Bojownik o prawa człowieka, jeden z niekwestionowanych autorytetów moralnych, w 1989 roku został jedenastym premierem powojennej Polski, pierwszym spoza lewicy. Stworzył rząd koalicyjny z udziałem "Solidarności", PZPR, ZSL i SD. Rok później kandydował w wyborach prezydenckich. Zajął trzecie miejsce za Lechem Wałęsą i Stanem Tymińskim. Po porażce złożył dymisję gabinetu. Od 1991 do 1997 roku był posłem na Sejm.
Wcześniej, do 1955 roku Tadeusz Mazowiecki był związany z katolickim ruchem Pax, w latach 60. i 70. był posłem na Sejm PRL z ramienia katolickiej grupy Znak. Interpelował w sprawie wydarzeń marcowych 1968 roku.
W 1971 roku podjął nieudaną próbę powołania niezależnej komisji sejmowej do zbadania wypadków grudniowych na Wybrzeżu, za co nie został dopuszczony do ubiegania się o następną kadencję.
W 1976 roku związał się ściśle z ruchem opozycyjnym. W sierpniu 1980 stanął na czele Komisji Ekspertów, której zadaniem było wesprzeć strajkujących w Gdańsku robotników w rokowaniach z władzą.
Internowany 13 grudnia 1981 roku, przebywał w obozach do grudnia 1982. Po zwolnieniu współpracował z Lechem Wałęsą, uczestniczył w obradach "Okrągłego Stołu".