Są to świadczenia pieniężne wypłacane osobom uprawnionym do emerytury lub renty po spełnieniu ściśle określonych w przepisach warunków. Można wyróżnić m.in. dodatek pielęgnacyjny, kombatancki, dla sieroty zupełnej, za tajne nauczanie.
Dodatek pielęgnacyjny przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty, jeżeli osoba ta uznana została za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo ukończyła 75 lat życia. Dodatek ten nie przysługuje emerytowi lub renciście, który przebywa w zakładzie opiekuńczo-leczniczym lub w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, chyba że pobyt poza tą placówką jest dłuższy niż 2 tygodnie w miesiącu.
Dodatek kombatancki to świadczenie przysługujące kombatantom oraz innym osobom uprawnionym, pobierającym emeryturę lub rentę bądź uposażenie w stanie spoczynku albo uposażenie rodzinne. W razie zbiegu prawa do kilku świadczeń o charakterze emerytalno-rentowym przysługuje tylko jeden dodatek kombatancki. Zasada ta ma zastosowanie także w razie zbiegu prawa do uposażenia w stanie spoczynku albo uposażenia rodzinnego z prawem do świadczeń o charakterze emerytalnym lub rentowym. Z kolei nauczycielom, którzy w czasie okupacji prowadzili tajne nauczanie, przysługuje dodatek z tytułu tajnego nauczania.
Sierocie zupełnej uprawnionej do renty rodzinnej przysługuje dodatek dla sieroty zupełnej. Jeżeli do renty rodzinnej uprawniona jest więcej niż jedna sierota zupełna (np. rodzeństwo), część renty rodzinnej przysługująca każdej z nich zwiększa się o całą kwotę dodatku dla sierot zupełnych. Prawo do dodatku przysługuje wyłącznie sierocie zupełnej uprawnionej do renty rodzinnej, a w razie ustania prawa do renty ustanie też prawo do dodatkowego świadczenia.
PRZYKŁAD
Aneta B. (emerytka) ma 58 lat i jest całkowicie niezdolna do pracy i samodzielnej egzystencji. Od pół roku Aneta B. wykonuje pracę nakładczą. Przychody spowodowały zawieszenie prawa do emerytury. Aneta B. nie otrzyma ani emerytury, ani dodatku pielęgnacyjnego. Celem przyznania dodatku jest zwiększenie przyznanej emerytury, wypłacany jest więc tylko wówczas, gdy wypłacane jest świadczenie zasadnicze.
Podstawa prawna
* Art. 75 i 76 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).
* Art. 15 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 42, poz. 371 z późn. zm.).