Gościem Karoliny Pondel-Sycz w podcaście DGPTalk Eureka! jest Przemysław Rudź, główny specjalista z departamentu informacji i promocji Polskiej Agencji Kosmicznej. Rozmowa dotyczy lądownia indyjskiej misji Chandrayaan-3 na Księżycu.
Indie wylądowały na Księżycu:
23 sierpnia 2023 Indie przeprowadziły pomyślną misję osadzenia lądownika na południowym biegunie Księżyca. Dotąd skutecznego lądowania na Srebrnym Globie, dokonały tylko trzy kraje: USA, byłe ZSSR i Chiny. Teren, na którym wylądował indyjski lądownik nie były głównym obszarem analiz wcześniejszych misji księżycowych. W opracowanej przez Indyjską Organizację Badań Kosmicznych (ISRO) misji Chandrayaan-3 wykorzystano lądownik Vikram, łazik Pragyaan i moduł napędowy. Celem misji jest przeprowadzenie pomiarów termicznych, sejsmicznych i mineralogicznych, które pozwolą dowiedzieć się więcej na temat składu Księżyca. Badane przez indyjski lądownik tereny okołobiegunowe są dla badaczy szczególnie interesujące, ponieważ znajdują się tam prawdopodobnie duże pokłady lodu wodnego. Woda ta może być w przyszłości wykorzystana do uprawy roślin, napędu maszyn, czy jako woda pitna, dla kolonii księżycowych. Chandrayaan-3 poprzedziły dwie misje przygotowawcze. Pierwsza z nich Chandrayaan-1 (2008) dotyczyła wysłania sztucznej satelity Księżyca, który funkcjonował na jego orbicie przez 293 dni. To właśnie ta misja pozwoliła odkryć na jego powierzchni linie absorpcyjne, charakterystyczne dla cząsteczek wody. Kolejna misja, Chandrayaan-2 (2019) zakończyła się rozbiciem łazika podczas lądowania, prawdopodobnie z powodu błędu oprogramowania.
Plany kosmiczne Indii:
Misje księżycowe to dopiero początek indyjskich planów kosmicznych, które zakładają m.in. misje z udziałem astronautów czy stworzenia niezależnej stacji kosmicznej. Jak podkreśla w rozmowie Przemysław Rudź: „Nic nie stoi na przeszkodzie, aby Indie stopniowo wynosiły w przestrzeń kosmiczną elementy składowe swojej stacji kosmicznej i zapoczątkowały swój, niezależny od czynników zewnętrznych, politycznych i gospodarczych, program orbitalny”. Powodzenie misji Chandrayaan-3 ma dodatkowe znaczenie, z uwagi na porażkę, rosyjskiej misji księżycowej, która odbywała się niemal w tym samym czasie. Rosyjska sonda kosmiczna Łuna-25, która także miała wylądować na południowym biegunie Srebrnego Globu, rozbiła się na jego powierzchni 19 sierpnia 2023 roku. Miała dotrzeć na Księżyc w zaledwie 11 dni i osiąść na jego powierzchni 21 sierpnia. Indie dla swojej misji księżycowej obrały wolniejszą trasę, bardziej oszczędną w paliwo, a lądownik Chandrayaan-3 ruszył w kierunku Księżyca już w lipcu.
Autor: Karolina Pondel-Sycz, Fundacja Marsz dla Nauki