Idą duże zmiany na rynku pracy. Jest projekt ustawy

Do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów trafił projekt Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Zakłada on zmiany między innymi w zakresie działania urzędów pracy i aktywizacji osób bezrobotnych.

Projekt ustawy w wykazie prac legislacyjnych

Projekt ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia, za którego opracowanie odpowiedzialna jest ministra rodziny, pracy i polityki społecznej, Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, trafił do wykazu prac legislacyjnych. Wypełnia on założenia Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności, a także jest on realizacją części kamienia milowego A51G.

Co ma na celu projekt ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia?

Jak możemy przeczytać w Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej Gov.pl, rynek pracy rozwija się i zmienia, w związku z tym konieczne jest stworzenie regulacji, które nie będą przestarzałe i dopasują się do jego wymagań. Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia ma w tym pomóc, dodatkowo sprawiając, by skuteczność publicznych służb zatrudnienia była wyższa.

Rynek pracy zmienia się, ponieważ zmienia się wszystko inne – technologia się rozwija, postępuje globalizacja, mają też miejsce zmiany społeczne. Dlatego też zadaniem państwa jest bycie na bieżąco z tym, co się dzieje, jakie są potrzeby pracowników, jakie trendy konsumpcyjne mają miejsce, jak przeprowadzić zmiany, które będą rozsądne i efektywne.

Projekt zakłada zmiany w służbie zatrudnienia. Jak wskazuje opis jego celu, aktualnie w naszym kraju na jednego pośrednika przypada od 50 do nawet 852 zarejestrowanych bezrobotnych. Z danych z końca 2022 roku wynika, że na jednego pracownika kluczowego, który bezpośrednio pracował z klientami, przypadało w urzędzie pracy od 31 do 240 zarejestrowanych bezrobotnych. W takim przypadku trudno mówić o indywidualnej pracy z klientem, która jest efektywna. Taki pracownik nie ma na to czasu, nie może w pełni zająć się jedną osobą. Ponadto uwaga kierowana jest głównie na osoby, które są trwale bezrobotne, a pomoc jest konieczna także w przypadku innych osób nieaktywnych zawodowo. Problemem jest również fakt, że urzędy nie kojarzą się dobrze, bardzo często są przesycone biurokracją, co sprawia, że nie zawsze zajmują się tym, co najważniejsze, czyli aktywizacją zawodową.

Projekt powstał również dlatego, że choć sytuacja na polskim rynku pracy jest, ogólnie rzecz biorąc, dobra – to jednak wiele osób ma problem z tym, by znaleźć pracę dla siebie. Kłopotliwy proces poszukiwania zatrudnienia występuje na przykład w wiejskich powiatach, które nie leżą blisko dużych miast, a tym samym dobre oferty są niedostępne dla mieszkańców, jeśli nie zdecydują się na dojazd czy przeprowadzkę.

Ponadto projekt ustawy zakłada walkę z kluczowymi wyzwaniami rynku pracy, którymi jest: niski poziom aktywności zawodowej, duża liczba długotrwale bezrobotnych, niskie kwalifikacje bezrobotnych, niski udział Polaków w kształceniu ustawicznym, trudna sytuacja młodych na rynku pracy, niedobór pracowników czy mała mobilność osób poszukujących zatrudnienia.

Co zmieni ustawa? Rozwiązania zawarte w projekcie

W uzasadnieniu projektu możemy także przeczytać o planowanych rozwiązaniach powyżej wskazanych problemów. Jest to między innymi:

• pomoc dla osób nieaktywnych zawodowo i rolników – grupą klientów powiatowych rzędów pracy będą także osoby bierne zawodowo; urzędy będą mogły docierać do takich osób i pomagać w ich aktywizacji; możliwa będzie realizacja projektów finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego Plus oraz inne formy pomocy;
• zmiana standardów podejścia do obsługi oraz wsparcia osób bezrobotnych – urzędy muszą być bardziej elastyczne w tym, jak reagują na problemy klientów; aktualne rozwiązania dostosowane są do konkretnych grup osób niezatrudnionych, jednak po zmianach urzędy mogłyby wspierać wszystkie osoby, które tego potrzebują, mając do tego odpowiednie formy pomocy;
• wprowadzenie "pakietu aktywizacyjnego" – czyli łączenie kliku form pomocy w przypadku jednej osoby niezatrudnionej; dzięki temu pomoc bezrobotnemu będzie mogła być udzielana wielopoziomowo i kompleksowo, a to pozwoli na powrót na rynek pracy i pozostanie na nim;
• "staż plus" – program polegający na tym, by w ramach stażu nie tylko nabywać umiejętności, lecz także kwalifikacje zawodowe; stażysta będzie mógł uzyskiwać premię, czyli dodatek do stypendium, a także premię od pracodawcy; program za zastąpić przygotowanie zawodowe dorosłych;
• wprowadzenie pożyczki w wysokości do 400 proc. przeciętnego wynagrodzenia na przykład na pokrycie kosztów szkolenia, studiów podyplomowych, uzyskanie dokumentów potwierdzających nabycie wiedzy i umiejętności, naukę w formach szkolnych; jak wskazuje opis projektu "po spełnieniu wskazanych warunków będzie możliwość umorzenia 20 proc. kwoty pożyczki";
• wybór urzędu pracy – osoba bezrobotna będzie mogła wybrać powiatowy urząd pracy, z którego usług będzie chciała skorzystać, nie będzie to ograniczone do urzędu właściwego ze względu na miejsce zameldowania;
• wsparcie dla przedsiębiorców zatrudniających seniorów – na zatrudnienie osoby poszukującej pracy, która ukończyła 60 lat (kobiety) lub 65 lat (mężczyźni), pracodawcy będą mogli otrzymać dofinansowanie.