Jest to jedno z przestępstw przeciwko mieniu.

Polega na nabywaniu, przyjmowaniu, pomocy w zbywaniu, a także ukryciu rzeczy uzyskanej za pomocą czynu zabronionego. Może to być przedmiot pochodzący z kradzieży, rzecz wręczona jako łapówka, a także zapłata za popełnienie przestępstwa na zlecenie. W praktyce najczęściej dotyczy handlu skradzionymi przedmiotami. Prawo wyróżnia kilka rodzajów paserstwa. Jeżeli sprawca chciał lub godził się na popełnienie paserstwa, oznacza to, że popełnił paserstwo umyślne. Grozi za to kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat więzienia. W wypadku mniejszej wagi sprawca może zostać ukarany grzywną, karą ograniczenia albo pozbawienia wolności do roku. Z kolei jeśli mienie pochodzące z przestępstwa jest znacznej wartości lub ma szczególne znaczenie dla kultury, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do 10 lat.

Inaczej kształtuje się sytuacja sprawcy, który nie miał zamiaru popełnienia przestępstwa. Odpowiada za paserstwo nieumyślne, jeżeli powinien był i mógł przypuszczać, że rzecz, którą nabywał, przyjmował, pomagał w jej zbywaniu lub ukryciu, została uzyskana za pomocą czynu zabronionego. Wtedy podlega on grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat. W wypadku rzeczy o znacznej wartości podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Popełnienie paserstwa nieumyślnego ilustruje przykład nabywania na ulicy, w bramach lub innych miejscach do tego z reguły nieprzeznaczonych przedmiotów o wysokiej wartości po relatywnie niskiej cenie, rzeczy, na których widnieją ślady usuwania zabezpieczeń, albo egzemplarzy niewystępujących normalnie w obrocie prywatnym.

Wyróżnia się również paserstwo komputerowe dotyczące programów komputerowych, a także paserstwo dotyczące przedmiotów będących nośnikami utworu, artystycznego wykonania, fonogramu, wideogramu. Zabronione jest ich rozpowszechnianie lub zwielokrotnianie bez uprawnienia albo wbrew ich warunkom. Najbardziej popularną formą działania sprawców jest w tym wypadku kupowanie (także na aukcjach internetowych) i korzystanie z nielegalnego oprogramowania. W każdym z powyższych wypadków rzecz pochodząca z przestępstwa może zostać zarekwirowana, co jest szczególnie istotne w przypadku grup zajmujących się przestępczością zorganizowaną, które czerpią z paserstwa ogromne zyski.

PRZYKŁAD
Julian C. i Jerzy G. oskarżeni zostali o to, że w ciągu kilku miesięcy przyjęli od nieustalonych osób kilka samochodów uzyskanych za pomocą czynów zabronionych (tzn. skradzionych właścicielom), stanowiących mienie znacznej wartości, z czego uczynili sobie stałe źródło dochodu. Oskarżeni uczestniczyli w pertraktacjach z okradzionymi właścicielami samochodów na temat okupu za zwrot pojazdów i pośredniczyli w przekazywaniu ustalonych kwot okupu, osiągając z tego tytułu korzyść majątkową. Sąd Wojewódzki w Lublinie uznał oskarżonych za winnych tego, że działając kilkakrotnie w podobny sposób, udzielili „pomocy do zbycia mienia znacznej wartości”, wiedząc, że pochodzi ono z przestępstwa, i skazał ich na karę pozbawienia wolności.
Kamila Latosińska

Podstawa prawna
* Art. 118 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 80, poz. 904 z późn. zm.).
* Art. 291–293 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. nr 88, poz. 553 z późn. zm.).
* Art. 122 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (Dz.U. nr 12, poz. 114).