Aktywność Prezesa UOKiK wciąż przybiera na sile. Przejawia się to m.in. we wzywaniu przedsiębiorców do przekazania określonych informacji lub dokumentów. Sprawdź, co powinieneś wiedzieć, gdy twoja firma ma odpowiedzieć na takie wezwanie. Pamiętaj, że od tego, w jaki sposób odpowiesz, zależy dalszy tok postępowania Urzędu.

1. W jakich sprawach Prezes UOKiK może wezwać przedsiębiorcę do przekazania informacji lub dokumentów?

Urząd może skierować wezwanie w sprawach:

  • konsumenckich
  • antymonopolowych – dotyczących porozumień ograniczających konkurencję lub nadużywania pozycji dominującej
  • nieuczciwego wykorzystywania przewagi kontraktowej w sektorze rolno-spożywczym
  • zatorów płatniczych

2. Czy otrzymanie takiego wezwania z UOKiK oznacza, że twojej firmie grozi jakaś kara?

Niekoniecznie, ponieważ udzielenie odpowiedzi na wezwanie Prezesa UOKiK:

  • w najbardziej oczekiwanym przez przedsiębiorców scenariuszu może zakończyć się przyjęciem przez Urząd udzielonych wyjaśnień i zakończeniem sprawy nawet na etapie tzw. wezwania miękkiego lub postępowania wyjaśniającego
  • w mniej optymistycznym scenariuszu może prowadzić do dalszej wymiany pism z Urzędem
  • w najbardziej ryzykownym scenariuszu może prowadzić do wszczęcia przez Prezesa UOKiK tzw. postępowania właściwego, w którym zarzuca przedsiębiorcy naruszenie konkretnych przepisów, np. poprzez stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów - co grozi przedsiębiorcy dolegliwą karą (nawet do 10% obrotu).

Na etapie postępowania właściwego nie ma już co liczyć na to, że sprawa „rozejdzie się po kościach". Decyzje o umorzeniu takiego postępowania są niezwykle rzadkie. Na ogół kończy się ono wydaniem decyzji potwierdzającej stosowanie praktyk sprzecznych z prawem, np. naruszających zbiorowe interesy konsumentów, z czym często wiąże się nałożenie wysokiej kary. Aby jej uniknąć, warto skorzystać z pomocy specjalisty z zakresu postępowań przed Prezesem UOKIK.

Ewentualne uniknięcie kary wymaga natomiast przygotowania i złożenia Prezesowi UOKiK propozycji zobowiązań, które przedsiębiorca jest gotów przyjąć. UWAGA: należy to zrobić na wczesnym etapie postępowania właściwego.

3. Czy przedsiębiorca może nie udzielić odpowiedzi na wezwanie Prezesa UOKiK?

  • Przedsiębiorca musi udzielić żądanych informacji i przekazać dokumenty na wezwanie Prezesa UOKiK skierowane w ramach postępowania wyjaśniającego. 
  • UWAGA: za nieudzielenie informacji lub za udzielenie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd grozi kara do równowartości 50 mln euro.
  • Gdy natomiast twoja firma dostała tzw. wystąpienie miękkie z Urzędu, nie ma obowiązku udzielenia na nie odpowiedzi, ale zdecydowanie warto to zrobić, bo daje to możliwość zamknięcia sprawy w sposób „polubowny”, tj. bez wszczynania formalnego postępowania obarczonego ryzykiem ww. kar.
  • Wniosek: warto od samego początku podchodzić bardzo poważnie do zarówno miękkich wystąpień, jak i formalnych wezwań Prezesa UOKiK, dążąc do tego, aby należycie wyjaśnić sprawę na możliwie najwcześniejszym etapie. Często bowiem potencjalne problemy łatwiej jest zdusić w zarodku. 

4.Co powinna zawierać prawidłowa odpowiedź na wezwanie Prezesa UOKiK?

  • Odpowiedź powinna zawierać co najmniej te elementy, o które pyta UOKiK - dlatego w pierwszej kolejności należy bardzo dokładnie zapoznać się z pytaniami oraz rozpisać plan odpowiedzi. Ta wskazówka wydaje się banalna, ale może uratować głowę, gdyż często istota sprawy kryje się w niuansach. Pobieżna lektura zapytania prowadzi często do niezrozumienia, o co dokładnie Urząd pyta – np. o jakiego rodzaju czynności, za jaki okres, czy pytania dotyczą wszystkich kanałów sprzedaży, czy tylko jednego z nich, czy chodzi o należności naliczone czy otrzymane - i tak dalej. 

5. Co, jeśli nie zgadzam się z potencjalnym zarzutem naruszenia prawa, na które Urząd wskazuje w wezwaniu?

Obok obowiązkowego odniesienia się do pytań wskazanych przez Urząd, nie ma przeszkód, aby w odpowiedzi na wezwanie przedstawić szersze stanowisko firmy zawierające:

Katarzyna Racka, radca prawny, wspólnik w BWHS Wojciechowski Springer i Wspólnicy / Materiały prasowe / Michal Hara
  • dodatkowe wyjaśnienia wskazujące na kontekst podejmowanych działań czy inne elementy - tego rodzaju dodatkowe wyjaśnienia mogą sprzyjać wyjaśnieniu sprawy w sposób satysfakcjonujący Prezesa UOKIK
  • stanowisko prawne wskazujące na błędną interpretację przez Urząd przepisu/ów, na które powołuje się w wezwaniu 

6. Nie wszystkie pytania wezwaniu Prezesa UOKiK są dla nas jasne - co wtedy zrobić?

W razie wątpliwości można zwrócić się do osoby prowadzącej sprawę o sprecyzowanie lub wyjaśnienie, o jakie informacje lub dokumenty w danym pytaniu Prezesowi Urzędu chodzi.

7. Czy możliwe jest przedłużenie terminu na odpowiedź na takie wezwanie?

Tak. Udzielenie odpowiedzi na pytania Urzędu często wymaga zebrania obszernej ilości danych. Zebranie ich we wskazanym w wezwaniu terminie może okazać się niemożliwe. W takiej sytuacji można odpowiednio wcześniej zwrócić się do osoby prowadzącej sprawę o przedłużenie terminu na udzieleniu odpowiedzi na wszystkie bądź wybrane pytania.

Katarzyna Racka, radca prawny, wspólnik w BWHS Wojciechowski Springer i Wspólnicy