynność prawna, przez którą małoletni mający ograniczoną zdolność do czynności prawnych zaciąga zobowiązanie lub rozporządza swoim prawem była ważna, potrzebna jest zgoda jego przedstawiciela ustawowego. Jeżeli bez wymaganej zgody zawarł umowę, to ważność jej zależy od potwierdzenia jej przez tego przedstawiciela. Małoletni może też sam potwierdzić umowę po uzyskaniu pełnej zdolności do czynności prawnych.

Jeżeli małoletni, mający ograniczoną zdolność do czynności prawnych, dokona sam jednostronnej czynności prawnej, do której wymagana jest zgoda przedstawiciela ustawowego, wówczas czynność ta jest nieważna.

Natomiast małoletni bez zgody przedstawiciela ustawowego może zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego. Bez zgody przedstawiciela ustawowego może też rozporządzać swoim zarobkiem, chyba że sąd opiekuńczy z ważnych powodów postanowi inaczej.
W odrębnym postępowaniu w sprawach małżeńskich (np. sprawy o rozwód) małoletni, który nie ukończył jeszcze 13 lat, nie może być przesłuchiwany w sądzie w charakterze świadka. Gdy zaś jest zstępnym strony, nie może zostać przesłuchany w charakterze świadka, jeżeli nie ukończył lat 17.

W sprawach małoletnich sądem opiekuńczym jest wydział rodzinny i nieletnich (sąd rodzinny). Rozpoznaje on sprawy z ustalonego dla niego obszaru właściwości. Aby ustalić dane dotyczące małoletniego i jego środowiska, może on zarządzić przeprowadzenie przez kuratora sądowego wywiadu środowiskowego, dotyczącego zachowania się i warunków wychowawczych małoletniego, sytuacji bytowej rodziny, przebiegu nauki małoletniego i sposobu spędzania czasu wolnego, jego kontaktów środowiskowych, stosunku do niego rodziców lub opiekunów, podejmowanych oddziaływań wychowawczych, stanu zdrowia i znanych w środowisku uzależnień małoletniego.

WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Małoletni może otrzymać od swojego przedstawiciela ustawowego określone przedmioty majątkowe do swobodnego użytku, np. mogą to być kwoty wypłacane przez rodziców dzieciom do swobodnego użytku. W zakresie czynności prawnych, małoletni uzyskuje pełną zdolność.
Małgorzata Piasecka-Sobkiewicz

Podstawa prawna
Art. 9–22 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
Art. 430 i 568–570 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 z późn. zm.).