Czym jest gaz z łupków?
Jest to gaz takiego samego typu, jak w złożach konwencjonalnych. Różnica polega wyłącznie na sposobie i miejscu gromadzenia się gazu. W przypadku złóż konwencjonalnych nagromadzenia gazu powstają w wyniku migracji węglowodorów ze skał macierzystych do skał porowatych przykrytych warstwą skał nieprzepuszczalnych (do tzw. pułapek złożowych). W złożach niekonwencjonalnych nagromadzenia gazu występują w skałach nieprzepuszczalnych, które są jednocześnie skałą macierzystą i pułapką złożową dla wygenerowanych węglowodorów.
Gaz łupkowy (shale gas od angielskiej nazwy skały, z którą jest związany, czyli łupka ilastego) jest to gaz występujący w ciemnych łupkach bogatych w materię organiczną.
Jak powstał gaz z łupków?
Gaz z łupków podobnie jak węgiel i inne węglowodory powstał ze szczątków organicznych roślin, zwierząt i mikroorganizmów. W ordowiku i sylurze (około 485-420 mln lat temu) na dnie ówczesnego morza tworzyły się osady ilasto-mułowcowe z domieszką materii organicznej. Materia organiczna zawarta w tych osadach w wyniku oddziaływania wysokiej temperatury i ciśnienia przeobraziła się, najpierw w ropę naftową, a następnie w gaz ziemny.
Jak duże są zasoby gazu z łupków na świecie?
Na to pytanie trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi, gdyż większa część świata jest jeszcze słabo lub zupełnie nierozpoznana. Szacuje się, że światowe zasoby gazu w złożach niekonwencjonalnych są dziesięciokrotnie większe od zasobów konwencjonalnych. Najwięcej wiadomo o zasobach w Ameryce Północnej, gdzie złoża niekonwencjonalne eksploatuje się od lat 80. XX wieku. Ocenia się, że obecnie blisko 40% produkcji gazu w USA pochodzi ze złóż typu shale gas.
Gdzie na terenie Polski może występować gaz z łupków?
"Pas łupkowy" (zobacz czerwone koncesje na mapie na stronie 16), obejmujący ok. 37 tys. km2, tj. 12% obszaru Polski, rozciąga się od północnych obszarów kraju (basen bałtycki), przez regiony centralne (basen podlaski), po wschodnie (basen lubelski). Prace poszukiwawcze zdają się potwierdzać, że najbardziej obiecująca jest formacja bałtycka i to na tym obszarze koncentruje się większość projektów i badań. Pewność co do wielkości zasobów dadzą informacje uzyskane z wierceń poszukiwawczo-rozpoznawczych. Szczegółowa ilość zasobów gazu łupkowego zostanie określona w dokumentacjach geologiczno-inwestycyjnych, zatwierdzenie których pozwoli światowym gigantom oraz firmom polskim na przystąpienie do eksploatacji odkrytych złóż gazu łupkowego.
Kiedy i gdzie rozpoczęto poszukiwania gazu z łupków w Polsce?
Pierwsza koncesja na poszukiwanie i rozpoznawanie gazu z formacji łupkowych została wydana w dniu 23 października 2007 roku, była ta koncesja 16/2007/p Lębork.
Natomiast pierwsze wiercenie za gazem z łupków rozpoczęto w czerwcu 2010 r. na terenie ww. koncesji Lębork, było to wiercenie o nazwie Łebień LE-1.
Źródło: Ministerstwo Środowiska