Gdy przedsiębiorcy dowiadują się, że na rynku pojawiły się podróbki ich towarów, to zazwyczaj chcą, żeby je zniszczono. Jakie działania mogą podjąć, wykorzystując przepisy ustawy – Prawo własności przemysłowej (dalej: p.w.p.), aby doszło do unicestwienia podróbek? Kwestię wyjaśnia Dominika Fallach z kancelarii Patpol Legal.

Postępowanie w sprawach o czyn z art. 305 p.w.p. (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 324) zazwyczaj jest następujące: przedsiębiorca dowiaduje się o prowadzonym przez policję postępowaniu przygotowawczym i zatrzymanych towarach. Podróbki charakteryzują się tym, że wprowadzone są do obrotu bez zgody uprawnionego i są opatrzone podrobionym znakiem towarowym. Policja do oceny autentyczności ustanawia biegłego lub zwraca się do uprawnionego ze znaku towarowego. Jeżeli po dokonaniu oceny okaże się, że zatrzymane towary są podrobione, należy złożyć wniosek o ściganie czynu z art. 305 ust. 1 lub 2 p.w.p. W ramach toczącego się postępowania karnego możliwe jest uzyskanie orzeczenia przepadku towarów, o czym stanowi art. 306 p.w.p. Sąd obligatoryjnie bądź fakultatywnie (w zależności od okoliczności sprawy) orzeka przepadek „materiałów i narzędzi, jak również środków technicznych, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa”. Przepadek następuje na rzecz Skarbu Państwa. Możliwe jest orzeczenie przepadku w postaci zniszczenia towarów bez względu na ich wartość.
Powstaje pytanie, czy sąd może orzec przepadek w razie braku wniosku o ściganie. Jeżeli sprawca uczynił sobie stałe źródło dochodu z popełnienia przestępstwa albo dopuszcza się przestępstwa w stosunku do towaru znacznej wartości, to popełnia czyn zabroniony wskazany w art. 305 ust. 3 p.w.p. To przestępstwo jest ścigane z oskarżenia publicznego. Zatem nie wymaga wniosku uprawnionego przedsiębiorcy. Zgodnie z art. 306 ust. 1 p.w.p., sąd orzeka wtedy przepadek obligatoryjnie. Z punktu widzenia pokrzywdzonych przedsiębiorców sposób uregulowania instytucji przepadku jest dość zawiły. Należy jednak pamiętać, że co do zasady, w obecnym stanie prawnym orzeczenie przepadku w formie zniszczenia towarów zależne jest od spełnienia warunków określonych wspomnianymi przepisami.