Polska dołączyła do EPPO w marcu 2024 roku, co było efektem decyzji ministra sprawiedliwości Adama Bodnara. Ustawa nowelizująca Prawo o prokuraturze oraz Kodeks postępowania karnego została uchwalona przez Sejm 24 stycznia, a prezydent Andrzej Duda podpisał ją 6 marca 2025 roku. Nowe przepisy mają na celu ułatwienie funkcjonowania EPPO w polskim systemie prawnym.

Co obejmują zmiany w prawie o prokuraturze?

Nowelizacja opiera się na unijnym rozporządzeniu oraz zmianach w polskim Prawie o prokuraturze. Kluczowe zmiany obejmują:

  • przyznanie statusu prokuratora europejskiego oraz delegowanego prokuratora europejskiego na gruncie polskiego prawa,
  • zrównanie uprawnień tych prokuratorów z uprawnieniami krajowych organów ścigania,
  • podstawę prawną do tworzenia biur delegowanych prokuratorów europejskich.

Rola Prokuratury Europejskiej

EPPO, z siedzibą w Luksemburgu, to niezależny organ ścigania w UE odpowiedzialny za dochodzenia w sprawie przestępstw przeciwko finansom Unii, takich jak:

  • korupcja,
  • pranie brudnych pieniędzy,
  • transgraniczne oszustwa VAT.

Prokuratura współpracuje z 24 krajami UE. Na jej czele stoi prok. Laura Koevesi, a pierwszym przedstawicielem Polski w EPPO została Grażyna Stronikowska.

Czy będzie postępowanie ws. słów Ozdoby o Wrzosek? Prokuratura nadal rozważa
Czy będzie postępowanie ws. słów Ozdoby o Wrzosek? Prokuratura nadal rozważa

Zobacz również

Zakres uprawnień delegowanych prokuratorów europejskich

Delegowani prokuratorzy europejscy działają niezależnie od krajowych organów ścigania. Nowelizacja precyzuje ich uprawnienia w postępowaniach opartych na: Kodeksie postępowania karnego, Kodeksie karnym skarbowym, ustawie o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary. Prokuratorzy będą mieli również możliwość prowadzenia postępowań przygotowawczych oraz wniesienia i popierania oskarżeń w sądzie.

Organizacja i finansowanie biur delegowanych prokuratorów

W Polsce powstaną cztery biura delegowanego prokuratora europejskiego w:

  • Gdańsku,
  • Katowicach,
  • Lublinie,
  • Warszawie.

Ich finansowanie i organizacja będą opierać się na nowej podstawie prawnej. Konkursy na stanowiska prokuratorów będą odbywać się zgodnie z przepisami zarządzenia Prokuratora Generalnego.

Rozwiązywanie sporów kompetencyjnych

W przypadku sporu między polską prokuraturą a EPPO o właściwość w prowadzeniu konkretnej sprawy decyzję podejmie Prokurator Generalny. Mechanizm ten ma zapobiec opóźnieniom i niepewnościom prawnym.