Wybory 2023. To jeszcze może zmienić skład parlamentu! Ile jest czasu na protest wyborczy?

Każdy głos w wyborach parlamentarnych jest ważny, ale przy obecnym podziale mandatów dla partii rządzącej i opozycji, najmniejsza nawet zmiana sił może okazać się kluczowa w przypadku formowania parlamentu czy przyszłego rządu. Zamieszać w oficjalnych wynikach wyborów 2023 mogą protesty wyborcze. Jednak czasu na ich złożenie jest niewiele, licząc go od ogłoszenia wyników wyborów w Dzienniku Ustaw czyli od 18 października br.

Obywatele, którzy zdecydują się skorzystać z prawa do złożenia protestu wyborczego, powinni skrupulatnie przestrzegać wszelkich wymogów formalnych, aby ich protest wyborczy mógł być rozpatrzony w sposób należyty i sprawiedliwy. Ważne jest, aby wszelkie dokumenty zostały dostarczone w odpowiednim terminie i zgodnie z wytycznymi określonymi przez organy wyborcze.

Protesty wyborcze 2023. Jak i gdzie złożyć protest wyborczy?

Po ogłoszeniu wyników wyborów parlamentarnych 2023 przez Państwową Komisję Wyborczą i opublikowaniu ich w Dzienniku Ustaw, jest możliwość składania protestów przeciwko ich ważności do Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego. Protesty wyborcze to istotny element zapewnienia uczciwości i transparentności wyborów, umożliwiając obywatelom wyrażenie swoich zastrzeżeń i wskazaniu błędów w procedurze wyborczej. Ma na celu ochronę zasad demokratycznego wyboru oraz zapewnienie, że głosy obywateli zostały właściwie uwzględnione.

Jeśli jednak pojawią się jakiekolwiek zastrzeżenia do procesu wyborczego, należy pamiętać o konieczności formalnego zgłoszenia protestu wyborczego. Niezbędne jest precyzyjne sformułowanie zarzutów, wskazujących konkretne przepisy Kodeksu Wyborczego, które zostały naruszone, a także sposób, w jaki doszło do tych naruszeń lub jakie przestępstwo przeciwko wyborom zostało popełnione. Ponadto, osoba składająca protest wyborczy powinna przedstawić lub wskazać jasne i konkretnie udokumentowane dowody, które stanowią podstawę dla jej zarzutów.

Konieczne jest spełnienie wymogów określonych w Kodeksie Wyborczym, jak również ogólnych warunków pisma procesowego z Kodeksu Postępowania Cywilnego. Protest wyborczy musi więc zawierać w szczególności:

• oznaczenie podmiotu składającego protest, wraz z podaniem jego adresu oraz numeru PESEL.
• wskazanie, który z obwodów do głosowania w danym okręgu wyborczym, na obszarze danego okręgu wyborczego, znajdowało się imię i nazwisko osoby składającej protest - jeżeli protest składa wyborca.
• wniosek o stwierdzenie nieważności wyborów lub wyborów w konkretnym okręgu wyborczym, dotyczący wyboru posła lub senatora.
• precyzyjnie sformułowane zarzuty, wskazujące na ewentualne naruszenia przepisów Kodeksu Wyborczego lub popełnione przestępstwa przeciwko wyborom.
• przedstawienie lub wskazanie konkretnych dowodów, które stanowią podstawę dla przedstawionych zarzutów.
• uzasadnienie zarzutów,
• podpis osoby składającej protest lub jej pełnomocnika.

Przesłanie protestu wyborczego można zrobić na dwa sposoby:

• listownie za pośrednictwem poczty lub
• osobiście przez biuro podawcze Sądu Najwyższego. Nie możliwości interwencji przez internet czy też telefonicznie.

Protesty wyborcze 2023. Jaki jest termin?

Protest wyborczy przeciwko ważności wyborówwnosi się na piśmie do Sądu Najwyższego w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyników wyborów przez Państwową Komisję Wyborczą w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. Nadanie w tym terminie protestu w polskiej placówce pocztowej jest równoznaczne z wniesieniem go do Sądu Najwyższego

Protesty wyborcze 2023. Co może być zostać zaskarżone?

Protest wyborczy można składać na:

• naruszenie tajności wyborów,
• naruszenie zasady nierówności (np. poprzez kampanie prowadzone przez urzędników sprawujących władzę),
• utrudniony dostęp do lokali wyborczych (np. kolejki i oczekiwanie na brakujące arkusze wyborcze)
• problemy z głosowaniem i protokołami zagranicznymi

Wybory 2023. Kto może wnieść protest wyborczy?

Protest wyborczy przeciwko ważności wyborów z powodu dopuszczenia się przestępstwa przeciwko wyborom lub naruszenia przez organ wyborczy przepisów dotyczących głosowania, ustalenia wyników głosowania lub wyników wyborów może wnieść wyborca, którego nazwisko w dniu wyborów było umieszczone w spisie wyborców, w jednym z obwodów głosowania.

Natomiast protest wyborczy przeciwko ważności wyborów w okręgu wyborczym lub przeciwko wyborowi posła, senatora, posła do Parlamentu Europejskiego, radnego lub wójta może wnieść wyborca, którego nazwisko w dniu wyborów było umieszczone w spisie wyborców w jednym z obwodów głosowania na obszarze danego okręgu wyborczego.

Prawo wniesienia protestu wyborczego przysługuje również przewodniczącemu właściwej komisji wyborczej i pełnomocnikowi wyborczemu.

Protest wyborczy 2023. Jaka jest procedura w Sądzie Najwyższym?

Sąd Najwyższy rozpatruje protest wyborczy w składzie 3 sędziów w postępowaniu nieprocesowym i wydaje, w formie postanowienia, opinię w sprawie protestu.

Opinia powinna zawierać ustalenia co do zasadności zarzutów protestu, a w razie potwierdzenia zasadności zarzutów – ocenę, czy przestępstwo przeciwko wyborom lub naruszenie przepisów kodeksu miało wpływ na wynik wyborów.

Uczestnikami postępowania są osoba wnosząca protest, przewodniczący właściwej komisji wyborczej albo jego zastępca oraz Prokurator Generalny.

Sąd Najwyższy, na podstawie sprawozdania z wyborów przedstawionego przez Państwową Komisję Wyborczą oraz opinii wydanych w wyniku rozpoznania protestów, rozstrzyga o ważności wyborów oraz o ważności wyboru posła, przeciwko któremu wniesiono protest.