W projekcie nowelizacji ustawy o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej oraz ustawy o obronie Ojczyzny Konfederacja proponuje zmianę przepisów dotyczących przypadków, w których funkcjonariusze Policji i Straży Granicznej mogą użyć broni palnej.

Co zakłada projekt?

Jednym z takich przypadków jest aktualnie konieczność odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na "nienaruszalność granicy państwowej przez osobę, która wymusza przekroczenie granicy państwowej przy użyciu pojazdu, broni palnej lub innego niebezpiecznego przedmiotu albo działa w inny sposób bezpośrednio zagrażający życiu, zdrowiu lub wolności uprawnionego lub innej osoby lub wspólnie z inną osobą, która posługuje się taką bronią, przedmiotem lub sposobem" działania (art. 45 ust. 1 lit. d ustawy o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej). Konfederacja chce zaostrzenia tego przepisu, tak aby ograniczał się do "nienaruszalności granicy państwowej".

Nowelizacja rozszerza też scenariusze, w których funkcjonariusz może odstąpić od udzielenia pomocy osobie zranionej na skutek użycia broni. Aktualne przepisy zwalniają z tego obowiązku w przypadkach, kiedy udzielenie pomocy może zagrozić życiu lub zdrowiu funkcjonariusza lub jeżeli pomoc została już zapewniona przez inne uprawnione do tego osoby. Proponowane przez Konfederację przepisy zakładają, że funkcjonariusz może zrezygnować z pomocy, jeżeli jej udzielenie wiązałoby się z koniecznością przekroczenia granicy państwowej. W takim wypadku "zawiadamia się o zdarzeniu służbę sąsiedniego państwa, do zadań której należy ochrona granicy państwowej".

Zmiany w ustawie o obronie Ojczyzny

Jedna z proponowanych zmian w ustawie o obronie Ojczyzny mówi też, że żołnierze, realizujący zadania w ramach operacji wojskowych prowadzonych na terenie kraju, mają prawo zastosować środki przymusu bezpośredniego, użyć broni i innego uzbrojenia w celu odparcia "bezpośredniego, bezprawnego zamachu na nienaruszalność granicy".

W zeszłym roku uchwalona została nowelizacja mająca usprawniać działania wojska, Policji i Straży Granicznej w razie zagrożenia państwa. Zmnieniała ona m.in. przepisy dotyczącyce odpowiedzialności za użycie siły i sposobu postępowania wobec podejrzanych o jej nadużycie; rząd zapowiedział zmiany, gdy na początku czerwca 2024 r. pojawiła się informacja o zarzutach przekroczenia uprawnień oraz narażenia ludzkiego życia i zdrowia, postawionych dwóm żołnierzom w związku z użyciem przez nich broni na granicy. Na mocy tej ustawy, zasady użycia broni przez żołnierzy w działaniach na terytorium kraju są jawne.

W uzasadnieniu swojego projektu Konfederacja wskazuje, że jego celem jest naprawienie sytuacji po dokonanych w ustawach zmianach "teoretycznie mających na celu poprawę sytuacji żołnierzy". "Niestety pod wpływem pacyfistycznych środowisk została przekształcona w szereg kazuistycznych rozwiązań, które stan prawny tylko jeszcze bardziej skomplikowały zagadnienie" - czytamy.

Zdaniem autorów projektu, obecna sytuacja na wschodniej granicy Polskiej pokazuje, że żołnierze są sparaliżowani przez niejasne i często zbyt skomplikowane prawo. "Przepisy regulujące uprawnienia żołnierzy oraz funkcjonariuszy powinny być tak klarowne, żeby każdy z nich był w stanie realizować je w sytuacji niebezpieczeństwa, z którym się konfrontuje" - napisano.(PAP)