Zasiłek macierzyński jest związany z urodzeniem lub przysposobieniem dziecka. Jest to świadczenie wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych rodzicom, jeśli dziecko (dzieci) urodziło się w okresie podlegania ubezpieczeniu chorobowemu. Świadczenie jest wypłacane matce lub ojcu przebywającym na urlopie:
- macierzyńskim - od 20 do 37 tygodni,
- tacierzyńskim - za część urlopu macierzyńskiego, której nie wykorzystała matka dziecka,
- rodzicielskim - za 32 tygodnie w przypadku urodzenia lub przysposobienia jednego dziecka, i 34 tygodnie w przypadku urodzenia lub przysposobienia dwójki lub więcej dzieci,
- ojcowskim - za 14 dni trwania tego urlopu, niezależnie od liczby urodzonych dzieci.
Podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego pracownika to przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop albo - przy krótszym okresie ubezpieczenia - pełnych miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego w przypadku urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego jest uzależniona od deklaracji matki, na jaki czas chce go otrzymywać:
- 100 proc. podstawy wymiaru - przysługuje, jeżeli kobieta nie zamierza skorzystać z urlopu rodzicielskiego; 100 proc. zasiłku przysługuje przez cały okres urlopu macierzyńskiego;
- 80 procent podstawy wymiaru - przysługuje, jeżeli kobieta po urodzeniu dziecka będzie wnioskowała o urlop rodzicielski; wniosek musi złożyć nie później niż 21 dni po porodzie; 80 proc. podstawy wymiaru przysługuje podczas urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego;
- 60 procent podstawy wymiaru - przysługuje, jeżeli kobieta przekroczy 21-dniowy termin złożenia wniosku o urlop rodzicielski; 100 proc. zasiłku przysługuje podczas urlopu macierzyńskiego, a 60 proc. podczas urlopu rodzicielskiego.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego przysługującego ojcu w trakcie urlopu ojcowskiego wynosi 100 proc. wynagrodzenia lub przychodu, będącego podstawą wymiaru składek ubezpieczeniowych.