Co najmniej 67 osób skazano na Białorusi za przelewy na rzecz organizacji, które władze uznają za wrogie, w tym np. pomagających więźniom politycznym – powiadomiło centrum praw człowieka Wiasna. Na Białorusi za takie "nielegalne" datki grozi kara do pięciu lat więzienia.
Wyroki są często wyższe, ponieważ wymierza się je na podstawie kilku artykułów kodeksu karnego jednocześnie. W sumie obrońcy praw człowieka z Wiasny wiedzą o co najmniej 67 osobach skazanych na kary od półtora do 19 lat więzienia.
Władze Białorusi walczą z nieprawomyślnością
Przyczyną wszczęcia postępowania może być przekazanie nawet niewielkiej darowizny na organizacje solidarności, czyli wspierające więźniów lub ich rodziny. Wtedy nazywa się to "finansowaniem organizacji ekstremistycznej". W przypadku przesłania pieniędzy na organizację BYPOL (byłych funkcjonariuszy, którzy wystąpili przeciwko reżimowi) lub Cyberpartyzantów darowizny są kwalifikowane jako "finansowanie terroryzmu".
Jak przypomniała Wiasna, Białorusini zaczęli masowo przekazywać pieniądze na pomoc ofiarom represji w 2020 roku, po sfałszowanych wyborach prezydenckich i protestach. Powstało wtedy wiele organizacji zajmujących się pomocą, a fala solidarności była bezprecedensowa – oceniła niezależna organizacja.
Wiasna zaznaczyła, że sprawy są wszczynane nawet wówczas, jeśli wspierany podmiot nie był uznawany za "ekstremistyczny" w momencie otrzymania przelewu.
Wobec "donatorów" struktury siłowe stosują na masową skalę metodę wykupu, nakłaniając ich do wpłacania na rzecz państwa "dobrowolnych ofiar" o wartości znacznie wyższej niż same datki.
W lutym 2024 roku Komitet Śledczy powiadomił, że Białorusini wpłacili na "dobrowolne ofiary" równowartość około 11,5 mln dolarów. Przedstawiciele tej instytucji nazwali to "mechanizmem zwolnienia z odpowiedzialności karnej osób, które finansowały działalność ekstremistyczną, ale przyznały się do winy i naprawiły wyrządzoną szkodę". Aktywiści Wiasny jednak zaznaczyli, że postępowanie w takiej sprawie może zostać wszczęte ponownie. (PAP)
rsp/ szm/